Текст книги "Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)"

Автор книги: Влада Гуринович

сообщить о нарушении

Текущая страница: 14 (всего у книги 17 страниц)

'Мясарубка' – гэта ён пра Цемру? Дык вось яна якая. Не такой я яе ╝я╝ляла. Мая фантаз╕я малявала яе ╝ вобразе прыгожага драпежнага звера, штосьц╕ з пароды кашэчых. А аказваецца, на нейк╕ механ╕зм падобна. Турб╕на, хм.

– Падумаць тольк╕, энерг╕я квазара╝ сканцэнтравалася ╝ гэтай глухмен╕, сярод пейзана╝, як╕я жывуць, як краты, без усякай свядомасц╕, – у задуменн╕ прамов╕╝ Стрыг╕н. – Гэта, вядома, воля Старых, аднак ╕ншы раз задаешся пытаннем – чым яны к╕руюцца? Якой лог╕кай?

– Лог╕ка Старых непасц╕жная для простых смяротных, – умяша╝ся чацвёрты голас, спакойны ╕ ╝ладны. – А ╕х воля – закон. Баг╕ Г╕пербарэ╕ глядзяць скрозь прастору ╕ час, ╕ яны ведаюць больш, чым самы спрактыкаваны чарнакн╕жн╕к, як╕ пражы╝ сотню жыцця╝.

– Спадар Хлябцо╝ мае рацыю, – сказала пан╕ карэктар, лакан╕чна, як за╝сёды.

Хлябцо╝. Я ╝ся напялася, з ус╕х с╕л спрабуючы варухнуцца. Ну канечне. Спадар мэр. Чацвёрты пераапрануты на тым маскарадзе прыв╕да╝. Нездарама ён зда╝ся мне смутна знаёмым. Ён таксама адз╕н з ╕х. Сябар 'Унутранага Кола'. ╤ цяпер зразумела, чаму ён вырашы╝ зачын╕ць лесап╕льню. Яна яму патрэбна, каб завяршыць рытуал. Тады яны не паспел╕ адчын╕ць Браму, бо пан Кунцэв╕ч выбы╝, а з Яромк╕ выб╕л╕ дух. Дарэчы, дзе ён?..

Машыну рэзка страсянула, зав╕шчал╕ тармазы. Пасажыра╝ шпурнула наперад, пачулася лаянка, ╕ мяркуючы па гуку, хтосьц╕ добра выця╝ся галавой аб сядзенне. Мне вельм╕ хацелася думаць, што гэта была Бергманава.

– У чым справа? Чаму ста╕м? – спыта╝ Стрыг╕н.

– Прапускаем цягн╕к, – адказала пан╕ карэктар.

Прыслуха╝шыся, я расчула с╕гнал семафора. Пераезд. Значыць, лесап╕льня ╝жо зус╕м бл╕зка.

– Г╕цаль. Ён не мог бы мягчэй тармаз╕ць? – незадаволена прабурча╝ Стрыг╕н. – Хто наогул пусц╕╝ яго за стырно?

– Я, спадар Стрыг╕н, – спакойна сказа╝ Хлябцо╝. – Не хвалюйцеся, справ╕цца. Ён выкарысто╝вае веды пасрэдн╕ка.

– А пасрэдн╕к хоць на правы здава╝? – пац╕кав╕╝ся ╬п╕р. – Ён, здаецца, не вадз╕╝ н╕чога складаней за матацыклетку.

Халера ясная! Захар за стырном?! Ц╕ ╤ерэм╕я? Альбо яны абодва? Чорт!.. Мяне раптам накрыла такая хваля лютасц╕, што перахап╕ла дыханне, ╕ сэрца пачало шалёна калац╕цца. Лёня, ты паскуда! Гадзёныш, ╕дыёц╕на! Дай тольк╕ дабрацца да цябе! ╤ пляваць на Пячатк╕, я прыкончу цябе без усякай Цемры! Вочы выдрапаю! Так засандалю берцам, што твае выв╕хнутыя мазг╕ будуць скакаць па асфальце, як квашан╕на! ╤ н╕як╕ ╤ншы не дапаможа... Я адчула, што ╝сярэдз╕не мяне штосьц╕ варухнулася. Потым дзесьц╕ ╝грудзёх, каля сонечнага спляцення, пача╝ раскручвацца павольны в╕р – махав╕к мясарубк╕, як╕ рухаецца вакол сваёй вос╕, з кожным абаротам наб╕раючы хуткасць. Я ведала, што гэта значыць. Цемра прачнулася. Мая лютасць абудз╕ла яе.

Я чула, як м╕ма пераезда з грукатам пранёсся цягн╕к. Потым ра╝ну╝ рухав╕к, машына тарганулася пару разо╝ ╕ павольна папа╝зла наперад.

– Пра што я каза╝. Вязе, як дровы, – прагавары╝ Стрыг╕н.

– Што ж, прыйдзецца патрываць гэту часовую нязручнасць, васпаны. Затое ╝ новым свеце, як╕ набл╕жаецца, выбраныя будуць перамяшчацца скрозь прастору с╕лаю думк╕, – сказа╝ спадар Хлябцо╝.

Аднак, у спадаро╝ культыста╝ плана╝ грамаддзё. Новы свет будаваць сабрал╕ся. Выбраныя, халера б на ╕х. Я вам дам с╕лу думк╕... Цемра ╝ва мне ╝ск╕нулася, як абуджаная змяя. Зрок вярну╝ся, ╕ навокал трох╕ пасвятлела. Вочы мае был╕ заплюшчаныя, але я глядзела вачам╕ Цемры скрозь стуленыя павек╕. Я ╝бачыла цьмяна асветлены салон м╕краа╝тобуса. Чатыры ф╕гуры на сядзеннях – цёмныя, невыразныя с╕луэты, як на размытай фатаграф╕╕. Чатыры Пячатк╕. Яны па╝стал╕ прада мной ╝ вобразе г╕ганцк╕х, пачварных марск╕х зорак, як╕я варушыл╕ промням╕-шчупальцам╕ ╕ выпраменьвал╕ фасфарычнае ззянне, абуджаючы ╝ва мне пракаветны жах. Цемра, н╕бы ╝ спалоху, сц╕снулася ╝ кропку – м╕краскап╕чную, не больш за атам – ╕ шаснула ╝ сваё гняздо╝е ля сонечнага спляцення. Ну вядома, кал╕ на ╕х Пячатк╕, то мы н╕чога не зможам зраб╕ць...

