Текст книги "Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)"

Автор книги: Влада Гуринович

сообщить о нарушении

Текущая страница: 12 (всего у книги 17 страниц)

– Манкурт ты сраны, Сярожа! Беларусафоб! – крыча╝ дзядзька ╝ з╕мовым пал╕то, клятчастым шал╕ку ╕ картузе з брылём. – Каранё╝ сва╕х выракаешся, л╕цв╕нск╕х!

– Ад манкурта чую! – парырава╝ друг╕, апрануты ╝ пухав╕к з расшп╕леным ка╝нерам, з-пад якога выглядва╝ шэры п╕нжак ╕ барвовы гальштук. – Як╕я, у дупу, л╕цв╕ны?! Я да паляка╝ дачынення не маю. А беларуса╝ прыдумал╕ бальшав╕к╕ ╝ сямнаццатым годзе. ╤ гэтаму, Пашка, маецца дакументальнае падз... падз...цверджанне.

Язык у 'Сярожы' трох╕ заплята╝ся, зрэшты, як ╕ ╝ 'Пашк╕'.

– Абрыд ты ╝жо, Сярожа, з палякам╕ сва╕м╕. Усё ╝ цябе паляк╕ ды паляк╕, як шыла ╝ сраке. У дзяц╕нстве яны цябе чмырыл╕, ц╕ што? А беларуса╝ згадвала яшчэ Кацярына Вял╕кая, задо╝га да бальшав╕ко╝.

– Ты мне, Пашка, свае фэйк╕ ╕нтэрнэта╝ск╕я не падсо╝вай! Кацярына такога не гаварыла. Тут Русь была спрадвеку!

– Аднак увесь народ на мове разма╝ля╝. Беларускай.

– Яны разма╝лял╕ на рускай. На рускай, сука! – крыча╝ 'Сярожа', стукаючы кулаком сабе па калене. – А беларуская ёсць штучны дыялект, як╕ прыдумал╕ бальшав╕цк╕я п╕сак╕ з польск╕м╕ ╕ я╝рэйск╕м╕ прозв╕шчам╕. ╤ таму народ не жадае на ёй разма╝ляць. Ну, за выключэннем кучк╕ зманкуртызаваных марг╕нала╝, як╕я робяць гэта за грошы. Кур-р-рвы!

– Ты, Сярожа, сам зманкуртызаваны па самыя гланды! Ты вазьм╕ пачытай 'Б╕бл╕ю' Скарыны, Тура╝скае Евангелле. На якой мове яны нап╕саны, га?

– Лухту вярзеш, Пашка! Я кал╕ ╝ камандз╕ро╝цы ╝ М╕нску бы╝, дык адмыслова ╝ Нацянальную б╕бл╕ятэку хадз╕╝, Скарына╝скую Б╕бл╕ю там чыта╝, ╕ Евангелле тое, ╝ арыг╕нале. Н╕якай, бляха, мовай там ╕ не пахне. Яны на рускай нап╕саны, факц╕часк╕ на сучаснай.

– А 'Мужыцкая пра╝да'? "Наша н╕ва"?

– Спрабава╝ чытаць, не пайшло. Я па-польску плоха разумею.

– Якая, на хрэн, польская?! Ты дзе там польскую ╝гледзе╝? Не, у цябе напра╝ду шуруп у мазгах з гэтым╕ палякам╕. Вунь, з╕рн╕, з╕рн╕. Бачыш, трэшчынка на сцяне? Яна табе часам паляка╝ не нагадвае?..

Тут каля прыпынку прытармаз╕ла маршрутка, дзядзьк╕ падхап╕л╕ся ╕ не перастаючы сварыцца, зн╕кл╕ ╝ салоне. Маршрутка ад'ехала, ╕ я ╝зрадавалася, што засталася на прыпынку адна. Мне хацелася ╝цячы з Овельска без л╕шн╕х сведак.

З папуткам╕ мне не шанцавала. М╕нула ╝жо з чвэрць гадз╕ны, а мне н╕як не ╝давалася злав╕ць а╝то. М╕ма мяне праехал╕ некальк╕ грузавых фур ╕ безл╕ч легкавушак, ╕ н╕водная не спын╕лася. Напэ╝на, к╕ро╝цы не хацел╕ са мной звязвацца. Ста╕ць ля ╝збочыны нейкая малалетка з дз╕к╕м колерам валасо╝, нябось з бацькам╕ пасварылася ╕ вырашыла збегчы з дому. Магчыма, яна яшчэ ╕ наркаманка. Альбо малалетняя злачынка. Ды ну яе, яшчэ з м╕л╕цыяй будуць праблемы!.. Я ╝жо думала махнуць рукой ╕ паехаць на маршрутцы, кал╕ ля ╝збочыны прытармаз╕╝ белы 'мерс' з тан╕раваным╕ вокнам╕. Акно з боку к╕ро╝цы бясшумна з'ехала ╝н╕з, ╕ я ╝бачыла за стырном маладога чалавека, апранутага ╝ чорны п╕нжак ╕ чорную ж кашулю. Уражанне ён раб╕╝ нейкае непрыемнае, хаця я не магла да╝мецца, што канкрэтна мне не падабаецца. Ён бы╝ давол╕ падцягнуты, з акуратнай стрыжкай ╕ гладк╕м, выпешчаным абл╕ччам з бездакорна прав╕льным╕ рысам╕. Мажл╕ва, гэта мяне ╕ збянтэжыла. Кал╕ я з╕рнула на ягоны твар, у мяне чамусьц╕ м╕льганула думка пра васковую маску. Нейкае яно занадта прав╕льнае, лак╕раванае, як на аг╕тплакаце БРСМу. Зрэшты, на маньяка ён бы╝ не падобны, ╕ поз╕рк ягоных блак╕тных вачэй пад шкельцам╕ акуляра╝ без аправы бы╝ давол╕ добразычл╕вы.

– Дабрыдзень, сястрычка. Далёка едзем? – сказа╝ ён, усм╕хаючыся.

– Дабрыдзень. Да Смаленска не падк╕неце?

Ён пах╕та╝ галавой.

– Не, да Смаленска, нажаль, не атрымаецца. Да Растова магу. Падыдзе?

Я пачала л╕хаманкава прыгадваць, дзе знаходз╕цца той Расто╝, ╕ ц╕ далёка гэта ад Смаленска. Так, з геаграф╕яй у мяне за╝сёды бы╝ по╝ны швах.

