Текст книги "Пугачоўскі цырульнік"

Автор книги: Віктар Шніп

сообщить о нарушении

Текущая страница: 20 (всего у книги 20 страниц)

Нібыта ў кроплі вечнага дажджу,

Які праліўся і застыў на кветцы,

Якая сонцам заўтра можа стаць,

Каб матылёк, які аб шыбу б’ецца,

Не захацеў да зорак адлятаць…

12.08.2011

* * *

У вечнасці губляюцца дарогі,

Як павуцінне ў небе і ў агні,

Дзе нашы радасці і ўсе трывогі

У Бога, нібы соль, на далані.

І ты стаіш ля вогнішча і марыш,

Што пройдзе восень, а пасля – зіма

І знікнуць з сэрца, як і з неба, хмары,

Разваліцца самота, як турма.

І будзе добра і табе, і свету,

Дзе ты жывеш і ведаеш, што ты

У вечнасці, як дым ад цыгарэты,

А ў сёння, нібы стомлены святы…

30.11.2011

* * *

Па туманнай расе, па сцюдзёнай вадзе

Пастушком басаногім твой ранак ідзе.

Ты глядзіш на яго і ў ім бачыш сябе,

І душа твая плача ў асенняй журбе,

Што ў апалым лісці пад нагамі ляжыць,

І так сумна табе, што не хочацца жыць,

А тым болей што хутка надыдзе зіма,

У якой для цябе анічога няма,

Бо зіму, як любіў, ты не любіш цяпер,

Бо зіма для цябе, як палюючы звер,

Што не спіць і ўначы, і заснуць не дае…

Сёння восень і вецер – сабака яе —

Па туманнай расе, па сцюдзёнай вадзе

За табою бяжыць, а твой ранак ідзе

Пастушком басаногім, што любіць жыццё

І збірае апалае з клёнаў лісцё,

І ў лісці ён не бачыць асенняй журбы…

7.12.2011

Бацька ў горадзе

У чорнай гарбаце, нібыта ўначы,

Ты бачыш дарогу ў свае Пугачы.

Там хата пустая, там змрочна і тло,

І ўсё ўжо, здаецца, пражыта, сышло,

І ў горадзе ты, як у панскай турме,

Глядзіш праз акно, дзе не бачна ў зіме

Нічога знаёмага сэрцу твайму.

І ты ўжо не любіш сябе і зіму

За тое, што ўжо ўсё пражыта, сышло.

І ў чорнай гарбаце, як цукар, святло

Знікае паціху, зусім растае,

І ты мне гаворыш пра думы свае,

І слухаю я тваю споведзь і сны,

І хочаш яшчэ ты дажыць да вясны,

Бо ў чорнай гарбаце, нібыта ўначы,

Ты бачыш дарогу ў свае Пугачы…

26.12.2011

* * *

У свеце і ў душы даўно зіма,

А снегу, як і радасці, няма,

І травы зелянеюць, як вясной,

І чорны воран ходзіць, як герой,

Па плоце, за якім чарнее сад,

Дзе шчэ нядаўна светла лістапад

Кідаў лісцё мядзянае ў траву,

Дзе вецер выў стамлёнае «Жыву!»,

Нібыта думкі паўтараў мае.

Для шчасця сёння снегу нестае.

І я іду па вуліцы і мне

Вялікі кактус кветкаю ў акне

Як сябар усміхаецца стары.

І кот руды мудруе па двары,

І можна мне зайсціся ў гэты дом,

Напоўнены спакоем і дабром.

Ды не зайду – гаспадароў няма

І ў свеце, і ў душы, як крыж, зіма…

28.12.2011

* * *

Першы снег мы чакалі, як свята.

І стаў белым увесь белы свет,

Дзе, як вугаль, чарнюткая хата

Патанула ў снягах, як траве

У бялюткай, як дым на пажары,

Дзе згарэлі былыя гады,

У якіх былі светлыя мары

І надзеі на час залаты,

Што вось прыйдзе, як сонца прыходзіць,

Пад якім растаюць снег і лёд.

Выпаў снег. І па снезе, па лёдзе,

Нібы снежны, спяшае народ,

У якога немнога тут святаў,

І таму першы снег, як святло,

Што на крылах было ў лістапада

І што ў нашай самоце было…

2.01.2012

* * *

Не кажы пра самоту нічога,

Бо самоту цяпер не люблю,

Як і пыл над вясковай дарогай,

Што ўзляцеў, каб ізноў на зямлю

Апусціцца і з пылам змяшацца,

І абсыпаць кусты і траву.

Калі можна ад пылу схавацца,

Ад самоты сваю галаву

Не схаваць, бо самота заўсёды,

Як паветра, ля нас і ў душы,

Праз якую і пыл, і лістота

Пралятаюць, праходзяць дажджы,

Пакідаючы сумныя вершы,

У якіх ёсць і лёд, і цяпло.