Ц╕ ╝сётк╕ зможам? Штосьц╕ адбывалася. Цемра не магла выйсц╕ вонк╕, бо яе блакавал╕ Пячатк╕, аднак н╕што не зам╕нала ёй арудаваць унутры мяне. Я адчула, як Цемра, сц╕снутая да памера╝ атама, пак╕нула сваё схов╕шча ╝ сонечным спляценн╕ ╕ пачала рухацца па артэры╕ ╝верх. Не╝забаве яна дабралася да сэрца, ╕ з першым жа ╝дарам крывябег падхап╕╝ яе ╕ панёс па сасудах. Пачуццё было такое, быццам яна скан╕руе мой арган╕зм, клетачку за клетачкай, выцягваючы атруту з маёй крыв╕. Пэ╝на, уключылася нейкая невядомая мне опцыя, накшталт самарэгуляцы╕. Я ╝сётк╕ была яе носьб╕там, пасрэдн╕кам, ╕ Цемра клапац╕лася аба мне. Так ╕ Лён╕ не дал╕ памерц╕ тады, кал╕ ён зляце╝ з моста падчас фэсту... Сценк╕ стра╝н╕ка сутаргава сц╕снул╕ся, ╕ я адчула моцны прыступ млосц╕. Зараз зван╕туе, падумала я. Проста на падлогу фургона. Было б няблага. Мяне, аднак, не знудз╕ла, ╕ млосць трох╕ адпусц╕ла. Значыць, атрута ╝сё яшчэ заставалася ╝ва мне. Затое паралюш пача╝ праходз╕ць. Я паспрабавала паварушыць пальцам╕ ног. Атрымалася. Потым я расплюшчыла вочы – ╕ адразу ж зажмурылася ад яркага святла. Пячатак, як╕я выпраменьвал╕ зелянявае ззянне, гэтым разам я не ╝бачыла. Затое яснавяльможную хе╝ру я разгледзела выразна. Усе чацвёра сядзел╕, развал╕╝шыся, у скураных крэслах, ╕ мяркуючы па выразу ф╕з╕яном╕й, настрой ╝ ╕х бы╝ святочны. А чаму б яму не быць святочным? Цемра ╝ ╕х у руках, застаецца тольк╕ адчын╕ць Браму – ╕ прыв╕танне, дз╕╝ны новы свет.

– Сапра╝ды, учынк╕ Старых часам не паддаюцца лаг╕чнаму тлумачэнню, – гавары╝ Уп╕р. – Успомн╕це хаця б Кунцэв╕ча. Ён абодва свае жыцц╕ прысвяц╕╝ Служэнню, а яно бач як абярнулася. Старыя адрынул╕ яго ╕ абрал╕ Яромку Ляпца. Загадчыка лесап╕льн╕, з прасталюдз╕на╝...

– Тут, як раз-тк╕, усё лаг╕чна, – запярэчы╝ спадар мэр. – Пан Кунцэв╕ч бы╝ звычайным прагматыкам. А ╤ерэм╕я – мройца ад нараджэння, ╕ да таго ж вольны ад маральных абмежавання╝. Накольк╕ мне вядома, ён раб╕╝ рэчы, як╕я не ╝хвалял╕ся нават "Унутраным Колам".

– Вы пра тую ╕нтрыжку з пан╕ Ядв╕сяй? – спыта╝ Стрыг╕н, пасм╕хаючыся. – Як жа, помню. А старэча Кунцэв╕ч так н╕чога ╕ не за╝важы╝. А кал╕ Ядв╕ся адпрэчыла ня╝далага кавалера, той усё звал╕╝ на небараку Авельчанку. У якога, так бы мов╕ць, ╕ ╝ думках не было. Хаця, згадз╕цеся, гэтага студыёзуса нават трох╕ шкада. Ён шчыра спадзява╝ся вызвал╕ць Ядв╕сю з к╕пцюро╝ шаленца╝-некраманта╝.

Яго апошн╕я словы патанул╕ ╝ выбухах рогату. Пэ╝на, яснавяльможная хе╝ра л╕чыла гэту г╕сторыю заба╝най. Мяне зно╝ пачало нудз╕ць – ц╕ то ад атруты, ц╕ то ад адкравення╝, як╕м я м╕мавол╕ зраб╕лася сведкай. Мама родная, што ж гэта за людз╕ так╕я? ╤ ц╕ людз╕ яны наогул?..

– Што ж, ╤ерэм╕я хлопец хвацк╕, з гэтым пагаджуся, – сказа╝ Уп╕р. – На маёй памяц╕ ён разгуб╕╝ся тольк╕ аднойчы. Помн╕це той выпадак, кал╕ падчас адпра╝лення абраду ╝ каб╕нет уварвалася пакаё╝ка – як там яе звал╕, Гануся, Галюся? Вось тады Яромка Ляпец разгуб╕╝ся ╕ ледзь не нараб╕╝ глупства╝. Аднак забойства прыслуг╕ не ╝ваходз╕ла ╝ нашы планы, ╕ мне прыйшлося ╝мяшацца, каб выратаваць станов╕шча. Вам вядома гэта г╕сторыя, спадар Хлябцо╝?

– Нажаль, не, – ветл╕ва адказа╝ той.

– Годная тады атрымалася ╕мпрэза, спадар Хлябцо╝, – падхап╕╝ Стрыг╕н. – Уяв╕це сцэну: уваходз╕ць Гануся ╝ каб╕нет, а там стары пан Кунцэв╕ч ляжыць на падлозе ды курчыцца ╝ канвульс╕ях, побач малады пан Славам╕р на канапцы н╕ жывы н╕ мёртвы, а на╝кол суровыя мужы ╝ чорных сурдутах. Няшчасная кабета ╝жо хацела гвалт крычаць, ды спадар Каялов╕ч яе супако╕╝. У тыя часы ён выдава╝ сябе за а╝стрыйца на ╕мя Ойген фон Кленц, яго ╝ся прыслуга баялася, як агню. ╤ вось гэты грозны фон Кленц глядз╕ць пакаё╝цы проста ╝ вочы ╕ на ламанай рускай выдае наступнае: 'Барин плёхо. Fallsucht*. Вода, бистро!' Яна ╕ пабегла, як ветрам здзьмула.