– А да Гомеля? Хаця б да ╬п╕рэв╕ча╝ мяне давязеце? – спытала я.

Ён раптам развесял╕╝ся.

– А ц╕ не зарана табе ва ╬п╕рэв╕чы, сястрычка? – сказа╝ ён, смеючыся. – Туды н╕хто дабраахвотна не ╕мкнецца.

– Вы мясцовы, так? – пац╕кав╕лася я.

Ён узня╝ бровы.

– Адкуль так╕я высновы?

– Ну, кал╕ тут чуюць пра ╬п╕рэв╕чы, то адразу ж прыгадваюць уп╕рэв╕цкую пс╕хушку. ╤ спецынтэрнат.

– Ты няблага разб╕раешся ╝ людзях. Гэта добра, у жыцц╕ спатрэб╕цца, – сказа╝ ён ухвальна.

Працягну╝шы руку сабе за сп╕ну, ён прачын╕╝ дзверы салона.

– Дык што, сястрычка, едзем? У Гомель. Альбо ╝сётк╕ ва ╬п╕рэв╕чы?

Адказаць я не паспела, таму што з боку шашы мяне хтосьц╕ пакл╕ка╝:

– Тая!

Здрыгану╝шыся ад нечаканасц╕, я абярнулася. Па ╝збочыне, злёгку накульгваючы, крочы╝ Ц╕мка. Сустрэ╝шыся са мной поз╕ркам, ён за╝см╕ха╝ся ╕ махну╝ мне рукой.

– Ой, ну бл╕-╕-╕н!... – вырвалася ╝ мяне.

Тольк╕ яго тут не хапала.

– Тай, прыв╕танне, – сказа╝ ён, набл╕жаючыся.

К╕ро╝ца, неяк адразу страц╕╝шы да мяне ╕нтарэс, зачын╕╝ дзверы, ╕ машына, ра╝ну╝шы маторам, паехала.

– Гэта што за фацэт? – спыта╝ Ц╕мка, праводзячы поз╕ркам а╝то.

Я пац╕снула плячыма.

– Не ведаю. Дзядзька нейк╕. Я пад'ехаць з ╕м хацела... Ц╕м, а чаму ты не на ╝роках?

– А ты? У школе цябе няма, на званк╕ не адказваеш. Па каб╕нетах, м╕ж ╕ншым, дырэктарка швэндаецца, перап╕свае ╝с╕х адсутных. Цябе вось перап╕сала.

– Ну, ╕ халера яе бяры, – сказала я.

Чула я ╝жо пра гэты перап╕с. Мама гаварыла, ╝ яе на працы таксама адзначаюць ус╕х адсутных. ╤ ╝ цёц╕ Тон╕ ╝ гастраноме тое ж самае. Усе, хто трап╕╝ на аловак, потым пав╕нны будуць даказваць, што адсутн╕чал╕ па ╝важл╕вай прычыне, а не займал╕ся якой крамолай. Кажуць, быццам некальк╕ чалавек ужо так арыштавал╕. Усё з-за 'беспарадка╝', як╕я чакаюцца ╝ нядзелю. Так╕ метад запалохвання. Вял╕к╕ Брат глядз╕ць на вас, тутэйшыя. Госпадзе, якое ж ╕дыёцтва!..

– Тая, а ты што гэта ╝здумала? – Ц╕мка з╕рну╝ на спартовую сумку, якая ба╝талася ╝ мяне на плячы. – Сабралася некуды?

– Сабралася, – адказала я панура. – Я звальваю адгэтуль.

– У сэнсе?

– У сэнсе назус╕м. У Смаленск еду. Ужо ╝сё вырашана, мяне там чакаюць... ╤ не глядз╕ на мяне так! Ну прабач, не папярэдз╕ла. Я хацела табе ╝жо па факце ╝сё расказаць.

– Так, нечаканчык, – прамов╕╝ ён, ╕ пама╝ча╝шы трох╕, раптам спыта╝: – Тай, у цябе там хлопец, так?

Я заматляла галавой.

– Як╕ хлопец? Сябро╝ка. Ну, знаёмая, па ╕нтэрнэце пазнаём╕л╕ся, – я хлус╕ла, як дыхала, але што было раб╕ць?

Ц╕мка з╕рну╝ на мяне скептычна.

– ╤ гэта сябро╝ка табе нара╕ла на трасе фуры лав╕ць? Ну вы даеце.

– Ды не! Гэта маё рашэнне, асаб╕стае... Ц╕м, ну пра╝да, ╕шо╝ бы ты дадому, – сказала я, ужо пачынаючы адчуваць раздражненне. – Я табе потым патлумачу. Потым, добра?

Я рэзка развярнулася ╕ таропка закрочыла ╝здо╝ж трасы, прэч ад Овельска. Ц╕мка ╕шо╝ следам, ледзьве паспяваючы за мной.

–Тай, ну пачакай. Тая! Ды што з табой такое?

Я спын╕лася, павярнулася да яго тварам ╕ прагаварыла з прыкрасцю:

– Што ╝сё ходз╕ш за мной? Задзя╝бло ╝жо! Усё задзя╝бло! Горад гэты сраны. Ненав╕джу яго! Тут дыхаць няма чым, тухл╕най смярдз╕ць, на╝цам╕. Што, не адчуваеце? Прызвыча╕л╕ся, тутэйшыя, бл╕н! А мне яно вось тут ужо, вось тут!..

Ён ступ╕╝ да мяне крок, узя╝ мяне за руку.

– Тай, паслухай мяне... – прым╕рэнча пача╝ ён.

– Пусц╕!

Адштурхну╝шы яго, я пераскочыла кювет ╕ рванула на╝прост праз поле.

– Тая! – крыча╝ ён мне ╝след.

– Адчап╕ся!

Я бегла, захрасаючы ╝ гурбах снегу, важкая спартовая сумка адцягвала мне плячо. Халера, ╕ чаго яна цяжкая такая, быццам цагл╕нам╕ напханая, я ж старалася браць тольк╕ самае неабходнае?.. Трэ было манатк╕ свае ╝ заплечн╕к пагруз╕ць, лягчэй было б цягнуць...

– Чорт!..

Зачап╕╝шыся нагой за нейкую старую а╝тапакрышку, я з усяго ходу, плазам павал╕лася ╝ снег. Сумка пераляцела мне цераз галаву, жмякнулася побач, расшп╕л╕лася, ╕ яе змесц╕ва павывальвалася на зямлю, як вантробы. З вачэй у мяне пырснул╕ слёзы.