Што прайшло, больш таго ўжо не вернеш,

І ці трэба вяртаць, што прайшло,

І таму не кажы пра самоту,

Бо самота, як пыл, як вуглі,

Як стаптаная ў парку лістота,

Як у небе начным жураўлі…

20.01.2012

* * *

Ізноў вясна жаданая прыйшла,

І ў кожнай, нават незаўважнай кветцы,

Нібы анёлак, пабыла пчала,

Сваім лятаннем асвяціўшы сэрцы

Людзей, што цэлую зіму чакалі,

Калі зноў кветкі ў садзе зацвітуць,

І залатой ад сонца стане далеч,

Нібыта рыбкі залатыя там жывуць

У возеры нябесным, што адтала

І ад снягоў пазбавілася ўжо.

Пчала ў тваю кватэру залятала,

Хавалася ад ветру і дажджоў,

І ты казаў пчале, што ты сумуеш

І з ёй гатоў да сонца паляцець.

А ў сонцы, быццам у дупле, вяснуе

Руды вялікі сонечны мядзведзь,

Якога бачыў ты, калі ляцела

Пчала з тваёй кватэры ў белы свет,

Дзе раніцай упаў, растаў збялела

Апошні снег у першае траве…

16.05.2012

* * *

Спакойнае неба Айчыны,

Як купал адвечнага Храма,

Які берагчы мы павінны,

Дзе сёння іконаю мама

Мне стала і будзе іконай

Маёю, пакуль я жыву,

Дый потым травою зялёнай

Не стане, бо сам я ў траву

Сыду, каб іконаю мама

Была нада мною заўжды,

Дзе помнікі сценамі Храма

Стаяць ля крынічнай вады

У Ракаве родным і мілым,

Дзе светла, дзе гойна, дзе я

Стаю каля кожнай магілы

І кожная з іх, як мая…

31.05.2012

* * *

Дажджлівая халодная вясна

Табе прысніцца, і прачнешся ты,

І паглядзіш на белы свет з акна,

Нібыта зпад аціхлае вады,

Што ўчора бушавала і цякла

І праз тваю самотную душу,

Якая тут адвыкла ад цяпла,

Прывыкшы да бясконцага дажджу.

Ды дождж прайшоў, і наступіла лета,

І дзе была вада, цяпер трава

Буяе, і па жоўтых хвалях кветак

Плыве да вёскі белая царква…

І ты прачнуўся, і глядзіш з усмешкай

Удалячынь, дзе сонца, як акно,

Дзе лесу шнур, як у нябёсы сцежка,

І лён, нібы блакітнае віно,

Разлітае анёламі даўно…

5.06.2012

* * *

Цеплынёй, як вадой, заліваецца

Гэты свет, што забыў пра патоп,

Дзе на промні ў жніво рассыпаецца

Сонца спелае, быццам бы сноп

Аржаны, што звязала матуля

І пайшла адзінока ў той свет,

Пра які ўсё жыццё сваё чула,

Дзе цяпер нас чакае, жыве,

І праз зоркі глядзіць залатыя,

І яна гэтак будзе глядзець

Да тых хвіляў, пакуль мы жывыя,

Пакуль будзем да Бога ляцець…

25.06.2012

* * *

Маленькі павучок густою павуцінай

Аплёў ікону ў хаце, дзе людзей няма,

Дзе шыбы ў вокнах, нібы вечныя ільдзіны,

Якія тут для нас пакінула зіма,

Што адышла кудысьці з белымі ваўкамі,

Што вылі тут нядаўна, як спусцеў наш двор,

Дзе раптам разышлася глеба пад нагамі

У мамы, што глядзела на сцяжыну з зор

Панад сабою, панад нашым белым светам,

Дзе белага хапае, як зімой снягоў,

Якія ў дзьмухаўцах і ў павуціне летам

Жывуць, чакаючы, каб уладарыць зноў

Над намі, нібы павучкамі, што у хаце

Іконы аплялі, каб не глядзеў з іх Бог,

Які паўгода ўжо з маёй гаворыць маці,

Што да яго прыйшла, каб дараваць ён змог

Усім людзям грахі і павучку малому,

Які свайго яшчэ не мае дому…

18.07.2012

* * *

Яшчэ зусім далёка да зімы,

І ты глядзіш на свет і разумееш,

Што дом чужы падобны да турмы,

З якой да маразоў ты не паспееш

На волю выбрацца, і ў родны дом

Прыйсці, як вестка добрая прыходзіць

І, душы напаўняючы святлом,

Жыве і не знікае ў новым годзе,

Але яшчэ далёка да зімы

І ўсё далёкае зусім далёка,

І, як непрачытаныя тамы,

Гады шчэ непражытыя нялёгка

Лічыць і думаць: «Ці дазволіць Бог

Усё спазнаць, што ты спазнаць жадаеш?»

