Текст книги "Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)"

Автор книги: Влада Гуринович

сообщить о нарушении

Текущая страница: 15 (всего у книги 17 страниц)

Ва╝калак╕ был╕ не тольк╕ на лесап╕льн╕. Зараз ╕м╕ к╕шэ╝ увесь горад. На адной тольк╕ вул╕цы ╝ прыватным сектары я нал╕чыла ╕х з па╝дзясятка. Па-ранейшаму не зважаючы на мяне, яны подбегам рухал╕ся ╝здо╝ж ходн╕ка ╕ як ганчак╕, вышуквал╕ здабычу. Нарэшце, быццам штосьц╕ ╝чу╝шы, яны разам к╕нул╕ся ╝ нейк╕ цёмны туп╕чок, куды не сягала святло л╕хтаро╝. Пачулася адрыв╕стае гырканне, падобнае да сабачага брэху, ╕ праз ╕мгненне з туп╕чка выпа╝з псе╝да-ц╕хар у трэн╕ках. Ц╕ не той самы, якога я бачыла каля школы? Можа, той самы, а можа ╕ не. Усе яны выглядал╕ абсалютна аднолькава. Ва╝калак╕ абклал╕ ц╕харыка з ус╕х бако╝ – адз╕н заскочы╝ яму на сп╕ну, друг╕ ╝чап╕╝ся ╝ глотку, яшчэ двое круц╕л╕ся ╝ яго пад нагам╕ ╕ грызл╕ яго за лытк╕. Той канвульс╕╝на разгойдва╝ся, спрабуючы стрэсц╕ з сябе нападн╕ка╝, ╕ ня╝клюдна маха╝ рукам╕. Матам, аднак, ён пры гэтым не лая╝ся. Ён наогул не выда╝ ан╕ гуку – н╕ крыку, н╕ ляманту, усё адбывалася ╝ абсалютным ма╝чанн╕, кал╕ не л╕чыць вантробнага рыку ва╝калака╝. Не╝забаве голем, страц╕╝шы ра╝навагу, павал╕╝ся ╝ снег, ва╝калак╕ нак╕нул╕ся на яго галоднай зграяй, ╕ пачалося баляванне. Паназ╕ра╝шы трох╕ за гэтай сцэнай, я акуратна абышла ╕х па кругу ╕ рушыла далей.

М╕ну╝шы яшчэ некальк╕ прыватных дамо╝ з агародчыкам╕, я натрап╕ла на груду жаляззя, у беспарадку раск╕данага па асфальце. Я не адразу зразумела, што гэта такое. Метал╕чныя агароджы, што кал╕сьц╕ перакрывал╕ выхад да плошчы, цяпер перакуленыя ╕ моцна пагнутыя, был╕ бязладна звалены ╝ кучу, утвары╝шы штосьц╕ накшталт барыкады. Не без цяжкасц╕ прабра╝шыся цераз гэты завал, я, нарэшце, апынулася на плошчы.

– Бл╕н!.. – вырвалася ╝ мяне.

Тут чын╕╝ся форменны Армагедон. Не, не так╕, што я бачыла на в╕дэа з М╕нска. Н╕ АМАПа╝ца╝, н╕ пратэсто╝ца╝ тут не было. Людз╕ як так╕я наогул адсутн╕чал╕. На плошчы гаспадарыл╕ ва╝калак╕. Не ведаю, кольк╕ ╕х тут сабралася, пэ╝на, сотн╕. Яны палявал╕ на нежыць – хадзячых мерцвяко╝, замаск╕раваных пад ц╕харыка╝ у цыв╕льным. Дзейн╕чал╕ ва╝калак╕ на дз╕╝ленне зладжана ╕ мэтанак╕равана, быццам паводле ╕нструкцы╕. На мерцвяко╝, як╕я стаял╕ паасобку, яны нак╕двал╕ся невял╕к╕м╕ групкам╕ па трое ц╕ чацвёра, уп╕вал╕ся ╕м у горла ╕ карак, вал╕л╕ на зямлю, грызл╕ ╕ раздз╕рал╕ к╕пцюрам╕. Тых, што сядзел╕ ╝ жалезных фургонах, выцягвал╕ вонк╕ ╕ перагрызал╕ ╕м глотк╕. Большасць а╝тазака╝ ужо стаял╕ пустыя. Яны был╕ моцна абдзёртыя ╕ пакарабачаныя, з выдраным╕ дзвярыма ╕ павыб╕ваным╕ вокнам╕, некаторыя был╕ перакулены ╕ ляжал╕ на асфальце дагары колам╕. У нешматл╕к╕х ацалелых машынах усё яшчэ хавалася нежыць. Адз╕н з так╕х фургона╝ зграя ва╝калака╝ атакавала проста ╝ мяне на вачах. Во╝кападобныя ╕стоты разлютавана трэсл╕ яго ╕ разгойдвал╕, ╕мкнучыся перакул╕ць, к╕дал╕ся на бран╕раваныя сцены, в╕снул╕ на дзвярах ╕ закрачаных вокнах. Яшчэ двое ва╝калака╝ заскочыл╕ на метал╕чны дах ╕ азвярэла скрэбл╕ яго к╕пцюрам╕, быццам спрабуючы адкаркаваць кансервавую бляшанку. Нарэшце фургон нах╕л╕╝ся ╕ са скрогатам завал╕╝ся набок, ╕ яго адразу ж накрыла хваля гнутк╕х бясшэрсных цела╝, як╕я тольк╕ часткова был╕ звярыным╕. Я бачыла, як у паветра ╝зляцел╕ выдраныя 'з мясам' дзверы. Адкаркава╝шы а╝тазак, ва╝калак╕ прынял╕ся за псе╝да-ц╕харыка╝. Жывых мерцвяко╝ выцягвал╕ з фургона аднаго за адным, як шпроты з бляшанк╕, ╕ тут жа, не адыходзячы, так бы мов╕ць, ад касы, пачынал╕ ╕х грызц╕ ╕ рваць на кавалк╕. Што характэрна, падчас расправы ╝се големы захо╝вал╕ грабавое ма╝чанне. Н╕ крыка╝, н╕ лаянк╕. Пакорл╕ва ╕ без наракання╝ прымал╕ свой лёс... А мажл╕ва, опцыя 'голас' ╝ ╕х папросту не была прадугледжана. Хто ведае.