– Ну што за гадства?!..

Укленчы╝шы, я падхап╕ла выпалыя рэчы, не складваючы, камяком запхала ╕х зваротна ╝ сумку, прыц╕снула ╕ паспрабавала зашп╕л╕ць, ды замок-маланка разышо╝ся ╕ здавалася, злама╝ся канчаткова. Усё, прыехал╕. Гэта было апошняй кропляй. Адп╕хну╝шы сумку, я села на снег ╕ працягла, па-бабску, загалас╕ла.

Ц╕мка стая╝ побач са мной, апусц╕╝шы рук╕, ╕ мо╝чк╕, у разгубленасц╕ глядзе╝ на мяне – мужык╕ за╝сёды бянтэжацца, кал╕ бачаць кабету ╝ ╕стэрыцы, а я ╝сё выла ╕ выла, н╕бы на пахаванн╕, ╕ н╕як не магла суц╕шыцца. Мяне ахап╕ла пачуццё такой безвыходнасц╕, што хацелася памерц╕. Я зразумела, што Овельск мяне не адпускае. Я пав╕нна застацца тут ╕ сустрэць тое, што наканавана мне лёсам. Тое, пра што казала Альжбета падчас нашай апошняй сустрэчы. Наканаванасць. ╤ збегчы, схавацца ад гэтага не атрымаецца. Я зраб╕ла глыбок╕ ╝дых, прымушаючы сябе супако╕цца, схап╕ла прыгаршчу снегу ╕ абцёрла ╕м твар. Падня╝шыся на ног╕, я абтрэсла вопратку ╕ ╝зяла ╝ рук╕ сумку з рэчам╕.

– Ц╕м, я тут пс╕ханула, даруй, – прагаварыла я.

– Тая, што з табой дзеецца? – спыта╝ ён, п╕льна гледзячы на мяне. – Ты з восен╕ як непрытомная, не пазнаю цябе.

– Ц╕м, мне пра╝да жудасна.

Ён к╕╝ну╝.

– Ды я бачу. А з-за чаго канкрэтна? Ты ж ма╝чыш, партызанка, быццам я сам пав╕нен здагадацца. А я ж не гэты, з 'Б╕твы экстрасэнса╝', я думк╕ твае не магу прачытаць. Ну што здарылася, Тая? Кал╕ цябе тут якое быдла кры╝дз╕ць, ты так ╕ скажы. А можа, з мац╕ пасварылася?

Я ма╝чала, зб╕раючыся з думкам╕. Што я магла яму сказаць? Распавесц╕ пра свае мро╕, у як╕х я бачу мёртвыя гарады ╕ трупы на вул╕цах? Пра Цемру-Акульту, якую я прыручыла кал╕сьц╕, падваб╕╝шы цукеркам╕? Альбо пра Лёню, як╕ не чалавек ужо, а пачвара, зомб╕, што глядз╕ць на свет вачам╕ ╤ншага? Чорт, ды ён вырашыць, што ╝ мяне не ╝се дома!..

– Ц╕мка, мне за цябе страшна, – сказала я.

– За мяне? – перапыта╝ ён здз╕╝лена.

– Ты памятаеш тады, на Новы год, кал╕ Захар з моста навярну╝ся?

– Ну?

– Я сустрэла яго тады. Там, на мосце. У яго ствол бы╝, п╕сталет, сапра╝дны. Сказа╝ мне, што зараз пойдзе ╕ ╝с╕х вас перастраляе наф╕г. Ён не жартава╝, Ц╕мка, ён напра╝ду зб╕ра╝ся. Я спрабавала яго спын╕ць, ды ён не слуха╝. Тады тольк╕ тое ╕ выратавала, што матацыклетку ягоную на агароджу панесла.

– Тваю ж маць... – вылая╝ся Ц╕мка напа╝голасу.

– А ╝жо потым, пасля вакацый, я зно╝ на яго нарвалася, у скверы каля школы, – працягвала я. – Аб╕ва╝ся там ля дарог╕, з заточкаю сваёй, ды там адна цётка м╕ма ╕шла, ╕ ён звал╕╝... Ц╕м, ён напра╝ду ненармальны, з галавой штосьц╕ не тое. Мне шкада яго, разумееш? Людз╕ не в╕наватыя, што вар'яцеюць. Але я баюся яго таксама. Ён жа без тармазо╝, ён урэшце заб'е каго-небудзь. Я не ведаю, што раб╕ць. У м╕л╕цыю ╕сц╕? ╤ што мне скажуць – вал╕ адгэтуль, дзевачка, звяртайся, кал╕ ╝жо факт макрух╕ будзе?..

– ╤ з-за гэтага ты вырашыла збегчы? – спыта╝ Ц╕мка.

– Не тольк╕, – сказала я шчыра. – Але ╕ з-за гэтага таксама. Ц╕м, што нам раб╕ць? Як уратавацца?

Ён не адказа╝. Мы стаял╕ пасярод поля тварам у твар, па калена ╝ снезе, побач грукатала траса, а зверху нав╕сала шэрае з╕мовае неба, н╕бы св╕нцовы купал – усё, дзетк╕, вы ╝ пастцы, не вырвацца, не збегчы.

– Тая, хадзем дадому, – сказа╝ ён нарэшце.

Ц╕мка ╝зя╝ мяне за руку ╕ мякка пацягну╝ за сабой. Я пакорл╕ва рушыла за ╕м. Мы вяртал╕ся ╝ Овельск.

╤дучы па ╝збочыне, я з нянав╕сцю глядзела на шараватыя абрысы шматпавярхов╕ка╝, што маячыл╕ наперадзе. Мая мама кал╕сьц╕ таксама спрабавала адгэтуль уцячы, ды Овельск яе не адпусц╕╝, прыцягну╝ зваротна. Мяне ён таксама не жадае адпускаць – учап╕╝ся, н╕бы спрут, аблыта╝ шчупальцам╕, ╕ цягне, цягне ╝ гэты в╕р, у прорву, што не мае дна. Наканаванасць... Па дарозе Ц╕мка распавё╝ мне тую пра разборку ╝ гаражах, што адбылася яшчэ ╝восень. Для мяне гэта было нав╕ной. Да мяне, канечне, даходз╕л╕ чутк╕ пра нейкую стралян╕ну каля пустк╕, але падрабязнасцей я не ведала – Ц╕мка мне не расказва╝, ╕ Стас╕к з Тол╕кам, як╕я таксама прымал╕ ╝ гэтым удзел, ма╝чал╕, як партызаны. Сапра╝дныя сябры, што тут скажаш. Аповед мяне ╝раз╕╝.