– Дасц╕пна, – ухвал╕╝ спадар мэр, трасучыся ад смеху.

– Аднак самае ц╕кавае было пасля, кал╕ стары Кунцэв╕ч апрытомне╝ у целе маладога Славам╕ра, а Славам╕р, адпаведна, у целе старога пана. Небарака Славам╕р не вытрыма╝ гэтага выпрабавання ╕ звар'яце╝ проста ╝ нас на вачах. Ён к╕ну╝ся ╝ вакно перш чым мы паспел╕ яго звязаць. Потым Кунцэв╕ч з Яромкам до╝га ганял╕ся за ╕м па ╝с╕м парку. Мы наз╕рал╕ за гэтай карц╕най з бэльведэра, ╕ менав╕та тады пан╕ карэктар прамов╕ла фразу, нетыпова до╝гую для яе: 'Якое красамо╝нае сведчанне таго, што Творца адвярну╝ся ад гэтага свету. Кал╕ б было ╕начай, то мы, панове, да╝но ╝жо абрынул╕ся бы проста ╝ Пекла, разам з гэтай балюстрадай'.

Пан╕ Бергманава к╕╝нула ╕ сказала коратка:

– ╤ гэта пра╝да.

– Славам╕р, замураваны ╝ целе старога пана, пражы╝ яшчэ тры дн╕, несупынна лямантуючы ╕ к╕даючыся на сцены пакойчыка на гарышчы, ╝ як╕м яго зачын╕л╕, – працягва╝ Стрыг╕н. – Нарэшце Яромку надакучыла слухаць гэтыя енк╕. Ён падня╝ся на гарышча, ╕ крык╕ не╝забаве сц╕шыл╕ся. Потым Яромка патлумачы╝, што з хворым здары╝ся чарговы прыступ падучай, ён упа╝ ╕ выця╝ся скронню аб кам╕нную рашотку, пасля чаго яму на твар звал╕лася аксам╕тная падушка, так што ╝ няшчаснага не было н╕як╕х шанца╝.

– Ах-ха-ха, шэльма! – рагата╝ спадар мэр.

Я ляжала, змагаючыся з млоснасцю, у стра╝н╕ку круц╕ла ╝жо невыносна. Славам╕р. Бедны Славам╕р. Альгерд Алегав╕ч л╕чыць яго ледзь не гало╝ным злачынцам, а ён н╕ ╝ чым не бы╝ в╕наваты. Ён пражы╝ зус╕м нядо╝га ╕ пэ╝на, не паспе╝ зраб╕ць н╕чога благога. Кунцэв╕ч-стары ╕ пан Славам╕р – адз╕н ╕ той жа чалавек. ╤ менав╕та стары пан прада╝ душу Д'яблу, на што ╕ намякае крушнявецкая батлейка. А потым ён звё╝ са свету Славам╕ра, уласнага сына, каб перасял╕цца ╝ ягонае цела. ╤ ╝сё ро╝на скончы╝ кепска, атрыма╝ выспятка ад Г╕пербарэйца╝ ╕ скана╝ у парыжскай начлежцы. Ц╕кава, а ха╝русн╕к╕ з 'Унтранага Кола' таксама практыкуюць перасяленне душ? Пэ╝на, так. ╤ хто ведае, кольк╕ ╝жо стагоддзя╝ яны гуляюць па зямл╕, ╕ кольк╕х людзей яны загуб╕л╕, каб завалодаць ╕хн╕м╕ целам╕...

Машына спын╕лася, ╕ матор заглух.

– Лесап╕льня, панове. Прыехал╕, – абвясц╕╝ спадар мэр.

Ён падня╝ся з сядзення ╕ ста╝ проста нада мной, так што я магла разгледзець падэшвы ягоных чарав╕ко╝.

– Мы на парозе грандыёзных падзей, васпаны, – прамов╕╝ ён урачыста. – Як там у Пушк╕на – 'Отсель грозить мы будем миру!'

'Шведам, крэтын, – падумала я. – Пётр Першы 'граз╕ць' зб╕ра╝ся тольк╕ шведам. А на ╝весь свет ён усётк╕ не замахва╝ся...' Стра╝н╕к зно╝ звяло сутаргай, гэтым разам так моцна, што ╝сё цела выгнулася дугой. Я адчула страшэнную млосць, у роце заказытала, потым мяне, здаецца, знудз╕ла, ╕ я звал╕лася без с╕л зваротна на падлогу. Расплюшчы╝шы вочы, я ╝бачыла, што ╝ фургоне зраб╕лася чорна ад мух. Яны в╕сел╕ пад столлю гудл╕вай хмарай, по╝зал╕ па сценах, аблепл╕вал╕ вокны ╕ скураныя сядзенн╕. Мяне перасмыкнула ад г╕дл╕васц╕. Чарнакн╕жн╕к╕, па╝скоква╝шы з сядзення╝, сх╕л╕ся нада мной з заклапочаным╕ ф╕з╕яном╕ям╕. На мух яны не зважал╕. Выглядала так, быццам чарнакн╕жн╕к╕ наогул ╕х не за╝важаюць, хаця недабачыць такое рапто╝нае нашэсце жамяры здавалася нерэальным.

– Яна апрытомнела? – спыта╝ Уп╕р.

Бергманава пах╕тала галавой.

– Немагчыма. Я ╝калола ёй по╝ную ампулу.

На ейны лоб прызямл╕лася тлустая муха з зелянявым бл╕скучым брушкам, але пан╕ карэктар нават брывом не павяла. Як н╕чога н╕якага. Тады я зразумела. Цемра. Цемра, сястрычка мая, выцягнула з мяне атруту ╕ ператварыла яе ╝ рой насякомых. ╤ каб убачыць гэтую жамяру, трэба быць мройцам, альбо глынуць вядзьмарскага зелля, якое разбурае нейроны ╕ тонк╕я матэры╕... Арыг╕нальна, сястрычка. Не, малайчына, канечне, ухваляю. Цяпер трэба прыдумаць, як справ╕цца з чарнакн╕жн╕кам╕, бо на ╕х кудмен╕, а Цемра супраць Пячатк╕ бясс╕льная...