Я повольна крочыла цераз плошчу, старанна абм╕наючы зграйк╕ балюючых ва╝калака╝ ды кучк╕ пашматанага адзення, пад як╕м, мажл╕ва, яшчэ заставал╕ся шматк╕ недаедзенай мёртвай плоц╕. Ва╝калак╕ мяне бачыл╕, у гэтым не было сумневу, аднак яны не выя╝лял╕ варожасц╕ ╝ дачыненн╕ мяне. Яны пранос╕л╕ся м╕ма, часам к╕даючы на мяне хутк╕я поз╕рк╕, але в╕давочна, я не ╝я╝ляла для ╕х н╕якага ╕нтарэсу. ╤х ц╕кав╕ла тольк╕ нежыць. То добра. Заядацца з ва╝калам╕ мне зус╕м не ╝см╕халася. Давол╕ з мяне Пачвары.

Праходзячы м╕ма помн╕ка Лен╕ну, я ╝бачыла вял╕знага рудога ката з падраным вухам. Я пазнала гэту звяругу. Кот Альжбеты. Ён нерухома, н╕бы ╝мураваны, сядзе╝ на пастаменце ╕ спакойна наз╕ра╝ за бойняй, што чын╕лася на плошчы. Яго круглыя жа╝тлявыя вочы свяц╕л╕ся, а вусатая ф╕з╕яном╕я – я гатова была ╝ гэтым паклясц╕ся – расплывалася ╝ з╕хатл╕вай усмешцы. Так, кац╕дла хмыл╕╝ся, як той Чашыр, ╕ здавалася, ён вось-вось раскрые пашчу ╕ выдасць чалавечым голасам: 'Аперацыяй па зачыстцы задаволены!' То ж бо. 'Чысц╕льшчык╕' працавал╕ вельм╕ шпарка, з так╕м╕ тэмпам╕ яшчэ да ранку Овельск будзе вольны ад нежыц╕. Я ╝жо не сумнявалася, што ва╝калак╕ з вядзьмаркай заадно. Ха╝русн╕к╕. Мне невядома было, як╕м чынам яна прыцягнула ╕х сюды ╕ як ёй удалося з ╕м╕ дамов╕цца. Дый не мая гэта справа. Гало╝нае, каб пасля 'зачыстк╕' гэтыя бравыя камандас вярнул╕ся туды, адкуль прыйшл╕.

М╕ну╝шы плошчу, я перайшла пустыннае скрыжаванне, над як╕м разгойдва╝ся на ветры ╕ м╕рга╝ жо╝тым самотны святлафор, ╕ не╝забаве апынулася на старой вул╕цы з таполевым╕ прысадам╕, якая вяла да Чортава моста. Я ведала – ён там. Чакае мяне, ╕ з ╕м усе дэманы Г╕пербарэ╕. Стаяць каля Брамы, глядзяць на сусвет яго вачам╕. Так, ён ужо не чалавек. Адз╕н з ╕х. ╤х давераная асоба. Праз яго яны жадаюць займець ключ да Брамы. Кал╕ ╝ ╕х атрымаецца, яны ╝войдуць ╕ зробяцца тут гаспадарам╕, а мы зн╕кнем. Людз╕ ╕м непатрэбны, н╕ жывыя, н╕ мёртвыя... Ладна, псяюха. Я вам так проста не дамся. Я раз ужо збегла з-пад нажа, ╕ яшчэ пабачым, хто каго... А Лёня? Што з ╕м раб╕ць? – падумала я раптам. ╤ тут жа сабе ╕ адказала: К╕нь. Ён ужо не жыве. Жыццё яго было зус╕м нядо╝г╕м, ╕ ён не паспе╝ зраб╕ць н╕чога дрэннага. Папаша яго прыкончы╝. Шкада, але што зроб╕ш. Няма яго. Ёсць ╤ншы. Вось ╕м ╕ зоймемся. 'Тры, чатыры, пяць, мы ╕дзём цябе шукаць. Да л╕хаматары. Сваячанец', прашаптала я ╕ рушыла да моста, над як╕м шугала тагасветнае зарыва.

28. Vade Retro*

Мост ах╕нала зелянявая святл╕вая смуга. Яна в╕села над Овелькай, як радыёакты╝нае воблака, а з в╕ру ╝н╕зе ╝здыма╝ся слуп нерухомага халоднага полымя. Мёртвае зарыва, якое не адк╕двала ценя╝, шугала да самага неба, засцячы зоры. Л╕хтары на мосце ╝сё яшчэ гарэл╕, ╕ на тле гэтага тагасветнага ззяння святло ╕х пацьмянела ╕ зраб╕лася чырванаватым.

Ён чака╝ мяне тут, як я ╕ меркавала. Стая╝ пад л╕хтаром, прых╕ну╝шыся да парэнча╝ ╕ сх╕л╕╝шы галаву, быццам штосьц╕ выглядаючы ╝ сабе пад нагам╕. Рук╕ ╝ к╕шэнях – Лёнева звычка, – лаёвыя валасы зв╕саюць на твар, завэдзганая вопратка ба╝таецца, як на вешалцы. Ну ╕ в╕док ╝ яго, канечне. Мярцвяк хадзячы. У Захара ╕ раней знешнасць была не фантан (я асаб╕ста л╕чыла яго вырадкам), а цяпер зус╕м нешта зда╝. Ён сапра╝ды выгляда╝ хворым. Альбо ╤ншы давё╝ да крайняга пс╕хозу. Што ж ты так, Яромка? Зус╕м не клапоц╕шся аб сва╕м пасрэдн╕ку. А гэта, м╕ж ╕ншым, жывы чалавек, не вядро з балтам╕.

– Ерамей, – пакл╕кала я напа╝голасу.