– Ц╕м, ды ты, паходу, сам таго, на ╝сю галаву. Гэта ж дадумацца трэба, – гаварыла я з абурэннем. – А я ж прас╕ла, каб ты ╝ гэта не ╝лаз╕╝. Бачыш, тольк╕ горш зраб╕лася.

– Ну, а што было раб╕ць – бегаць ад ╕х, па зававуголл╕ шарахацца, як Стась кал╕сьц╕? – пярэчы╝ Ц╕мка. – А горай не стала. Цёма, прынамс╕, усё зразуме╝. Атрыма╝ ствалом у зубы ╕ супако╕╝ся.

– Затое Захар цяпер маньячыць на ╝се заста╝к╕.

– З ╕м я разбяруся.

– Як? Заб'еш яго? – спытала я з горкай ╕рон╕яй.

Ён хмыкну╝.

– Ага, а потым зону таптаць праз гэтага шыз╕ка?

– Ц╕м, не трэба пра яго так. Яму, пра╝да, у жыцц╕ дасталася, – сказала я ц╕ха.

Ён хутка з╕рну╝ на мяне, усм╕хну╝ся нявесела.

– Што, шкадуеш? А цябе хто пашкадуе? У жыцц╕ яму дасталася... Ведаеш, тут, кал╕ разабрацца, амаль у кожнага жыццё не торт. Але ж не ╝се робяцца маньякам╕.

Тут я не пярэчыла. У мяне самой жыццё га╝но, з самага нараджэння не заладз╕лася, але ж я з заточкай на людзей не к╕даюся. Пакуль што.

– ╤ ╝сётк╕, Ц╕м... Будзь асцярожней, добра? – прагаварыла я.

Ён махну╝ рукой.

– За мяне не хвалюйся. Я ж сказа╝, што разбяруся.

– Ц╕м, а дзе ты ствол хаваеш, кал╕ не сакрэт? – пац╕кав╕лася я.

– На гарышчы, у Таемным Пако╕. Пад тапчанам, – адказа╝ Ц╕мка. – Тольк╕ яго ╝жо там няма. Перахава╝ пасля таго выпадку. Не таму, што хлопцам не давяраю. Проста Жыхарэ╝ск╕ мог у м╕л╕цыю стукануць. З яго станецца.

– Ясна.

Кал╕ мы ╕шл╕ цераз 'эл╕тны' пасёлак, у горад з боку трасы пачал╕ ╝язджаць а╝тазак╕. Дарога пам╕ж катэджам╕ была вузкая, ╕ грувастк╕я бран╕раваныя фургоны ╕шл╕, выцягну╝шыся ╝ ланцужок, адз╕н за адным, ледзь не чапляючыся бакам╕ за каменныя агароджы. Мы нал╕чыл╕ ╕х добры туз╕н. Занадта многа для невял╕кага гарадка, палову Овельска можна запакаваць. Ня╝жо яны сапра╝ды зб╕раюцца ╝жыць спецсродк╕?

– Бачыла 'пац╕вэны'? – спыта╝ Ц╕мка. У ягоным голасе чулася ╕рон╕я. – Як да вайны рыхтуюцца. Сапсел╕ ╝шчэнт.

– Прыдурк╕, – сказала я з пачуццём. – Ц╕м, ну чаму яны так╕я прыдурк╕?..

У школу я заяв╕лася тольк╕ наза╝тра. Перад урокам╕ я спехам накрэмзала тлумачальную зап╕ску аб прычынах маёй учорашняй адсутнасц╕ ('харчовае атручэнне') ╕ ло╝ка падраб╕╝шы мам╕н подп╕с, аддала яе нашай класнай к╕ра╝н╕цы. Згрызота╝ сумленя я не адчувала. Я ╝жо нагэтульк╕ захрасла ва ╝ласнай хлусн╕, што гэта фальшывая цыдулка была проста дробяззю.

Ц╕мка ╝ гэты дзень спазн╕╝ся на першы ╝рок ╕ прыйшо╝ нейк╕ ╝зв╕нчаны, з бляскам у вачах. Выгляд ён ме╝ так╕, быццам тольк╕ што звал╕╝ся з ровара – штаны яго был╕ ╝квэцаны ╝ гразь, далон╕ паабдз╕раныя, на ск╕в╕цы з'яв╕╝ся свежы с╕няк, а над левым брывом барваве╝ невял╕к╕ шнар, сяк-так прыкрыты валасам╕. Кал╕ на перапынку я спытала ╝ яго, што здарылася, ён адказа╝, жартуючы: «Н╕чога, Тай. Лятучыя малпы». Прыставаць да яго з пытанням╕ я не стала. Усё ро╝на н╕чога не скажа.

Зрэшты, не╝забаве я сама пра ╝сё даведалася. Лёню Захарава, аказваецца, у гэты дзень добра адмяцел╕л╕, ран╕цой, ╝ яго ╝ласным двары. Казал╕, што потым ён до╝га сядзе╝ на лавачцы каля пад'езда, прыкла╝шы да твару камяк снегу, шчака ╝ яго была ╝ся с╕няя, быццам яму заехал╕ па ф╕з╕яном╕╕ чымсьц╕ цяжк╕м, а лавачка ╕ снег на╝кол был╕ закапаны крывёй. Усё ясна. Ц╕мка ╝ сва╕м амплуа. Хадз╕╝ з Захарам «разб╕рацца», як ╕ абяца╝.

Я ╝жо шкадавала, што расказала яму. Лепей бы ма╝чала. Ведала ж, чым гэта скончыцца. У вын╕ку ён зно╝ зае╝ся з Лёнем, ╕ зразумела, што гэта была ╕х апошняя «гутарка». Наступным разам яны проста пазаб╕ваюць адз╕н аднаго. Занадта далёка ╝сё зайшло. Хаця мелася яшчэ магчымасць гэта прадух╕л╕ць. Тады, на мосце, у мяне не атрымалася. Мажл╕ва, з-за таго, што ╝ той момант я не жадала яму смерц╕. Не жадаю ╕ цяпер. Лёня шаленец, ╕ ╝ гэтым няма ягонай в╕ны. Але кал╕ ён не спын╕цца, то – клянуся Апраметнай ╕ ╝с╕м╕ яе Начальн╕кам╕ – я яго прыкончу.