– Пся крэв!

Дзверы расх╕нул╕ся, ╕ ╝весь гудл╕вы рой адразу ж ск╕рава╝ся да праёму, ╕рвучыся на волю з цеснага фургона.

– А-а-а, курва! Паганск╕ басурман╕н! – лая╝ся хтосьц╕ ╝ скуранцы, адной рукой трымаючыся за дзверы, а другой разлютавана адмахваючыся ад жамяры, якая чорнай хмарай ляцела праз расх╕нуты праём ╕ растваралася, зн╕кала ╝ начным марозным паветры.

– Штосьц╕ не так? – занепакоена спыта╝ Стрыг╕н.

– Чы ёсць пан звар'яваны? Мушк╕ пэлна хата. Як сл'епы, дал╕бог,* – адказа╝ той, адганяючы апошн╕х запозненых казурак, як╕я ╝сё яшчэ вылятал╕ з дзвярэй фургона.

– Спадар Ляпец, нам зразумела ваша ╕мкненне падкрэсл╕ць сваю тутэйшасць, – сказа╝ спадар мэр, паморшчы╝шыся. – Але зраб╕це ласку, гаварыце па-чалавечы. Мы не ╝ вандро╝ным цырку.

Ляпец. Яромка. Мройца ад нараджэння ╕ чалавек, як╕ зраб╕╝ся пачварай. Пры╝зня╝шыся на локцях, я ╝перыла ╝ яго вочы. Зрэшты, глядзець тут не было на што. Выгляда╝ ён, як 'прыпылены' Лёня Захара╝. Не змян╕╝ся н╕ на кал╕ва – ╝сё тая ж расхрыстаная скуранка ╕ патрапаныя джынсы, заквэцаныя ц╕ то ал╕вай, ц╕ то нейкай граззю, брудныя валасы в╕сяць ледзяшам╕, пад вачам╕ с╕няк╕, ды свежы кровападцёк на правай скуле ╝ дадатак – пэ╝на, пасля ╝чорашняй сутычк╕ з Ц╕мкам. Госпадзе, ня╝жо гэта было тольк╕ ╝чора? А здаецца, быццам м╕нула цэлая вечнасць... Хаця не, штосьц╕ ╝ ╕м усётк╕ змян╕лася. Ма╝ленне, перадус╕м. Лёня за╝сёды гавары╝ вельм╕ ц╕ха ╕ павольна, быццам з выс╕лкам. Цяпер ён страчы╝, як з кулямёта, ╕ ╝ ягоным голасе з'яв╕л╕ся незнаёмыя ╕нтанацы╕.

– Анягож, спадар Ляпец, – сказа╝ ён, чамусьц╕ звяртаючыся да мэра Хлябцова. Потым сх╕л╕╝ся нада мной ╕ прамов╕╝, хмылячыся:

– Ляпец, прыв╕танне.

– Адыдз╕ ад мяне, пс╕х! – крыкнула я ╕ паспрабавала адштурхнуць яго нагой.

Ён заржа╝, быццам я сказала штосьц╕ надзвычай смешнае. Потым з╕рну╝ на мяне з маньяцк╕м прыжмурам ╕ працадз╕╝ скрозь зубы:

– Ага, так. Бабы ╝ нашым родзе баявыя. Ведаем так╕х. ╤нсургенты з шылам у дупе. Папаша мой нябожчык так╕х ╕нсургента╝ з асец╕ за ног╕ выцягва╝, аж пыл слупам стая╝. Паехал╕!

Ён схап╕╝ мяне за нагу ╕ павалок да выхаду.

– Пусц╕, паскуда! Не пайду! – я ╝чап╕лася была за сядзенне, але да мяне падскочы╝ Уп╕р ╕ схап╕╝ мяне за рук╕.

– Ай, спадар Ляпец. Стольк╕ часу прабав╕л╕ ╝ панск╕м маёнтку, а шляхетных манер так ╕ не засво╕л╕. Бяда з вам╕ проста, – сказа╝ Уп╕р з папрокам.

Яны ╝два╕х вывалакал╕ мяне з фургона ╕ пацягнул╕ да лесап╕льн╕. У начным змроку я бачыла яе абрысы – прысадз╕стая будын╕на с высачэзным цагляным ком╕нам, якая нават у цемры выглядала выродл╕вай. ╤ вось гэта спадар На╝мысн╕к л╕чыць г╕старычнай кашто╝насцю?

– Псялыжн╕к╕! Пусц╕це! – крычала я, спрабуючы выдрацца.

– Мне ╕мпануе ваша пас╕янарнасць, – усм╕ха╝ся ╬п╕р.

– Цешысень, ягодко! – ржа╝ загадчык лесап╕льн╕.

Трое астатн╕х крочыл╕ следам. Спадар мэр прыц╕ска╝ да грудзей важк╕ фал╕янт у скураной вокладцы. Стрыг╕н нёс у руцэ до╝гую пляскатую скрыню, вельм╕ падобную на старасвецк╕ чамаданчык палявога х╕рурга. Пан╕ карэктар ╕шла з пустым╕ рукам╕, але пад ейным жакец╕кам штосьсц╕ падазрона адтапырвался, ╕ мяркуючы па роду яе дзейнасц╕, гэта мог быць тольк╕ баявы ствол у кабуры. В╕давочна, у гэтай хе╝ры Бергманава выконвала абавязк╕ штатнага к╕лера.

Я ╝жо зразумела, што чакаць дапамог╕ мне няма адкуль, ╕ я вырашыла хаця б памерц╕, змагаючыся. Уп╕р ╕ Яромка валакл╕ мяне да лесап╕льн╕, трымаючы за шчыкалатк╕ ╕ запясц╕. Я адчайна тузалася ╕ выг╕налася ╝ ╕хн╕х руках. Урэшце мне ╝далося вызвал╕ць правую нагу, ╕ зла╝чы╝шыся, я з асалодай засандал╕ла берцам Яромку ╝ ск╕в╕цу. Дакладней, ск╕в╕ца была Лёнева, але Лён╕ тут ужо не было, ╤ншы авалода╝ ╕м по╝насцю.

– Пся крэв, – гыркну╝ той ╕ сплюну╝.

– Годзе. Спын╕цеся! – пачула я раптам.