Ён узня╝ галаву, з╕рну╝ на мяне. У водбл╕сках тагасветнага полымя яго ф╕з╕яном╕я здавалася зеленаватай, пад ╕лбом залягал╕ глыбок╕я цен╕, вачэй амаль не в╕дно, тольк╕ дзве нерухомыя святл╕выя кропк╕ там, дзе пав╕нны быць зрэнк╕. Эфектна. Дарма, Яромка. Я ╕ так ужо пераканалася, што ты нелюдзь. Ц╕кава, як г╕пербарэйцы гэта робяць? Так перакро╕ць чалавечую прыроду. Пэ╝на, нейк╕я ман╕пуляцы╕ на квантавым узро╝н╕. Як у той прыпавесц╕ пра ведзьмака ╕ вас╕л╕ска. На самай справе ╕х зап╕хнул╕ не ╝ звычайную дамав╕ну, а ╝ нейк╕ агрэгат, як╕ змяняе структуру атама╝. ДНК ╕ ╝сё такое. Г╕пербарэйцам гэта як два пальцы пераслаць. Эх, такую цыв╕л╕зацыю прамарк╕тавал╕. Зрэшты, сёння яны плануюць узяць рэванш. Людзей, пра╝да, у расход пусцяць. Гэта ж г╕пербарэйцы, ╝ ╕хняй с╕стэме кашто╝насцей жыццё чалавечае танней за га╝но птэрадактыля. Дарэчы, ц╕ не з-за г╕пербарэйца╝ дыназа╝ры вымерл╕? Альбо ╕хняя цыв╕л╕зацыя загнулася раней, чым з'яв╕л╕ся дыназа╝ры?.. Так, куды гэта мяне зно╝ панесла?..

– Яны спадзявал╕ся, што я нешта пак╕ну для ╕х, – прагавары╝ ╤ншы голасам Лён╕ Захарава. – Гэтыя крэтыны з 'Унутранага Кола'. Яны з самага пачатку л╕чыл╕ мяне нявартым. Глядзел╕ на мяне, як на апошняе быдла. А ╝ вын╕ку ╕х ус╕х паймел╕. Усё ╕хнюю хе╝ру ╝ по╝ным складзе. Лузеры. Чы як то па-тутэйшаму? – ён выцягну╝ руку з к╕шэн╕ ╕ пакруц╕╝ указальным пальцам каля лба. – Дэб╕льныя ардынарцы.

Складна жуп╕ць. ╤ дзе тольк╕ набра╝ся так╕х сло╝ца╝? Не ╝ сваёй жа Расейскай ╤мперы╕, ц╕ кал╕ ён там жы╝. Карыстаецца ведам╕ пасрэдн╕ка. Ц╕кавенька, каго гэта Лёня зва╝ 'дэб╕льным ардынарцам'? Пэ╝на, Цёму Жыхарэ╝скага. У яблычак, Захар. ╤ не запярэчыш.

– Заб╕ваць мяне будзеш? – пац╕кав╕лася я.

Ён паматля╝ галавой.

– Неканечне. То ест, гэта зус╕м неабавязкова.

Я хмыкнула.

– Ды ня╝жо? А мне здалося, што ты зашыб╕ся як╕ аматар расчлянёнк╕.

– Ну-ну, дз'е╝чынка, – ╝ ягоным голасе раптам з'яв╕л╕ся прым╕рэнчыя нотк╕. – Не трэба л╕чыць мяне вылюдкам. Думаеш, я бы╝ заадно з тым╕ блазнам╕? У жэдным выпадку. Я, скажам так, ме╝ часовую патрэбу ╝ ╕хн╕х паслугах. Ты ╝весь час бегала ад мяне, а я жада╝ адно пагутарыць з табою па душах. На чтэры очы.

– Да-а-а? – працягнула я з кпл╕васцю. – А там, у парку, ты таксама чыста пагаварыць хаце╝?

– У парку... – ён замо╝к, прыкры╝шы вочы. Здавалася, што ён зараз капаецца ╝ памяц╕ Лён╕. Сапра╝ды як в╕русная праграма, якая счытвае чужыя файлы.

– Ц╕мафей, так? – прамов╕╝ ён нарэшце. – Зразумей, гэта было дзеля тваёй жа карысц╕. Яго прысутнасць была непажаданая.

– У як╕м сэнсе? – спытала я, адчуваючы, што мяне зно╝ апано╝вае лютасць. Спакойна, сястрычка, спакойна. Не вядз╕ся на правакацы╕...

– Гэты чалавек душы╝ тваю ╕снасць, ╕ яго неабходна было прыбраць, – сказа╝ ╤ншы. – Пасрэдн╕к адчува╝ да Ц╕мафея асаб╕стую непрыязнасць, чым я ╕ скарыста╝ся. Яго не прыйшлося нават до╝га угаворваць, дастаткова было злёгку падштурхнуць.

– ╤ веда╝ жа, куды б╕ць. Адмарозак, – прамов╕ла я з нянав╕сцю. – Дзе Лёня?

– Яго тут няма, – адказа╝ ён абыякава. – Але я гатовы выслухаць усе рэкламац'╕.

Тут мяне закалац╕ла па-сапра╝днаму. Яго непраб╕╝ная спакойнасць мяне вар'явала. Халера, ды ён проста здзекуецца! 'Ты паскуда! Брыда! Сволач паганая!' хацелася мне крыкнуць яму ╝ твар. Але я стрымала сябе.

– Чаму ён? – спытала я. – Чаму менав╕та яго ты зраб╕╝ сва╕м пасрэдн╕кам?

╤ншы пацепну╝ плячыма.

– То проста, як булка з маслам. Ён мройца. Чалавек з адмысловым складам душы, чулл╕вы да ╝плыву ╕снасцей з ╕нэга святу. Як ты ╕ я. У тым сэнсе мы аднолькавыя.

– Аднолькавыя? – па╝тарыла я з аг╕дай. – Бздура! Я не такая, як ты. ╤ н╕кол╕ не буду.

╤ншы сх╕л╕╝ галаву, ╕ плечы яго затрэсл╕ся. Ён смяя╝ся. Увесь час з мяне ржэ. Нават кры╝дна. ╤ што такога недарэчнага я сказала?..

– Тая, Тая. Ты не разумееш, – прагавары╝ ён, адсмяя╝шыся. – Мы не проста падобны. Мы адз╕нае цэлае. Я ╕ ты. Една радз╕на. У табе мая кро╝. Усвядом гэта, нарэшце.

– Чаго? – я з╕рнула на яго з не╝разуменнем.

Ён глядзе╝ на мяне, хмыл╕╝ся. У ягоных вачах не адлюстро╝валася н╕як╕х эмоцый, але зразумела было, што яму зараз весела, дужа весела.

– Альжбетка табе не сказала? – спыта╝ ён з кп╕най голасе. – Дарма. Кал╕ б ты даведалася, то не стала б мяне цурацца. Бо мы адна сям'я. Наш агульны продак ме╝ прозв╕шча Ляпец. ╤ ён бы╝ вешацелем.