І ліст асенні падае да ног,

І ты яго, як зорку, падымаеш,

І ў дом чужы нясеш, каб пасвятлеў,

Як родны дом, які цябе чакае,

І дзе абрус бялюткі на стале,

Як даўні снег, ляжыць і не знікае…

3.08.2012

* * *

Агонь патухне і ссівее неба,

Бы шэранню ахопіцца вада,

І стане непатрэбным, што нам трэба

Было нядаўна, і ўзрасце жуда

Між камянёў забытай брукаванкі,

Дзе шчэ нядаўна грукалі вазы,

І скрыгаталі ўзімку сані й санкі

Па камянях, дзе з кроплямі расы

Перамяшаны кроў былі і слёзы,

Якімі быў затушаны агонь,

Які не грэў ні ў спёку, ні ў марозы,

А ўсё знішчаў, склікаючы варон

На свята смерці, дзе сівела неба,

Бо ў ім за зоры зачапляўся дым,

Якому нашая зямля не трэба

Была ні ў гэтым свеце і не ў тым,

Куды вядуць амаль усе дарогі,

Бо гэты свет часовы, як вада,

Што сёння нашыя цалуе ногі,

А заўтра ўжо вады і не відаць

З пяску, як з вечнасці, што нас чакае,

І будзе нас на могілках чакаць,

Дзе ўсё жывое, як вада, знікае,

Каб, знікшы раптам, болей не знікаць…

31.08.2012

* * *

Мог я нарадзіцца у Парыжы,

Толькі нарадзіўся ў Пугачах,

Дзе з лясоў асенні вецер рыжы

Рассыпае лісце па шляхах,

Па якіх вяртацца мне дахаты,

Дзе ёсць хата, толькі ў ёй няма

І не будзе болей мамы й таты

І чакаць іх і гукаць дарма.

І па лісці я іду асеннім,

Быццам па пражытых мной гадах,

І гатоў паўзці я на каленях,

Каб вярнуцца ў час, дзе ў Пугачах

Мы жывём усе, і нам далёка,

Быццам да Парыжа, да кладоў,

Над якімі сонца і аблокі,

Як самота наша і любоў.

І калі бацькі ўжо не чакаюць,

Нас чакаюць восень і клады,

Дзе вятры лісцё перабіраюць,

Як памерлых райскія сляды…

20.10.2012

* * *

Бацька ўжо не вернецца дадому,

Як з пажару не вяртаюцца, каб быць,

Ні рудыя мышы, ні салома,

Бо згарэлі, як усё гарыць

У агні, які жыццём завецца,

І ў якім нам радасць ёсць адна —

Разрываць сабе душу і сэрца,

Выпіўшы, як вечнасці, віна.

Бацька ўжо не вернецца дадому,

Бо і ён ужо стаміўся жыць

І паліць душу, нібы салому,

У якой усё ў труне ляжыць…

23.10.2012

* * *

Зноў бацька ў бальніцы, нібы на вакзале,

На лаўцы сядзіць, быццам бы на труне,

Што лаўкай для бацькі гаротнага стала,

Магчыма, на месяц, магчыма, і не.

І скардзіцца бацька, што кормяць тут дрэнна,

І піць так даюць, бы шкадуюць вады,

І хочацца мне белай фарбай на сценах

Пісаць: «Не трапляйце ніколі сюды!»

І бацька ўсміхаецца, быццам бы знае

Усё, што патрэбна яму заўтра знаць.

Ізноўку мяне ён на лаўцы чакае,

Забыўшыся дзень свой апошні чакаць…

24.10.2012

* * *

…Снегам усё замяцецца,

Нібы азораным тлом.

Мама ад ветру прачнецца,

Выйдзе на двор з ліхтаром,

І не пабачыць нічога,

Толькі бязмежнасць снягоў

Белай дарогай да Бога

Будзе прад мамай ізноў

Так, як і ўчора, заўчора,

Цэлую вечнасць назад…

Траваў зялёнае мора

З рыфамі дрэваў і хат

Бачыцца мне – гэта сніцца —

І я спяшаю дамоў,

І мне ніяк не пазбыцца

Гэтага сну, дзе ізноў

Снегам усё замяцецца,

Нібы азораным тлом.

Мама ад ветру прачнецца,

Выйдзе ў бязмеж з ліхтаром…

31.10.2012

* * *

Яшчэ будуць харошыя светлыя дні

І праскача па ўзгорках на белым кані

Маладая жанчына ў чырвоным плашчы,

Быццам бы мой анёлак, які Пугачы

Для мяне беражэ, каб журботны не быў

І каб з комінаў хат дым асенняй журбы

У нябёсы да мамы няспешліва плыў

І знікаў у вачах маёй мамы сівой,

Што заўсёды цяпер будзе жыць нада мной

Родным небам, дзе зараз аблокі й дажджы,

Родным полем, дзе зараз балота й глыжы,

Па якіх я іду, як выгнаннік, якому

Аніколі цяпер не прыйсці ўжо дадому,

Бо нікога ўжо дома няма і не будзе,

Але ўсё ж вы мне верце, журботныя людзі,

Яшчэ будуць харошыя светлыя дні,

І праскача па ўзгорках на белым кані

Маладая жанчына, як мама мая,

Хоць яе ўсё ж адзін буду бачыць тут я…

8.11.2012