23. Шабас

Уначы я прачнулася ад таго, што нечая халодная рука з до╝г╕м╕, сл╕зк╕м╕ пальцам╕ забралася мне пад ко╝дру. Спачатку рука мацала па прасц╕не, потым дакранулася да майго стану ╕ сл╕зганула мне пад п╕жаму. Ледзяныя пальцы прабегл╕ па ма╕х рэбрах, па жываце. Заказытала. Я варухнулася ╕ стрэсла руку на прасц╕ну. Яе пальцы сц╕снул╕ся ╕ расц╕снул╕ся. Рука, в╕давочна, была раззлаваная. Пераб╕раючы пальцам╕, яна папа╝зла па ложку, як павук, ╕ зно╝ забралася мне пад п╕жаму. Гэтым разам яна паводз╕ла сябе больш агрэс╕╝на. Ужо не проста казытала, а шчыкалася ╕ драпалася. До╝г╕я пазногц╕ балюча ╝п╕вал╕ся ╝ скуру. Трэба схап╕ць яе ╕ вык╕нуць з-пад ко╝дры, падумала я. Але рук╕ мяне не слухал╕ся. Я ляжала, як у паралюшы, зус╕м не адчуваючы цела. ╤ ╝сё-тк╕ трэба паспрабаваць, сказала я сабе. Паспрабаваць варухнуць рукой або нагой. Я сабралася з с╕лам╕, ╕...

Прачнулася канчаткова. Я ляжала ╝ ложку, утароп╕╝шыся ╝ столь. Проста ╝ вакно глядзела круглявая по╝ня – на стол╕ ╕ сценах пако╕л╕ся бялясыя плямы святла, у пако╕ панавала ц╕шыня, тольк╕ чутна было, як ц╕кае гадз╕нн╕к ды на кухн╕ капац╕ць вада з крана. Я не ведала, кольк╕ цяпер часу, але адчувала – настала самая глухая гадз╕на ночы, кал╕ ╝сё на╝кол сп╕ць мёртвым сном, а нежыць спяшаецца скончыць свае чорныя справы, пакуль не закрычыць першы пе╝н╕к... У пако╕ хтосьц╕ бы╝. Я не бачыла яго, але адчувала яго прысутнасць. Там, ля акна. Ста╕ць ╕ перыцца на мяне з цямноцця.

– Ма-а-ам!..– пакл╕кала я шэптам.

Дурн╕ца! Мама не прыйдзе. Яна сышла ╕ к╕нула цябе ╝ цемры, адну, сам-насам з тва╕м╕ страхам╕ ╕ мроям╕. Разб╕райся з ╕м╕ сама, як умееш, н╕хто табе не дапаможа, нават Альжбета... Я асцярожна выпрастала руку з-пад ко╝дры ╕ пацягнулася да часоп╕снага стол╕ка, на як╕ я паклала кудмень, перш чым легчы спаць. Адпал╕раваны каменьчык, на як╕м бы╝ выграв╕раваны пентакль з рунай, цьмяна пабл╕сква╝ у святле по╝н╕, а мне здавалася, быццам ён свец╕цца знутры, выпраменьваючы мёртвае зелянявае ззянне. Узяць кудмень я не паспела, бо пам╕ж ложкам ╕ стол╕кам м╕льгану╝ нейк╕ цень, ╕ чы╕сьц╕ халодныя, клейк╕я пальцы схап╕л╕ мяне за запясце.

– Мама!..

Я ╕рванулася, але яно мяне не адпускала. Штосьц╕ набл╕з╕лася да ложка, сх╕л╕лся, дыхаючы мне ╝ твар – на мяне павеяла затохлым смуродам склепа╝, ╕ востра запахла мог╕лкавай зямлёй, цв╕ллю ╕ старым перамарожаным мясам. Я зажмурылася, каб не бачыць. Затым я зно╝ адчула дотык╕ – гэтым разам рук было ╝жо незл╕чонае мноства, яны цягнул╕ся да мяне з цемры, хапал╕ за шчыкалатк╕, па╝зл╕ пад п╕жаму, ко╝зал╕ся па ╝с╕м целе, аг╕дна казытал╕ ╕ шчыкал╕ся. Я к╕далася на ложку, спрабуючы адб╕цца. Вочы мае был╕ заплюшчаны, але я бачыла праз стуленыя павек╕, прада мной па╝ставал╕ вобразы, каротк╕я ╕ ярк╕я, як выбл╕ск╕ маланк╕ – зялёныя луг╕, по╝ныя пачвар, вастарверх╕я вежы на ╝цёсах па-над прорвам╕, пал╕ надмаг╕лля╝, што цягнул╕ся да самага далягляду, губляючыся ╝ шэрых прыцемках, штармавыя ак╕яны ╕ нябёсы над хвалям╕ – чорныя, усеяныя вял╕зным╕ зелянявым╕ зоркам╕, як╕я складвался ╝ незнаёмыя, скажоныя сузор'╕...

Потым усё сц╕шылася. Я расплюшчыла вочы. Пакой, зал╕ты бляклым месяцовым святлом, бы╝ прада мной як на далон╕. Я н╕быта глядзела на яго зверху ╝н╕з, аднекуль з-пад стол╕. Сябе я таксама ╝бачыла – ╝ ложку, пад ко╝драй, нацягнутай да падбароддзя. Я-Тая спала. Я-╤ншая в╕села ╝ паветры ╕ глядзела на сябе са стол╕. Ну так сабе в╕дов╕шча. У рэча╕снасц╕ я выглядала зус╕м не так, як на фотках ц╕ ╝ люстэрках. На фотках я сабе падабалася, нават без фоташопу. Цяпер, з╕рну╝шы на сябе вачыма ╤ншай, я расчаравалася. Рудая, рабац╕н╕стая. Нягеглая нейкая. Нос к╕рпаты, вусны занадта тонк╕я, ╕ бровы бялясыя, дзякуй, што хоць прышчо╝ няма. ╤ што тольк╕ Ц╕мка ╝ ёй знайшо╝? То бок, ува мне...