Ляпец. У грудзёх у мяне запякло, быццам я глынула к╕пеню.

– Хлусня. Ты гон╕ш, Захар, – прагаварыла я, на хв╕л╕ну забы╝шыся, што прада мной не Лёня, а ╤ншы.

– Пархом Ляпец. Мой папаша. Твой тройчы прадзед, – адчакан╕╝ ╤ншы. – ╤ не халоп бязродны, а са збяднелай шляхты. Шляхетнасць сваю Ляпцы ╝ карты прайграл╕, а Пархом вырашы╝ паправ╕ць станов╕шча. Бунто╝н╕ка╝ па лясах лав╕╝, ды сам жа ╕х ╕ веша╝. Тут, у ярку. ╤ нашчадк╕ яго так╕я ж. Та╕са, ты ведаеш, што адз╕н твой прадзед бы╝ пал╕цаем, а друг╕ к╕рава╝ масавым╕ растрэлам╕?

– Хлусня! – па╝тарыла я ╝парта.

Ён юдашыць. Проста тлум╕ць мне галаву. Здэмарал╕заваць жадае. Не выйдзе, Яромка. Я напагатове. Ты не заблытаеш мяне сваёй брахнёй.

– Х╕ба Альжбета не згадвала пра свайго зн╕клага брата? Таго самага, што сышо╝ аднойчы з дому, ды з канцам╕? – спыта╝ ён. – Вас╕лька Ляпец яго ╕мя. Прапа╝ бы╝, а праз кольк╕ гадо╝ выплы╝ у М╕нску. Звяза╝ся там з крым╕нальн╕кам╕. Потым яго асудз╕л╕ за забойства. Бандыцкая разборка. Тэрм╕н яму дал╕ невял╕к╕, як са╝дзельн╕ку. Двое душыл╕, а ён за ног╕ трыма╝. А кал╕ прыц╕снул╕, ён абодвух зда╝ з вантробам╕. Ляпец да мозгу касцей.

Ён выда╝ каротк╕ смяшок.

– У турме ён пача╝ перап╕свацца з малалетн╕м╕ ╕дыёткам╕. З некальк╕м╕ адразу. Тады мода была такая, усе хацел╕ замуж за зэка. Гэтыя л╕сты ён зачытва╝ услых. З ╕х ржала ╝ся зона. А кал╕ ён адк╕ну╝ся, то напра╝ду ажан╕╝ся. З адной з гэтых ╕стэрычак. Пра╝да, ненадо╝га. Знойшо╝ сабе лепшую, а той да╝ выспятка. ╤ вярнулася яна ╝ родны Овельск з дз╕цём у падоле. Гэта была ты, Та╕са.

– Змо╝ч, паскуда! – крыкнула я. Мне хацелася зац╕снуць сабе вушы.

– Што, прыкра? Н╕ц не ятрыць так, як пра╝да, – сказа╝ ён, пасм╕хаючыся. – Але прызнай, у глыб╕н╕ душы ты гэта ведала. Я заз╕ра╝ у твае мро╕, кал╕ ты была яшчэ дз╕цём. Ты мела рацыю наконт сябе. Дачка Змея, так ты звала сябе ╝ маленстве? ╤ тое пра╝да. Та╕са, ты не зус╕м чалавек. На табе метка Старых. ╤ на Альжбетцы таксама. ╤ на ╝с╕х, хто нарадз╕╝ся пасля мяне. Гэта ╝ нас сямейнае. Усе пазначаныя, ды не ╝се годныя. Пашкоджаных многа. Але то не пра цябе, Та╕са. Ты ╝далая атрымалася. Вартая сва╕х продка╝. Нездарма Старыя абрал╕ цябе, даверы╝шы табе ключ.

Не слухай яго, казала я сабе. Не слухай. Гэта проста морак. Ашуканства. Але халера, як жа складна гаворыць! Лаг╕чна, па-сур'ёзнаму. Не чакала. На лесап╕льн╕ ён паводз╕╝ сябе, як апошн╕ крэтын. Ц╕ не на╝мысна? Прынамс╕, чарнакн╕жн╕к╕ трымал╕ яго за ╕дыёта. Я гэта зразумела з ╕хняй гутарк╕ ╝ фургоне. Для ╕х ён бы╝ проста прыдуркаватым тутэйшым, якому чыста выпадкова дасталася с╕ла Старых. А Яромка, у сваю чаргу, ахвотна выконва╝ ролю блазнаватага дурня. ╤ спакойна, без перашкод, руха╝ся да сваёй мэты. Кансп╕ратар чорта╝. Ён значна разумнейшы, чым здаецца на першы погляд. Х╕тры, як шатан. ╤ па-сапра╝днаму небяспечны. Чарнакн╕жн╕к╕ гэтага так ╕ не ╝цям╕л╕. А пан Кунцэв╕ч, здаецца, яго раскус╕╝. Таму ╕ ╝цёк за мяжу. Стары вядзьмак бая╝ся свайго служк╕. Веда╝, што з ╕м у свет прыйшла пачвара, з якой н╕як╕м╕ чарам╕ не справ╕цца. Х╕ба тольк╕ абухом па галаве, дый тое без гаранты╕.

– Добра, Яромка, я ╝сё зразумела. – сказала я. – Але ад мяне чаго ты хочаш?

– Ты една з нас. ╤ ты гэта ведаеш. Табе н╕кол╕ не падабалася жыць сярод людзей. Дый людз╕ за╝сёды бачыл╕ ╝ табе чужан╕цу. Нават родная мац╕ ад цябе шарахалася. Для ╕х ты вырадак. Чарна овца. Твая сапра╝дная радз╕на там, за Брамай. Ты наша страчанае дз╕ця. Згубленае, зак╕нутае ╝ сусвет, як╕ завшэ бы╝ для цябе варожым. Мы не жадаем табе зла. Мы хочам, каб ты вярнулася да нас. Та╕са...

Ён зраб╕╝ крок да мяне. Я паспешл╕ва адступ╕ла, не зводзячы з яго вачэй.

– Ключ, Та╕са. Ты маеш ключ, – сказа╝ ён спакойна. – Нам не хацелася б адб╕раць яго с╕лай. Скарыстайся ╕м. Сама, без прымусу. Я патлумачу, як гэта можна зраб╕ць. Адчын╕ Браму. Дай нам увайсц╕ ╕ будзь з нам╕.