Яны стал╕, як укапаныя. Пальцы ╬п╕ра задрыжэл╕ ╕ расц╕снул╕ся, ╕ я звал╕лася патыл╕цай у снег. Пра╝да, адразу ж ускочыла, дз╕ка аз╕раючыся па баках. Фары фургона был╕ патушаныя, на тэрыторы╕ лесап╕льн╕ не гарэла н╕воднага л╕хтара, але было давол╕ светла ад снегу, ╕ ╝ начным небе цьме╝ дз╕╝ны зеленаваты золак. У гэтым няпэ╝ным святле я разгледзела невысокую, стан╕стую ф╕гуру, якая нерухома стаяла пам╕ж нам╕ ╕ будынкам лесап╕льн╕. До╝гая спадн╕ца, кажушок, хустка з махрам╕, завязаная на паляшуцк╕ манер. Альжбета. Яна штосьц╕ трымала ╝ руках. Нейк╕ каротк╕ к╕й. Не. Дубальто╝ка.

– Пан╕ Альжбета! – залямантавала я, к╕даючыся да яе.

– Стаяць! – ра╝ну╝ спадар мэр ╕ схап╕╝ мяне за ка╝нер.

– В╕ктар, пусц╕ яе, – прагаварыла яна нягучна.

– Альжбета, не прымушай мяне раб╕ць непапулярныя захады, – пагрозл╕ва сказа╝ спадар мэр.

Яна пах╕тала галавой.

– Ты ╝жо нараб╕╝ спра╝, В╕ктар. На тры жыцц╕ наперад. А зараз здзекуешся з няшчаснага дз╕цяц╕.

– Гэта не дз╕ця, гэта пасрэдн╕к, – змрочна запярэчы╝ Уп╕р. – ╤ полаваспелая дзяв╕ца, апроч ╕ншага.

– Ма╝чы, нелюдзь, – к╕нула яна.

– Пан╕ Альжбета, вы не ведаеце ╝с╕х дэталя╝ справы, – умяша╝ся Стрыг╕н. – Мы ёй прапанавал╕ супрацо╝н╕цтва. Кантракт, з подп╕сам ╕ пячаткай, як цыв╕л╕заваныя людз╕. Яна адмов╕лася. Так╕м чынам, у нас не заставалася выбару.

– Хлусяць! – крыкнула я, спрабуючы адштурхнуць ад сябе мэра. – Я не адма╝лялася. Я папрас╕ла даць мне дзень на разважанн╕... Альжбета!!!

Я залямантавала ад жаху, убачы╝шы, што пан╕ карэктар зраб╕ла крок наперад, адначасова суну╝шы правую руку сабе пад жакец╕к. Я пачула шча╝чок затвора, потым шугану╝ выбл╕ск ╕ штосьц╕ аглушальна бабахнула ╝ мяне над вухам, н╕бы выбухнула петарда. Пэ╝на, пан╕ карэктар была спрактыкаваным к╕лерам, але Альжбета паспела першай. Бергманаву падк╕нула ╝ паветра ╕ шпурнула сп╕наю ╝ снег. Альжбета апусц╕ла стрэльбу. Руля дубальто╝к╕ злёгку дым╕лася.

– Лярва, – прашыпе╝ Уп╕р.

Маланкавым рухам ён выхап╕╝ з-за калашыны до╝г╕ нож накшталт старасвецкага штылета ╕ загырка╝шы, к╕ну╝ся бы╝ да Альжбеты, але яна зно╝ уск╕нула дубальто╝ку. Я зажмурылася ╕ зац╕снула вушы далоням╕. Грымну╝ стрэл. Расплюшчы╝шы вочы, я ╝бачыла, як Альжбета, разлам╕╝шы ружжо, заганяе новыя патроны ╝ ствол. Бергманава ляжала ╝ сумёце, сц╕скаючы ╝ руцэ п╕сталет, ейная спадн╕чка непрыстойна задралася. Пан╕ карэктар не варушылася. Побач дагары тварам валя╝ся ╬п╕р, на месцы яго правага вока зе╝рала скразная дз╕рка, аднак, як н╕ дз╕╝на, крыв╕ амаль не было. Яны абое выглядал╕ не як мерцвяк╕, а хутчэй як васковыя ляльк╕ ц╕ манекены, як╕х вык╕нул╕ з в╕трыны ╝ снег. Стрыг╕н, паразважа╝шы ╕мгненне, сарва╝ся з месца ╕ пабег з╕гзагам╕ ╝ к╕рунку фургона. Альжбета ╝зняла ружжо, узя╝шы яго на мушку, але на спуск яна так ╕ не нац╕снула. Стрыг╕н раптам узмахну╝ рукам╕ ╕ грымну╝ся плазам у снег, быццам наляце╝шы на нябачную перашкоду. Я пачула адрыв╕стае гырканне ╕ гук╕, падобныя да сабачага брэху, затым з цемры данесл╕ся немыя ляманты. Крыча╝ Стрыг╕н. Потым усё сц╕шылася.

Ля будынка лесап╕льн╕ застал╕ся тольк╕ я, Альжбета ╕ спадар мэр. Яромка некуды падзе╝ся. Я ╝спомн╕ла, што ледзь угледзе╝шы Альжбету, ён спачатку знерухоме╝, а потым пача╝ павольна адыходз╕ць. Значыць, пакуль мы тут тачыл╕ лясы з мэрам, спадар Ляпец пац╕ху звал╕╝. Альбо Альжбета дазвол╕ла яму збегчы. Навошта? Усё яшчэ спадзяецца ╝ратаваць прыдурка Лёню? Мажл╕ва. Хацелася б мне ведаць, як?..

– Дай сюды кн╕гу, В╕ктар, – загадала Альжбета, нак╕рава╝шы на яго рулю дубальто╝к╕.

– Гэта факс╕м╕ле, – адказа╝ той.

– Кн╕гу!

Памарудз╕╝шы, спадар мэр неахвотна к╕ну╝ фал╕янт на снег. Альжбета адразу ж падхап╕ла яго ╕ адышлася.

– Ты роб╕ш глупства, сястрычка, – працадз╕╝ спадар мэр.

– Я спрабую ╝ратаваць тваю душу, ╕дыёт! – крыкнула яна. – Пакуль яшчэ не позна...