'Тая! Тая!' пакл╕кал╕ мяне аднекуль здалёк. За акном, на тле месяцовага ззяння па╝стал╕ танклявыя, ламаныя с╕луэты. Гэта нагадвала гульню ценя╝, але яны был╕ сапра╝дныя ╕ мел╕ ╝стойл╕вую форму – прыгледзе╝шыся, я магла адрозн╕ць скурыстыя крылы, казл╕ныя рожк╕, падвойныя капыц╕к╕ ╕ хвасты, до╝г╕я ╕ гнутк╕я, н╕бы пуга. Я-╤ншая адштурхнулася ад стол╕ ╕ падплыла да акна. Я ╝перлася далоням╕ ╝ шкло – яно паддалася, зраб╕╝шыся студзен╕стым, як жэле, ╕ я лёгка прайшла скрозь яго. Ста╝шы на кра╕ падваконн╕ка, я з асалодай удыхнула свежае, марознае паветра. Потым я заплюшчыла вочы ╕ зраб╕ла крок у бездань, дазвол╕╝шы крылатым падхап╕ць мяне ╕ панесц╕.

Спачатку я проста лунала па-над горадам, уп╕ваючыся палётам. Часам я апускалася так н╕зка над вул╕цам╕, што магла дакрануцца рукой да ходн╕ка, а потым зно╝ узнас╕лася ╝ вышын╕, аглядаючы зверху цёмныя цясн╕ны дваро╝, асветленыя пляцы ╕ вулк╕, перакрэсленыя падвойным╕ л╕н╕ям╕ правадо╝, ╕ пляскатыя дах╕ шматпавярхов╕ка╝, што шчац╕н╕л╕ся тэлеантэнам╕. Овельск ляжа╝ пада мной, як намаляваны – цагляныя 'блок╕' ╕ старыя кварталы, брукаваная плошча з храмам╕, мог╕лк╕ на ╝згорку, хуткаплынная Овелька, мост, лесап╕льня, а ╝круг горада заснежаныя пал╕ са стужкаю шашы ╕ шэрагам╕ высакавольтных мачт, а яшчэ далей – сцяна лесу, балота ╕ ман╕ста глыбок╕х азёр, як╕я не замярзал╕ нават уз╕мку. ╤ тады, у захапленн╕ ад палёту, я раптам усвядом╕ла, што люблю гэты горад. Па-сапра╝днаму. Люблю яго так╕м, як╕ ён ёсць, разам з ус╕м╕ яго дэманам╕ ╕ праклёнам╕, ╕ з цемрай, што ах╕нае яго. ╤ н╕куды я адгэтуль не з'еду, бо ведаю – тут ёсць ╕ святло, патаемнае ╕ схаванае, яно ледзьве цьмее ╕ вось-вось патухне, яго яшчэ можна ╝ратаваць, але яно зг╕не, кал╕ мы сыдзем, ╕ таму я застануся тут, наза╝сёды, наза╝жды, каб святло гэта н╕кол╕ не згасла ...

Тым часам крылатыя ╕стоты, як╕х я не бачыла, але адчувала дотык╕ ╕х гнутк╕х хвасто╝ ╕ ╝чэп╕стых рук, несл╕ мяне да здз╕чэлага парку, як╕ атача╝ ру╕ны сядз╕бы Кунцэв╕ча╝. Мы ляцел╕, ледзь не чапляючы вершал╕ны таполя╝, ╕ спускал╕ся ╝сё н╕жэй, я ╝жо бачыла чорныя выварац╕ сярод гурба╝ снегу ╕ ствалы паваленых дрэ╝, як╕я ляжал╕ ╕ гн╕л╕, як костк╕ – стары парк да╝но ╝жо н╕хто не дагляда╝. Потым наперадзе сярод гал╕н зам╕льгал╕ агн╕ – напачатку мне падалося, што хтосьц╕ пал╕ць вогн╕шчы ╝ лесе. Яшчэ праз ╕мгненне сцяна дрэ╝ раступ╕лася, ╕ прада мной па╝стала сядз╕ба – фам╕льны палац Кунцэв╕ча╝ ва ╝сёй сваёй прыгажосц╕. Вел╕чны каменны будынак з дэкараты╝нам╕ вежкам╕, стральчатым╕ вокнам╕ ╕ стройным╕ калонам╕, што ╝прыгожвал╕ парадныя сходы, выгляда╝ дакладна так, як на старых фотаздымках ╕ гравюрах, як╕я я бачыла ╝ нашым краязна╝чым музе╕. Палац з╕хаце╝ агням╕, за стральчатым╕, ярка асветленым╕ вокнам╕ рухал╕ся цен╕, мне здалося нават, быццам я чую гук╕ флейты ╕ скрыпк╕. Крылатыя несл╕ мяне на╝прост да парадных дзвярэй.

– Не-не. Туды не трэба! Туды не хачу! – запратэставала я, але мяне ╝жо ╝цягнул╕ па сходах уверх ╕ проста ╝к╕нул╕ ╝ тлумную залу, дзе грымела музыка ╕ ззял╕ агн╕.