Я пакруц╕ла галавой.

– Не!

– Ну, дзевчынка, – прамов╕╝ ён мякк╕м голасам.

Вусны яго рассунул╕ся, ╕ на ягонай ф╕з╕яном╕╕ з'яв╕лася скры╝леная ╝смешка, н╕бы выскал драпежнай рыб╕ны. Знаёма. Лёня гэтак жа ╝см╕ха╝ся. Замест усмешк╕ ╝ яго за╝сёды атрымл╕валася нейкая хварав╕тая грымаса. ╤ншы ╝сётк╕ шмат перайма╝ у свайго пасрэдн╕ка. Ц╕ наадварот, гэта пасрэдн╕к перайма╝ ╝ ╤ншага? Чорт ╕х разбярэ. Складаныя ╝ ╕х был╕ ╝заемааднос╕ны. Лёня быццам бы ╝спрыма╝ ╤ншага як чужародную ╕снасць. Хаце╝ вызвал╕цца. Мабыць, з-за гэтага ╕ ╝ пятлю палез. Тады, у школе. Усе помняць гэту г╕сторыю. Гэта адбылося праз год пасля смерц╕ ягонага бацьк╕. Лён╕ тады было трынаццаць. Ён нак╕ну╝ шворку на водаправодную трубу. Ледзь адратавал╕. Наша класная к╕ра╝н╕ца потым гаварыла, што Лёня проста вып╕наецца, хоча прыцягнуць да сабе ╝вагу, а дырэктарка адназначна назвала яго шаленцам. Скандал атрыма╝ся страшэнны, але ╝ рэшце рэшт гэту справу замял╕. Як ╕ ╝се наступныя. Гэта бы╝ адз╕ны вядомы мне выпадак, кал╕ Захар спрабава╝ заб╕ць сябе. Пасля гэтага ён пача╝ ужо на людзей к╕дацца. А Жыхарэ╝ск╕-старэйшы кожны раз яго адмазва╝. Па старой памяц╕. Ён сябрава╝ з Захаравым бацькам, пакуль той не разб╕╝ся на Чортавы мосце... Бл╕н, лепш бы яго адразу засунул╕ ╝ вар'ятню. Так было бы лепей для ╝с╕х.

– Тая, – ╤ншы зраб╕╝ яшчэ адз╕н крок да мяне ╕ працягну╝ мне руку далонню ╝гору. – Годзе ╝жо гарэзаваць. Вяртайся дадому. Крэ╝ныя зачакал╕ся.

Я мо╝чк╕ адступ╕ла, не даючы яму набл╕з╕цца. Прызнацца, ╤ншаму ╝сётк╕ ╝далося зб╕ць мяне з панталыку. Я чакала чаго за╝годна – бойк╕, калатнечы, але тольк╕ не гэтага. Пачувалася я ╝жо не такой рашучай, як раней. Цяпер мне хацелася проста ╝цячы. Я хутка аз╕рнулася, ацэньваючы шлях╕ адступлення, к╕нула поз╕рк за агароджу моста. Овелька ╝верх па цячэнн╕ была прыхоплена лёдам, а пад мостам у в╕рах, як╕я н╕кол╕ не замярзал╕, бурл╕ла ╕ клекатала вада. Не, скакаць з моста – не лепшая ╕дэя, гэта самагубства. Трэба бегчы. Проста павярнуцца ╕ ляцець на злом галавы зваротна да плошчы, дзе ╝сё яшчэ гаспадарыл╕ ва╝калак╕. Штосьц╕ мне падказвала, што ╤ншы туды не сунецца... Зараз, зараз. Тольк╕ б ён не разгада╝ мае намеры. Трэба неяк адцягнуць час... Я зно╝ павярнулася да яго ╕ заз╕рнула яму ╝ твар.

– Тваю ж душу...якога хрэна?! – вырвалася ╝ мяне.

Ён змян╕╝ся. Рысы пасрэдн╕ка неяк паблякл╕, быццам сцёрл╕ся, ╕ па╝зверх праступ╕ла ╕ншае абл╕чча. Абл╕чча ╤ншага, дакладней кажучы. Яго сапра╝днае. Не такое ╝жо ╕ страшнае, хаця ╕ асабл╕ва прывабным яго не назавеш. На мяне падобны. Так. Уражанне было такое, быццам я гляджу на свайго брата-бл╕знюка, х╕ба тольк╕ крыху старэйшага. Пам╕ж нам╕ ляжала добрае стагоддзе, па лог╕цы, зараз ён мус╕╝ выглядаць як згрыбелы дзед, але парада мной ён па╝ста╝ у вобразе маладога мужчыны. Майго крэ╝нага. Падабенства сапра╝ды было жудаснае. Капа рудаватых валасо╝, як у мяне. ╤ так╕я ж бялясыя бровы, к╕рпаты нос з рабац╕нкам╕, а вусны тонк╕я, жорстк╕я. Якога колеру ╝ яго был╕ вочы, я не магла сказаць. Вочы як так╕я адсутн╕чал╕. Замест ╕х на ягоным твары зе╝рал╕ дзве цёмныя ям╕ны, ╝ як╕х плавал╕ два зелянявыя агеньчык╕. Пэ╝на, так╕я агеньчык╕ запальваюцца на старых мог╕лах у глухую ╕ золкую л╕стапада╝скую ноч... прынамс╕, так п╕шуць у раманах жаха╝...

– Бачыш мяне? То добра, – сказа╝ ён са здавальненнем. – Хадзем дадому!

Ён стая╝, працягну╝шы мне руку, усм╕ха╝ся. Яго перакры╝леная ╝смешка-ашчэр у спалучэнн╕ з нежывым╕ вачам╕ выглядала гратэскава. Кал╕ ╤ншы хаце╝ так╕м чынам прадэманстраваць сваю добразычл╕васць, то атрымалася ╝ яго неперакана╝ча. Зус╕м не перакана╝ча. Я не верыла яму н╕ на кал╕ва. А ягоныя выверты накшталт спробы скап╕яваць маё абл╕чча выкл╕кал╕ ╝ мяне тольк╕ аг╕ду. Ц╕кава, Захара ён падобным чынам апрацо╝ва╝? 'Ты вырадак, н╕хто цябе не люб╕ць, слухай тольк╕ мяне, я твой адз╕ны сябар, бла-бла-бла...' Яшчэ ╕ яго памерлым братам прык╕два╝ся, зараза. Не, Яромка, не ╝гавары╝. Са мной такое не пракац╕ць. Я ╝тароп╕лася проста на яго ╕ сц╕сну╝шы кулак╕, працадз╕ла:

– Ведаеш што, Яромка? ╤дз╕-тка ты да л╕хаматары. Давай, шкыньдзёхай. Лайно!