Краем вока я за╝важыла, што пан╕ карэктар паварушылася ╕ ня╝клюдна заграбаючы рукам╕, прынялася выб╕рацца з сумёта. Уп╕р таксама ажыв╕╝ся. Пры╝зня╝шыся, ён круц╕╝ галавой, спрабуючы сфакус╕раваць поз╕рк свайго адз╕нага вока. Рух╕ яго был╕ нейк╕я торганыя ╕ разв╕нчаныя, але для чалавека з дз╕ркай у мазга╝н╕ ён паводз╕╝ сябе давол╕ жвава.

– Альжбета... – прашаптала я.

Яна спакойна з╕рнула на мяне, усм╕хнулася.

– Бяжы, Та╕са, – сказала Альжбета. – Бяжы. Што б ты н╕ ╝бачыла на дарозе, не спыняйся. ╤ не бойся. Цябе не крануць.

Прас╕ць мяне двойчы ёй не давялося. Я развярнулася ╕ вобцас к╕нулася прэч ад лесап╕льн╕. У мяне за сп╕най зно╝ пачул╕ся стрэлы, але я бегла, не аз╕раючыся ╕ не спыняючыся, быццам за мной гнал╕ся чэрц╕.

–

* Fallsucht (нем.) – падучая

* Паводле справаздач, апантаныя нячысц╕кам╕ часам пачынаюць разма╝ляць на ╕ншаземных мовах. Гэты, як бачым, пача╝ луп╕ць на трасянцы.

27. Ва╝калак╕

Дадому хачу. Дадому. У ложак. Спаць. Закруц╕цца з галавой у ко╝дру ╕ выруб╕цца на цэлыя сутк╕. Альбо на некальк╕ сутак. Абрыдл╕, усе абрыдл╕... Не. Спаць будзем потым. Спачатку ╝ шп╕таль. Трэба даведацца, як там справы ╝ Ц╕мк╕. Я нават патэлефанаваць ╕м не магу, маб╕льн╕к-то ╝ сумцы заста╝ся. ╤ пал╕цечка там жа, на канапцы ╝ вестыбюл╕. Балазе мне не холадна, ан╕колечк╕, х╕ба тольк╕ ╝ носе пашчыпвае, ды слязяцца вочы ад марознага ветру... Анягож, слёзы ╝ мяне ад ветру. Ты так ╕ не прымус╕╝ мяне заплакаць. Затое раззлава╝ не на жарт. Цяпер трымайся. Я дакладна кагосьц╕ прыкончу сёння ноччу. Ты ведаеш, каго. Давай, псялыжн╕к, выходзь. Не трэба ад мяне хавацца. Ты ж так прагну╝ сустрэчы са мной, пра╝да?..

Я брыла па начным горадзе, нацягну╝шы на галаву капюшон байк╕ ╕ схава╝шы далон╕ ╝ рукавы. Мяне калац╕ла, але не ад холаду. Усярэдз╕не мяне ╝сё напялася, нервы гудзел╕, як высакавольтныя правады. ╤ ╝ галаве панава╝ по╝ны гарм╕дар. Я не магла засяродз╕цца – думк╕ разбягал╕ся, як кропл╕ ртуц╕, гулял╕ ╝ чахарду, л╕хаманкава пераскокваючы з аднаго на другое, ╕ мяне гэта трох╕ палохала. Я чула, што менав╕та так людз╕ губляюць розум. Думк╕ рассыпаюцца. Першы званочак.

╤ Цемра. Сястра-Цемра была тут, са мной. Я сама ╝жо амаль што зраб╕лася Цемрай. Пачуцц╕ ╝се згасл╕, нават стомленасць прайшла, засталася тольк╕ лютасць. Чыстая лютасць. Храбусткая, вострая, як шкло ╝ роце. ╤ яшчэ па╝вар'яцкая нейкая ╝зв╕нчанасць, бл╕зкая амаль да весялосц╕. Пэ╝на, так пачуваецца серыйны забойца, як╕ выйша╝ на паляванне за чарговай ахвярай... Пра╝да, Лёнечка? Ты ж ведаеш, як гэта бывае...

Забойца, ха! Я стольк╕ разо╝ набл╕жалася да гэтай мяжы, але мяне за╝сёды нешта стрымл╕вала. Цяпер усё. Я больш не баюся цябе, сволач. Ты раззлава╝ мяне, ╕ я ╝жо не спынюся. Дзе ж ты, дз╕цятка? Не трэба ад мяне хавацца. Тры, чатыры, пяць, мы ╕дзём цябе шукаць... Шкада ╝сётк╕, што маб╕льн╕ка няма. Я з задавальненнем паслухала бы плэйер. Штосьц╕ цяжкае. Блэк-метал, напрыклад. Шчыры ╕ незакаламучаны, як грал╕ напачатку дзевяностых. У як╕м-небудзь ангары, на сцэне, аздобленай гн╕лым╕ каров╕ным╕ галовам╕ ╕ св╕ным╕ тушам╕. Кажуць, яны цягал╕ ╕х з прылеглага скотамог╕льн╕ка. Слухаю такое рэдка, выключна пад настрой, але настрой у мяне зараз адпаведны... Ты ╝ мяне не адразу здохнеш, паскуда. Абяцаю. Памучышся спачатку. Усе мал╕твы ╝спомн╕ш, нават тыя, што не веда╝... К╕шк╕ павыцягваем. Голым╕ рукам╕, ага. Абгорнем вакол дрэ╝ца. Годны атрымаецца серпанц╕н...трэ будзе падзял╕цца дызайнерскай ╕дэяй з выканкамам, для наступнага фэсту... св╕ныя тушы ╝ фальбонах, канечне, нашае ╝сё, але г╕рлянды з к╕шак таксама будуць выглядаць стылёва, асабл╕ва з каляровай падсветкай... што-небудзь патрыятычненькае... ╤ прымус╕м цябе хадз╕ць па кругу. Будзеш глядзець, як твае ╝ласныя вантробы намотваюцца на слуп, пакуль не скапыц╕шся. А пасля мы адвернем табе мазга╝ню. Вось так, супраць разьбы. Усё ро╝на там адна сечка... Падчас навагодняга к╕рмашу яны ╝прыгожыл╕ шап╕к адсечанай каров╕най галавой. З прылеглага скотамог╕льн╕ка. Чысты культ. На ёй яшчэ был╕ завушн╕цы з фальшывым╕ каменьчыкам╕. А стрыжка давол╕ безгусто╝ная. ╤ валасы дарма фарбуе. Я за╝сёды мела падазрон, што старшыня выканкама таемна займаецца чорнай маг╕яй... А потым мы спакойна вернемся ╝ шп╕таль. Да... Да каго? Забылася. Ц╕мафей?