Пры ма╕м з'я╝ленн╕ ╝се гук╕ змо╝кл╕, ╕ ╝ зале запанавала мёртвая ц╕ша. Госц╕, людз╕ то был╕ ц╕ нячысц╕к╕, зн╕кл╕ таксама, ╕ ╝ зале засталося тольк╕ трое пераапранутых. Я зраб╕ла выснову, што да майго з'я╝лення тут ладз╕╝ся баль-маскарад, бо ╝се трое был╕ ╝браныя ╝ до╝г╕я чорныя балахоны з каптурам╕, ╕ твары ╕х был╕ схаваны пад маскам╕, зробленым╕ ц╕ то з белага пластыку, ц╕ то з воску. Я-╤ншая в╕села ╝ паветры, пам╕ж падлогай ╕ столлю, а яны стаял╕ ╕ глядзел╕ на мяне зн╕зу ╝верх, ╕ я не бачыла ╕х вачэй ╝ адтул╕нах масак – там была тольк╕ цемра. У мяне над галавой зырка палал╕ жырандол╕, пахла свечачным воскам, тытунем ╕ парфумам╕ з цяжк╕м усходн╕м водарам. На сценах, абягнутых жо╝тым╕ шпалерам╕ з расл╕нным малюнкам, гайдал╕ся зелянявыя хвал╕стыя бл╕к╕, ╕ дзесьц╕ ╝н╕зе плёскалася вада – ╝ражанне было такое, быццам я апынулася ╝ памяшканн╕ басейна ц╕ аквапарка. Агледзе╝шыся, я зразумела, што ╝ся справа ╝ падлозе. Падлога была шкляная, ╕ ╝н╕зе размяшчалася штосьц╕ накшталт вял╕знага акварыума – скрозь празрыстыя панел╕ я бачыла сцябл╕ны вадзяных расл╕н, як╕я злёгку калыхал╕ся, ╕ пам╕ж ╕м╕ паважна хадз╕л╕ в╕рлавок╕я рыб╕ны з пунсовай луской. Я ╝спомн╕ла – Альгерд Алегав╕ч расказва╝, – што Славам╕р Кунцэв╕ч, як╕ люб╕╝ жыць з размахам, зладз╕╝ у сваёй сядз╕бе штучны вадаём, запусц╕╝ туды трап╕чных рыб ╕ экзатычных марск╕х гада╝, а зверху зраб╕╝ купал з то╝стага шкла, такога моцнага, што на ╕м можна было таньчыць. Шкляныя панел╕ сапра╝ды выглядал╕ надзейным╕, ╕ ╝ск╕ну╝шы рук╕ над галавой, я павольна апусц╕лася ╝н╕з ╕ дакранулася ступням╕ да падлог╕, апыну╝шыся з пераапранутым╕ тварам у твар. Яны заварушыл╕ся.

– Рэчыва, – пачулася з-пад масак. – Рэчыва, рэчыва.

Усе трое с╕нхронна зраб╕л╕ крок да мяне. Я адступ╕ла.

– Ну што, васпаны. Цяпер вы пераканал╕ся, што ╝ Овельску прысутн╕чае Акульта? – пачула я ╝ сябе за сп╕най.

Я аз╕рнулася. З глыб╕н╕ залы да нас набл╕жа╝ся чацвёрты пераапрануты – таксама ╝ балахоне ╕ ╝ масцы. Знешне ён н╕чым не адрозн╕ва╝ся ад першых трох, але ╝ той жа час ён бы╝ ╕ншы. Трое ╝ масках рухал╕ся неяк ненатуральна, н╕бы дра╝ляныя ляльк╕, як╕х тузаюць за н╕тк╕, ╕ пад ╕хн╕м╕ каптурам╕, здавалася, не было н╕чога, пустэча, якую яны ня╝дала спрабавал╕ замаск╕раваць. Чацвёрты раб╕╝ уражанне нармальнага чалавека, а пад маскай ╝ яго бы╝ твар ╕ жывыя вочы – я бачыла ╕х скрозь адтул╕ны, ╕ гэты поз╕рк здава╝ся мне смутна знаёмым.

– Рэчыва. Акульта. Рэчыва, – зно╝ загаман╕л╕ пераапранутыя.

Яны перыл╕ся проста на мяне, ╝ адтул╕нах ╕х масак зе╝рала пустое чарноцце.

– Далучайся, – пачула я.

Усе трое гаварыл╕ адначасова, ╕ галасы ╕хн╕я зл╕вал╕ся ╝ адз╕н, ц╕х╕ ╕ выразны.

– Далучайся. Да нас. Ты будзеш прынцэсай. Нашага ковена*.

Чацвёрты зраб╕╝ крок наперад, ста╝ пам╕ж ╕м╕ ╕ мной.

– Не сёння. Чакаем ╤ерэм╕ю, – сказа╝ ён цвёрда.

– ╤е-рэ-м╕-╕-╕я... – рэхам адгукнул╕ся яны ╕ пачал╕ павольна адыходз╕ць.

Мне раптам зраб╕лася вельм╕ ня╝тульна. Што тут наогул адбываецца? Я не прас╕лася на гэты шабас. На халеру мяне сюды прыпёрл╕? ╤ хто так╕ ╤ерэм╕я? Бл╕н, дадому хачу. Да Ц╕мк╕. Як жа вы ╝се апрыкрал╕!.. Н╕быта разгада╝шы мае думк╕, чацвёрты павярну╝ся да мяне ╕ гледзячы мне ╝ вочы, прамов╕╝ уладна:

– А цяпер дадому. Прэч!

Я адчула магутны штуршок у грудз╕, у мяне ╝ваччу зам╕льгацела, потым мне здалося, быццам я лячу на шалёнай хуткасц╕ праз нейк╕ грымл╕вы тунэль, а потым я прачнулася. Дома, у сва╕м ложку.

Была ╝жо ран╕ца. У кватэры гарэла святло, мама разлютавана к╕далася па пако╕, спрабуючы адшукаць калготк╕ ╕ жакет. Усё ясна. Заначавала ╝ Франц-Адамыча, заскочыла дадому на хв╕л╕нку, каб пераапрануцца на працу.

– Та╕са, ужо палова на восьмую, а ты ╝сё сп╕ш, – сказала яна, ледзь з╕рну╝шы на мяне.– Што, зно╝ урока╝ няма?

– Ёсць урок╕. Але ж табе напляваць, пра╝да? – прабурчала я напа╝голасу.

На шчасце, мама не дачула, а то зно╝ бы атрыма╝ся скандал. Я вылезла з ложка ╕ паплялася ╝ лазн╕цу.

Спехам апрану╝шыся ╕ ╝зя╝шы школьную сумку – чорт з ╕м, са сняданкам, – я выйшла з кватэры. Мама ╝сё яшчэ зб╕ралася. На вул╕цы ля пад'езда стаяла шэрая А╝дз╕. Кал╕ я праходз╕ла м╕ма, к╕ро╝ца пам╕рга╝ фарам╕ ╕ прас╕гнал╕╝. Франц-Адамыч. Падк╕ну╝ маму дадому, ╕ пэ╝на, падахвоц╕╝ся падвезц╕ яе яшчэ ╕ на працу. Экстрэмал.

– Здрасце, Франц-Адамыч, – пав╕талася я.

– Прыв╕танне, Тая. Як маешся? – спыта╝ ён добразычл╕ва.

– Н╕чога. Нармальна, – схлус╕ла я.

– Мо да школы падк╕нуць? – прапанава╝ ён.

Я пах╕тала галавой.

– Ды не, дзякуй. Я лепш прагуляюся.

– Ну, як скажаш. Поспеха╝ у школе! – сказа╝ ён ╕ ╝см╕хну╝ся.

– Ага. Дзяк, – сказала я, адыходзячы.