Потым я развярнулася ╕ к╕нулася бегчы.

– Тваю ж душу маць! – заро╝ ён мне ╝след. – А ну стой, курв╕ска!

Цяпер ╝ ягоным голасе чулася непадробная лютасць, ад былой прыязнасц╕ не засталося ╕ знаку. Ненадо╝га ж яго хап╕ла.

– Скулля табе, быдла! – крыкнула я, не аз╕раючыся.

– А ты ж, бляха, св╕ння няскробана. Стаяць, я сказа╝!

Л╕хтары зам╕ргал╕, ╕ па-над мостам пранёсся ц╕х╕ посв╕ст, н╕бы паве╝ пераднавальн╕чнага ветру ╝ мог╕лкавых хвоях. 'Ш-ш-ш-а-а-ах-х-х!' Засмярдзела марожаным мясам. Пачвара. Ён нацкава╝ на мяне Пачвару. Халера, не паспею... Паверхня моста пачала падрыгваць, ╕ за сп╕най ╝ мяне пачул╕ся нейк╕я амаль механ╕чныя скрогат ╕ лясканне. Асфальт затрашча╝, крышачыся пад вагою чагосьц╕ вел╕чэзнага й грувасткага, што неслася на неймавернай хуткасц╕. Я не аз╕ралася, але ╝ ма╕м уя╝ленн╕ чамусьц╕ па╝ста╝ вобраз нехлямяжай в╕ктарыянскай машыны з металёвым╕ суста╝чатым╕ канечнасцям╕, якая ╕мчала за мною ╝след, дыхаючы агнём ╕ парай. 'Тартак, м╕льганула ╝ мяне. Ён заве яе Тартак. Адкуль я гэта ведаю? Чорт!..' Штосьц╕ рэзка штурхнула мяне ╝ плечы, ╕ я паляцела плазам на ходн╕к, абдз╕раючы далон╕. Я ведала, што будзе далей. Пачвара – шэрая Мара з ма╕х жахл╕вых сно╝ – схоп╕ць мяне, закруц╕ць у штопар, пацягне да чорнага сонца, раздз╕раючы на атамы. Як тады, у школьным скверыку. ╤ Альжбеты побач няма, ╕ абярэг да╝но згуб╕╝ся... Не, не гэтым разам. Давай, Сястрычка. Твой выхад. Я адпусц╕ла яе.

Яна ах╕нула мяне, н╕бы кокан. Я ляжала тварам ун╕з, заплюшчы╝шы вочы ╕ сц╕скаючы кулак╕, навокал гуло, як ╝ транфарматарнай будцы. Пахла азонам. Цемра ╝ва мне змян╕лася. Яна не была ╝жо Цемрай у по╝ным сэнсе слова. ╤снасць, якую ведзьмак╕ звал╕ Акультай, пачала выпраменьваць святло. Яно мела колер нагрэтага дабяла металу ╕ было ярчэйшае за тагасветнае ззянне – я бачыла яго нават скрозь стуленыя павек╕. Здавалася, быццам я апынулася ╝нутры шаравой маланк╕. Я чула – хутчэй адчувала – як звонку разлютавана к╕даецца Пачвара. Ейны вобраз па╝става╝ у мяне прад вачам╕, як мроя – да╝гаватая шэрая туша, падобная да хтан╕чнага цмока, што круц╕лася, по╝зала на╝кол, вышукваючы слабое месца. Але яна н╕чога не магла зраб╕ць. Я стварыла ╝ сва╕м уя╝ленн╕ вобраз выгнутага шчыта, быццам зробленага з маланак, як╕ шчыльна ах╕на╝ мяне з ус╕х бако╝. Засяродз╕╝шыся на гэтым в╕дзежы, я ╝весь час трымала яго перад сва╕м унутраным зрокам. Абарона атрымалася моцная. Пачвара не магла нават набл╕з╕цца да мяне. Кал╕ яна дакраналася паверхн╕ 'шчыта', чу╝ся аглушальны трэск, як ад электрычнага разраду, ╕ тады Пачвара з выццём адлятала ╝бок. 'Не дастанеш. Я ╝ дом╕ку. Трымай! Трымай! Трымай!', па╝тарала я пра сябе.

Так до╝жылася некаторы час, а потым Пачвара змян╕ла тактыку. Я адразу гэта адчула. Пам╕ж мной ╕ Пачварай усталявалася дз╕╝ная сувязь, ╕ цяпер я магла угадваць яе намеры ╕ чуць яе думк╕. Прычым мысл╕ла яна не словам╕ ╕ нават не вобразам╕, тут был╕ чыстыя эмоцы╕, ╕ яны таксама был╕ разбуральныя. 'Шчыт' ╕х амаль не стрымл╕ва╝, ╕ на мяне абрынал╕ся так╕я паток╕ нянав╕сц╕, што здавалася, зараз узарвуцца мазг╕. Урэшце я здагадался пастав╕ць яшчэ адз╕н бар'ер, цяпер ╕ ╝ думках. Спрацавала, адразу лягчэй стала дыхаць. Прырода Пачвары мне таксама стала зразумелая – збольшага. То была безабл╕чная ╕снасць, роднасная чорным памерлым зоркам з глыб╕нь космасу. Каласальная зн╕шчальная с╕ла, што смокча святло сусвета╝ ╕ с╕лкуецца ╕м, пера╝твараючы яго спачатку ╝ цемру, а потым у н╕што. ╤ што самае брыдкае, Пачвара гэта была адначасова чалавекам. Альбо чалавек бы╝ Пачварай. Адз╕нае цэлае. Хаця, мажл╕ва, з цягам часу я ╕ Цемра таксама зл╕л╕ся бы ╝ адну ╕стоту. Не ведаю.