Ц╕мка. Згадка аб ╕м мяне трох╕ ацвяроз╕ла. Я рэзка спын╕лася. 'Тая, *** тваю маць! Зус╕м мазг╕ спякл╕ся?' Мяне раптам апанава╝ ╕стэрычны рогат. Проста ╝яв╕ла карц╕нку. У шп╕таль сабралася, ну-ну. Са скрыва╝леным╕ рукам╕ ╕ з галавой прыпыленага Захара ╝ зубах. От жа Ц╕мка ╝зрадуецца, ачмурэць проста, як... Дакац╕лася, называецца. Маньячка хрэнава, думала я, выц╕раючы слёзы. Мяне душы╝ нервовы смех. Ну ╕ чым я лепш за Лёню? Ды н╕чым. Такая ж, як ён. Нават горш. Ён, у рэшце рэшт, за свае ╝чынк╕ больш не адказвае. Пс╕хапат няшчасны, навошта яго ненав╕дзець? ╤ ён не забойца.

Затое Яромка заб╕вае лёгка ╕ весела, людз╕ для яго, н╕бы смецце. ╤ для мяне, атрымл╕ваецца, таксама. Невыпадкова ён назва╝ мяне сва╕м прозв╕шчам. 'Прыв╕танне, Ляпец'. Пэ╝на, намяка╝, што мы з ╕м аднаго поля ягадк╕. ╤ мае ж рацыю, падлюга. Ён люб╕ць заб╕ваць, ╕ я таксама. Ён напалову Пачвара, я спакваля ператвараюся ╝ Цемру... Ц╕кава, ╝ яго таксама ╕дыяс╕нкраз╕я на Пячатку? Кудмень блак╕руе с╕лу Пачвары – здаецца, яна мае тую ж прыроду, што ╕ Цемра. Асоба ╤ншага, аднак, пры гэтым застаецца незакранутай. Кал╕сьц╕ ён бы╝ чалавекам, цяпер ён параз╕туючая ╕снасць, што ╝чап╕лася ╝ пасрэдн╕ка, як клешч, ╕ н╕як╕м╕ Пячаткам╕ яго не выб'еш... Так, Лёня тут ужо н╕ пры чым. Сам па сабе ён цям╕ць не больш, чым зомб╕ з прастрэленай галавой, ╕ ╝с╕м╕ яго ╝чынкам╕ к╕руе ╤ншы... ╤ ╝сётк╕, кал╕ ён з заточкай па парку швэнда╝ся, ён дзейн╕ча╝ паводле сваёй вол╕, ц╕ ╝жо не?.. Хаця, якая розн╕ца? Ён, прынамс╕, спрабава╝ супрац╕╝ляцца. А я... Я гатова добраахвотна к╕нуцца ╝ абдымк╕ Цемры, аддацца ёй ва ╝ладу без усякага супрац╕ву. Ненав╕дзець ╕ заб╕ваць, заб╕ваць з радасным г╕каннем. Прыв╕танне, пан╕ пал╕цай... то бок, у сэнсе, Ляпец...

Не, Сястрычка, так не гадз╕цца. Н╕куды не гадз╕цца. Хто, наогул, у доме гаспадар, я ц╕ яна?.. Я стаяла пасярод пустыннай вул╕цы, спрабуючы сабрацца з думкам╕. Патроху мне ╝далося супако╕цца, ╕ чахарда ╝ галаве, нарэшце, спын╕лася. Цемра па-ранейшаму была тут, я адчувала, як яна в╕рыць ╕ клякоча ╝ва мне, але я ╝жо ╝зяла яе пад кантроль. Як дрэс╕ро╝шчык тыгра. Уп╕р звёрз лухту, пара╝на╝шы яе з машынай для забойства. Яна жывая ╕стота. Драпежн╕к. ╤ я трымаю яе на кароткай шворцы. Спакойна, м╕лая, спакойна. Н╕чога не роб╕м без каманды 'фас'... Не, Захар, канечне, таксама в╕наваты. Сам пакл╕ка╝ ╤ншага, пусц╕╝ яго ╝ сваю душу. А цяпер... Што цяпер? Кольк╕ хв╕л╕н таму ╝сё было адназначна – знайсц╕ яго ╕ прыкончыць. Аднак лютасць мая сц╕шылася, ╕ я разумела, што не жадаю яму смерц╕. Гэта Ляпцы заб╕вал╕ з пакалення ╝ пакаленне – вось ужо дзе сямейка маньяка╝, – а я не стану. Не хачу. Але, з ╕ншага боку, што я буду раб╕ць, кал╕ ён выйдзе ╕ нак╕нецца на мяне?.. Добра, што-небудзь зымправ╕зуем. Па абстав╕нах.

Агледзе╝шыся, я зразумела, што знаходжуся на вул╕цы ╝ прыватным сектары, што вяла на╝прост да цэнтральнай плошчы. Туды, дзе ╝ нядзелю планава╝ся м╕тынг, ╕ дзе зараз сканцэнтравал╕ся фальшывыя а╝тазак╕, наб╕тыя нежыццю. У гэтыя планы, аднак, ужо хтосьц╕ ╝нёс карэктывы. На першы погляд, у горадзе н╕чога не адбывалася. Ц╕шыня, у вокнах н╕ агеньчыка, л╕хтары гараць – цьмяна, цераз адз╕н. Эканом╕я электраэнерг╕╕. Вакол л╕хтаро╝ раяцца сняжынк╕ срэбнай жамярой, ды пабл╕сквае ледзяная корка на ходн╕ку, выкладзеным ружова-шэрай пл╕ткай. Ноч у прав╕нцы╕, н╕чога выб╕тнага. Але я глядзела на горад скрозь Цемру ╕ бачыла рэчы, схаваныя ад людск╕х вачэй.