Гера╕чны ён усётк╕ чалавек, гэты Франц-Адамыч. Так шчыльна дачыняцца з маёй мамашай ╕ не звар'яцець – на такое не ╝сяк╕ здольны... Я раптам спын╕лася.

– Франц-Адамыч!

– Ну? – адгукну╝ся той, выз╕рну╝шы з акенца а╝то.

– Франц-Адамыч, а вось ад ╕мя "╤ерэм╕я" як вытворнае будзе? Ёрык, ц╕ што?

Франц-Адамыч зарагата╝.

– Ну, Тая, ты даеш. Ды не. Ерамей гэта. Яромка. Абруселы варыянт старазапаветнага ╕мя. А што?

– Ды так, ц╕ка╝люся проста. Дзякуй, Франц-Адамыч!

Яромка. ╤ чаму я не здз╕в╕лася?

____________________

* Ковен (англ. Coven) – суполка ведзьма╝, як╕я рэгулярна зб╕раюцца на шабас, каб ладз╕ць адмысловыя абрады.

** "Крылатыя" – мяркуючы па ап╕санн╕, гэта Night-Gaunts (у канан╕чным перакладзе – "Ночные Призраки"). Носяць мройца╝ па мройных сусветах. Давол╕ добразычл╕выя, нягледзячы на брыдкую знешнасць.

24. Inner Circle

У гэту пятн╕цу ╝ горадзе чын╕лася чорт ведае што. Уражанне было такое, быццам спадар Хлябцо╝ рыхтуецца да Мамаева пабо╕шча. Плошчу абнесл╕ па перыметры метал╕чным╕ агароджам╕ ╕ перакрыл╕ подступы да будынка адм╕н╕страцы╕. Вакол помн╕ка Лен╕ну таксама пастав╕л╕ бар'еры, што было зус╕м ужо зал╕шн╕м – н╕хто яго чапаць не зб╕ра╝ся. А╝тазак╕, як╕я надоечы ╝язджал╕ ╝ горад, занял╕ баявыя паз╕цы╕. Асно╝ная ╝дарная с╕ла сканцэнтравалася на вул╕цах ╕ ╝ дварах вакол плошчы, астатн╕я разгрупавал╕ся па ╝с╕м Овельску – адз╕н прыткну╝ся ля Чортава моста з боку старога горада, яшчэ адз╕н стая╝ у дворыку каля нашай школы, некальк╕ а╝тазака╝ дзяжурыл╕ ╝ прыватным сектары, у 'блоках' ля к╕натэатра, ля ╝езду ╝ пасёлак 'Шчагол' ╕ побач са злашчаснай лесап╕льняй. Апроч таго, па гораде гулял╕ чутк╕, быццам на даху адм╕н╕страцы╕ сядз╕ць снайпер, як╕ мае загад страляць на паражэнне, а на самой плошчы н╕быта рыхтуюцца тэракты ╕ правакацы╕. Не мне адной гэта здавалася нелаг╕чным. Стольк╕ рэсурса╝ дзеля жменьк╕ м╕тынго╝шчыка╝, як╕я пасля ╝с╕х гэтых запалохвання╝, хутчэй за ╝сё, увогуле не прыйдуць...

У школе, у дадатак да перап╕су адсутных, пачал╕ ладз╕цца праф╕лактычныя гутарк╕ з 'нядобранадзейным╕'. У чацвер Стас╕ка выкл╕кал╕ да дырактарк╕ ╝ каб╕нет. Мурыжыл╕ яго давол╕ до╝га, ╕ ад дырэктарк╕ ён вярну╝ся ╝весь збялелы. Стась мо╝чк╕ дасядзе╝ да канца ╝рока, а кал╕ празв╕не╝ званок, ён н╕кому н╕чога не патлумачы╝шы, сабра╝ свае манатк╕ ╕ пайшо╝ дадому.

Потым да дырэктарк╕ выцягнул╕ Тол╕ка. 'Гутарыл╕' з ╕м добрыя па╝гадз╕ны, з каб╕нета ён выйша╝ нейк╕ прышыблены ╕ ╝весь перапынак прасядзе╝ за партай, выц╕раючы вочы кулаком. Гэта было штосьц╕ надзвычайнае. Раней я н╕кол╕ не бачыла, каб Тол╕к плака╝. Даканал╕ ╝сётк╕. Аднак, мяркуючы па ╝с╕м, гутарка выкл╕кала зваротны эфект, бо ╝ адказ на ╝се пытанн╕ Тол╕к па╝тара╝, як заведзены: 'У нядзелю я буду на плошчы'.

Затым надышла чарга Ц╕мк╕. Па лог╕цы, наступнай мус╕ла быць я. Мы, усе чацвёра, был╕ ╝ сп╕се 'нядобранадзейных'. Дырэктарка не забылася на той 'дэмарш' (так яна гэта называла), кал╕ мы паспрабавал╕ заступ╕цца за Альгерда Алегав╕ча. Экзекуцыю ╝ дырэктарк╕ Ц╕мка вытрыма╝ стойка, як партызан.

– Ну, дырэктарка там была з завучыхай, – расказва╝ ён спакойна. – З ╕м╕ ╕нспектар па справах непа╝налетн╕х ╕ яшчэ тып адз╕н, каламутны так╕, ╝ п╕нжаку, канторск╕, напэ╝на. Казал╕, каб я праяв╕╝ благаразум'е ╕ не ╝здума╝ ╕сц╕ на м╕тынг. Распавял╕ яшчэ, што са мной будзе, кал╕ пайду.

– ╤ што будзе? – пац╕кав╕лася я.

Ён хмыкну╝.

– А ты як думаеш? Зловяць, пасадзяць у клетку, будуць па к╕рмашах ваз╕ць, людзей палохаць.

– Ясна. ╤ што ты вырашы╝?

– Пайду, канешне, – сказа╝ ён так╕м тонам, быццам размова ╕шла пра штосьц╕ само сабой зразумелае.

Як н╕ дз╕╝на, мяне ╝ той дзень не чапал╕, хаця ╝ тым 'дэмаршы' я была гало╝най завадатаркай. Пэ╝на, гэтыя вурдалак╕ вырашыл╕ пак╕нуць мяне на дэсерт, вырашыла я. Сёння не чапаюць, а за╝тра так уставяць, што мама не гаруй. Н╕чога, перажывём ╕ гэта.