М╕ж тым Пачвара, к╕ну╝шы свае спробы дабрацца да мяне, адпа╝зла некуды ╝бок ╕ зац╕хла. Але яна была тут. Проста стаяла побач ╕ чакала, як кот п╕льнуе мыш. Яна таксама адчувала мяне ╕ ведала – трымаць абарону мне ╝сё цяжэй. С╕лы был╕ ╝жо на зыходзе. Не дз╕ва. Сёння я тольк╕ ╕ раблю, што бегаю ад ╕х. Заганял╕ да краю, г╕цл╕, а я ж дзя╝чынка... Цемра таксама пачынала слабець. Н╕бы заканчва╝ся зарад ╝ акумулятары. Не такое ╝жо недарэчнае пара╝нанне. Я н╕кол╕ яшчэ не карыстала яе так до╝га. Звычайна было так – каротк╕ в╕р у грудзях, выбл╕ск, удар, ╕ Цемра вярталася ╝ сваё гняздо╝е. На перазагрузку. Яе магчымасц╕ таксама не бязмежныя. Хутка я не змагу яго стрымл╕ваць... Не, не, Сястрычка, так нельга! Не здавайся! Патрывай яшчэ трошк╕. Ну, яшчэ трошачк╕... Усё. Святл╕вы кокан, як╕ атуля╝ мяне, раптам схлопну╝ся, скла╝ся, як парасон. Цемра, зно╝ сц╕сну╝шыся да памера╝ кропк╕, вярнулася ╝ сваё схов╕шча ля сонечнага спляцення. Я паспрабавала аднав╕ць у сва╕м уя╝ленн╕ вобраз шчыта – Цемра неспакойна запульсавала, але не зрушылася з месца. Здаецца, цяпер сапра╝ды – ╝сё. Я яе выматала. ╤ кольк╕ часу ёй спатрэб╕цца, каб ачуняць?

Я паварушылася – кожны рух адгука╝ся тупым болем у цягл╕цах – ╕ паспрабавала была пры╝зняцца на локцях, але адразу ж павал╕лася тварам ун╕з на абледзянелы ходн╕к. Цела зраб╕лся млявым, як ╝ анучнай ляльк╕, у галаве цяжка вухала, н╕бы дзесьц╕ працава╝ паравы молат. Я з з жахам усвядом╕ла, што не ╝ стане падняцца на ног╕. Ня╝жо пра╝да – гамон? Зраб╕╝шы над сабою выс╕лак, я ры╝ком аддзёрла сябе ад асфальта ╕ так-сяк паднялася на карачк╕. Рук╕ ╕ ног╕ трэсл╕ся, прад вачыма плыло. Ну ╕ в╕док у мяне, напэ╝на. Як с╕няк пад гастраномам. Прысягаю, н╕кол╕ не ╝ жыцц╕ не дакрануся да гэтага сранага чарн╕ла, кал╕, канечне, выжыву... Адчу╝шы ╝ роце саланаваты метал╕чны смак, я з аг╕дай сплюнула, ╕ на ходн╕к плюхну╝ся сл╕зк╕ чорны камяк, а потым з носу ╝ мяне цурком л╕нула кро╝. 'Бл╕н!..' я паспешл╕ва паднесла руку да твару – далонь адразу ж напо╝н╕лася густым ╕ цёплым, ╕ скрозь пальцы на асфальт закапал╕ частыя кропл╕, плямячы бялясую наледзь. Л╕хтары згасл╕, ╕ ╝ мог╕лкавым святле, што ах╕нала мост, кро╝ здавалася чорнай.

– Што, выдахлася?

Ён стая╝ проста нада мной. Узняць галаву ╝ мяне не было с╕лы – я бачыла тольк╕ яго ног╕ ╝ з╕мовых чарав╕ках ╕ джынсах, заляпаных ал╕вай. Адкуль ал╕ва? – падумала я ня╝лад. Ня╝жо Пачварынку, матацыклетку сваю, спрабава╝ адрамантаваць? Дык безнадзейна. Яна ж у мяса, цяпер тольк╕ на лом здаваць...

– Захар, не... – прахрыпела я.

– Ты так ╕ не навучылася ёю карыстацца. Дурн╕ца.

Ён з размаху ╝дары╝ мяне чарав╕ком пад рэбры. Уваччу ╝ мяне пацямнела, ╕ я кулём павал╕лася зваротна на ходн╕к. Наступныя некальк╕ хв╕л╕н я бездапаможна курчылася на асфальце, спрабуючы глынуць паветра. У грудзях усё гарэла, лёгк╕я быццам парал╕завала. Цяпер мяне апанава╝ сапра╝дны жах – зараз памру. Задыхнуся. Ён стая╝ нада мной, суну╝шы рук╕ ╝ к╕шэн╕, ╕ з сумным выглядам наз╕ра╝ за ма╕м╕ пакутам╕.

– Ты як Агнешка мая, – сказа╝ ён нарэшце. – Ейны нора╝. Вечна ╝лезе, дзе не просяць, а потым скардз╕цца кабетам, што яе муж б'е.

Ён упёрся нагой мне ╝ плячо ╕ штуршком перакул╕╝ мяне на сп╕ну. Потым укленчы╝ побач ╕ сх╕л╕╝ся нада мной, набл╕з╕╝шы да мяне твар. Мяне абдала да╝к╕м смуродам перамарожанага мяса. Добра хоць, што брыдкая маска – скажонае падабенства мяне – зн╕кла, ╕ цяпер ён зно╝ выгляда╝, як прыпылены Лёня Захара╝. Прав╕льна, няма ╝жо сэнсу прык╕двацца 'сва╕м'.

– Злезь з мяне. Збачэнец, – прагаварыла я здушана. Патроху да мяне вярталася здольнасць дыхаць.

Ён пакруц╕╝ галавой.

– Н-да, з дыпламатыяй у мяне за╝сёды бы╝ по╝ны швах. Ну да ладна.

Ён паднёс руку да майго твару, ╕ ╝ мяне перад вачам╕ бл╕снула лязо. Я разгледзела заточку ╝ яго кулаку. Завостраны з абодвух бако╝ х╕рург╕чны скальпель з ручкай, абматанай некальк╕м╕ слаям╕ ╕заляцыйнай стужк╕.

– Каза╝ мне Кунцэв╕ч: 'Чтобы ╕звлеч Оккульту, необходз╕мо обездзьв╕жыць нос╕целя, то ест, посредн╕ка', – прамов╕╝ ╤ншы, ╕м╕туючы ма╝ленне старога ведзьмака. Ня╝жо пан-чарнакн╕жн╕к луп╕╝ на такой ядранай трасянцы? Неймаверна. – Па-добраму не атрымалася, ну й халера яго бяры. Будзем р'об╕ць згодне ╕нструкц'╕.