На двары бы╝ Апакал╕пс╕с, ╕ горад пагруз╕╝ся ╝ хаос. У нябёсах па-над дахам╕ цьме╝ зеленаваты золак – тое самае тагасветнае ззянне, што пераследвала мяне ╝ жахл╕вых мроях. Цяпер гэта зраб╕лася рэча╕снасцю. Слуп халоднага зелянявага полымя ╝здыма╝ся таксама над Овелькай з боку Чортава моста. Свяц╕╝ся ц╕ то сам мост, ц╕ то рака пад ╕м. Крын╕ца гэтага мёртвага святла знаходз╕лася за Брамай – сёння яна мус╕ла адчын╕цца, ╕ дэманы Г╕пербарэ╕ чакал╕ на парозе, ╕м засталося тольк╕ атрымаць ключ, каб увайсц╕. А па горадзе, усцяж спусцелых вул╕ц, ценям╕ гойсал╕ ва╝калак╕.

Я ╝ думках назвала ╕х 'ва╝калакам╕', хаця насамрэч я не ведала, што яны такое ╕ адкуль узял╕ся. Па ма╕х наз╕раннях, рухал╕ся яны аднекуль з боку гарадск╕х мог╕лак, аднак да ажылых мерцвяко╝ яны был╕ непадобныя. Кал╕ ╝жо пара╝но╝ваць з м╕ф╕чным╕ ╕стотам╕, то больш за ╝сё яны нагадвал╕ менав╕та ва╝ко╝-пярэваратня╝.

Упершыню я ╝бачыла ╕х каля старой лесап╕льн╕. Адтуль я ляцела, як на спрынтэрскай дыстанцы╕, ╕ ╝ мяне не было часу ╕х разглядваць. Адз╕нае, што я за╝важыла ╝ той момант, была нейкая шэрая маса, што валтуз╕лася ╝ снезе побач з фургонам, на як╕м мяне прывезл╕ сюды. Мне здалося тады, што гэта ва╝к╕ ц╕ здз╕чэлыя сабак╕ – ╝ зелянявым святле золку я адрозн╕ла завостраныя вушы, худыя хрыбты ╕ ашчац╕неныя загры╝к╕. Прыпа╝шы да зямл╕, яны з гырканнем ╕ гурчаннем дагрызал╕ тое, што засталося ад спадара Стрыг╕на. Прызнацца, адчула я злараднасць. Што, Герман Бенцыяныч, нечаканчык? Туды вам ╕ дарога, ╕ ╝сёй вашай яснавяльможнай хе╝ры таксама. На лёгк╕м кацеры, як той сказа╝. Г╕перабарэйцы недаробленыя.

Альжбета наказала мне бегчы без аглядк╕, але на Малым мосце каля п╕льн╕, там, дзе Овелька трох╕ звужалася ╕ раб╕ла выг╕н, я змушана была спын╕цца. Па мосце мне насустрач кац╕лася цэлая зграя ╕стот, пэ╝на, роднасных тым, што я бачыла каля фургона. Гэтым разам яны был╕ зус╕м побач, ╕ я магла разгледзець ╕х ва ╝сёй 'прыгажосц╕'. Яны напра╝ду мел╕ некаторае падабенства з ва╝кам╕ ц╕ г╕енам╕, але пры гэтым не был╕ н╕ тым, н╕ друг╕м. Менав╕та тады мне прыйшла да галавы думка аб ва╝калаках. Дакладней, пярэваратнях на стады╕ пера╝тварэння. Яшчэ не жывёлы, але ╝жо не людз╕. Голыя, асл╕злыя целы без по╝сц╕, прыгорбленыя постац╕, до╝г╕я ╝чэп╕стыя лапы з загнутым╕ к╕пцюрам╕ ды ╕кластыя зяпы, ╝ як╕х па-блюзнерску пермяшал╕ся рысы звярыныя ╕ чалавечыя. Некаторыя з ╕х бегл╕ на дзвюх нагах, нязграбна валюхаючыся ╕ завальваючыся наперад, але большасць з ╕х перамяшчал╕ся па-звярынаму, на чатырох. ╤ чатырохног╕я ╕стоты, ╕ ╕х двухног╕я супляменн╕к╕ рухал╕ся надзвычай хутка – хутчэй, чым я бегаю, ╕ зразумела было, што любая спроба ╝ратавацца ╝цёкам╕ загадзя вырачана на правал. Усё ро╝на, што ╝цякаць ад згра╕ сабак – дагоняць на раз-два.

Але н╕ страху, н╕ пан╕к╕ я не адчула. Кал╕ гэта гайня набл╕з╕л╕ся да мяне, я проста саступ╕ла ╝бок ╕ прых╕нулася да метал╕чных парэнча╝ моста, даючы ╕м дарогу. Яны пра╕мчал╕ся м╕ма, нават не з╕рну╝шы на мяне. В╕давочна, палявал╕ яны не за мной. ╤хняй мэтай была лесап╕льня, то бок, нежыць, якая там акапалася. З адным з чарнакн╕жн╕ка╝ ужо расправ╕л╕ся, двое астатн╕х, напэ╝на, усё яшчэ курчыл╕ся ╝ снезе, люта чапляючыся за падабенства жыцця, якое высл╕згвала ад ╕х. Яны был╕ тольк╕ ╝мо╝на жывыя, с╕лай вядзьмарства трымаючыся ╝ целах, як╕я належыл╕ не ╕м. Цяпер яны памруць па-сапра╝днаму, ╕ ╕х до╝гае падарожжа скрозь прастору ╕ час будзе скончана. Ц╕кава, спадара мэра таксама загрызуць? Ён жа ╝сётк╕ пакуль яшчэ не нежыць. Проста чынуша-сатан╕ст. ╤ Альжбета. Яна таксама засталася там, каля лесап╕льн╕. Зрэшты, за яе я была спакойная. Вядзьмарка ведала пра ва╝калака╝. Яна ╕ мяне папярэдз╕ла – не бойся, не крануць. А можа, яна з ва╝калакам╕ заадно? Казала ж яна, што 'разбярэцца' з чарнакн╕жн╕кам╕. Вось ╕ закл╕кала гэтк╕ атрад камандас з ╤ншасвету. Я так мяркую. Трэ будзе спытаць ╝ яе потым... кал╕ яно, канечне, кал╕-небудзь надыдзе, гэтае 'потым'...