Ён замахну╝ся заточкай, цаляючы мне ╝ твар, але я паспела зах╕л╕цца локцем, ╕ ╝дар прыйшо╝ся мне па руцэ, распаро╝шы рука╝ байк╕ ╕ сл╕згану╝шы па скуры. Болю я не адчула. Ён рагатну╝ ╕ зно╝ку занёс нада мной лязо. Гэтым разам мне паласнула па далон╕ ╕ пальцах. Халера, ды ён зараз пакро╕ць мяне на шматк╕!.. У пан╕цы я схап╕ла яго за руку ╕ паспрабавала адштурхнуць. Яго гэта жудасна развесял╕ла.

– У-у-у, курв╕ска, – прамов╕╝ ён, рагочучы.

Трымаючы яго за запясце (лязо было ╝жо на ╝зро╝н╕ ма╕х вачэй), свабоднай рукой я л╕хаманкава мацала на╝кол сябе. Нарэшце я натрап╕ла на штосьц╕ важкае – здаецца, аскепак раскрышанага асфальту, ╕ адразу схап╕ла яго. Цяпер тольк╕ не сх╕б╕ць!.. Я сабрала апошн╕я с╕лы ╕ з усяго маху стукнула ╤ншага ╝ вуха. Атрымалася. Ц╕ха вохну╝шы, ён выпусц╕╝ з рук заточку ╕ завал╕╝ся на бок. Я з г╕дл╕васцю адп╕хнула яго абмяклае цела. Потым я ╝пёрлася далоням╕ ╝ ходн╕к ╕ павольна, у некальк╕ захода╝, паднялася. Ног╕ трэсл╕ся, ╕ мяне моцна вадз╕ла ╝ бак╕. Не, у так╕м стане я далёка не ╝цяку. Кро╝ з носу сунялася, затое са свежых парэза╝ л╕лося цурком. 'Св╕шча, як з зарэзанай св╕нн╕', падумала я, прыц╕скаючы да жывата параненую руку. Тольк╕ б вену не зачап╕╝, гадзёныш. Ц╕кава, Цемра здолее зага╕ць гэтыя раны? Дарэчы, як яна там? Я прыслухалася да сябе. Сястрычка быццам трох╕ ачомалася. Я зно╝ адчувала павольны в╕р у грудзях. Занадта павольны. Усётк╕ бракуе энерг╕╕. Альбо яшчэ не паспела перазагруз╕цца. Дзе ж с╕лы ╝зяць? Думаць трэба было хутка, бо ╤ншы паспе╝ ужо апрытомнець. Лаючыся скрозь зубы, ён пры╝зня╝ся ╕ ста╝ на кален╕. З╕рну╝ на мяне. Па яго левай шчацэ спа╝за╝ струменьчык крыв╕. Добра ж я яму прыклала.

– Ах ты, шлёндра. Пся крэв, – працадз╕╝ ╤ншы.

Ён учап╕╝ся за агароджу моста ╕ ры╝ком падня╝ся на ног╕. Я адступ╕ла, х╕стаючыся. Зараз нак╕нецца. Што ж раб╕ць? Думай, думай!.. Цемра мае тую ж прыроду, што ╕ Пачвара. Значыць, яна таксама можа с╕лкавацца святлом. Але дзе яго ╝зяць? Тагасветнае ззянне, што ах╕нае мост, не гадз╕цца. Мёртвае яно, нетутэйшае. Трэба другое. Якое? Я прыкрыла вочы. ╤ ╝бачыла.

В╕дзеж па╝ста╝ прада мной, ярк╕, як выбл╕ск маланк╕. Край, атулены змрокам. Груды, ра╝н╕ны да самага далягляду, росныя травы ╕ неба, по╝нае зорак. Стужк╕ рэк ╕ ман╕сты азёра╝. Багны ╕ пушчы. Пал╕ з чорным╕ разорам╕ ╕ пашы, пярэстыя ад статка╝. Пахавальныя курганы ╕ ахо╝ныя вежы ╝ палях. Жалеза, уздыбленая зямля, попел ╕ кро╝. Зруйнаваныя палацы ╕ занядбаныя капл╕чк╕, дзе пад алтарам╕ жывуць вужак╕, а на хорах гняздуюцца совы. Мог╕лк╕, мог╕лк╕, костк╕ продка╝, што сплял╕ся з караням╕ пракаветных дрэ╝. Саламяныя стрэх╕, цагляныя кварталы, агародчык╕, жанчыны ╝ ярк╕х сукенках. На вяро╝ках сушыцца бял╕зна, раздз╕маючыся ╕ пляскаючы на ветры, як крылы лятучых караблё╝. Яблыневая квецень, геран╕ на падваконн╕ках, котк╕ ╝ фортках ╕ дзец╕ на арэлях. Усё гэта было саткана са святла. Яно было жывое, мяккае ╕ цёплае, як ад свечак у храме. Патаемнае святло, якое н╕кол╕ не згасае. С╕ла маёй зямл╕.

Падпарадкава╝шыся безназо╝наму покл╕чу, я стаяла на мосце, раск╕ну╝шы рук╕, ╕ зямля аддавала мне сваё святло. Цемра прагна смактала яго, сама напа╝няючыся ззяннем. Шэрая Мара ╝жо ляцела на мяне, але цяпер я мела дастаткова с╕л, каб сустрэць яе. Цемра, якая не была ╝жо Цемрай, вылецела вонк╕ ╕ закруц╕лася ╝ мяне перад вачам╕, як вогненае кола. Звычайнае кола са сп╕цам╕ ╕ калодкай, накшталт тых, што коцяцца са сх╕ла╝ кургано╝ у купальскую ноч. Я працягнула руку ╕ ╝зяла яго за сярэдз╕ну. Яно гарэла агнём, але не апякала. Шэрае абрынулася на мяне, як задушл╕вы морак, аблытала клейкай павуц╕най, абдаючы затохлым смуродам склепа╝, дзе ╝ бронзавых дамав╕нах гн╕юць костк╕ тырана╝ ус╕х м╕нулых эпох, гн╕юць ╕ не могуць памерц╕, бо нават у маг╕ле ╕х грызе ня╝тольны голад ╕ прага новай крыв╕... Не, вурдалак╕, не атрымаеце. Не гэтым разам.