Текст книги "Głowa Minotaura"

Автор книги: Marek Krajewski

сообщить о нарушении

Текущая страница: 10 (всего у книги 17 страниц)

Łysy mężczyzna po jakiejś – jak mu się pewnie zdawało – celnej ripoście, wymierzonej w jego tęższego, ciemnowłosego kolegę, patrzył na nią w nadziei na akceptację swoich słów. Jego piękne i wysmukłe palce były gotowe do każdej akcji, jego dobrze uformowane ciało było pełne napięcia, a piwnozielone oczy – przewrotnego oczekiwania.

Mój drogi panie – zwróciła się do łysego mężczyzny po niemiecku, którego to języka nadzwyczaj nie lubiła. -Zanim jeszcze pan zaatakował swojego kolegę tym kiepskim dowcipem o gryzieniu z namiętności… A zatem, zanim pan pokazał, jaki jest błyskotliwy, zapytał pan, czy ta pacjentka, Maria Szynok, ma rodzinę. Otóż nie. Nie ma ona żadnej rodziny. Jest wychowanką – zajrzała do kartonowej teczki – Sierocińca Mielęckiego w Katowicach. To takie typowe dla tego państwa i jego społecznych instytucyj! – Zza okularów spojrzała surowo na swoich rozmówców, jakby to oni właśnie byli owym krytykowanym państwem. – Wychowana przez siostry w niechęci i w pogardzie do swojego ciała! Nauczona, że jej jedynym celem jest wyjść za mąż i urodzić pięcioro dzieci… Nic dziwnego, że kiedy tego celu z jakichś tam powodów nie mogła osiągnąć, oddała się marzeniom. U niektórych na tym się kończy, u niej te marzenia przeszły w paranoję. Bardzo ostrą zresztą, ujawnioną natychmiast pod wpływem tego tajemniczego zdarzenia, po którym znalazła ją policja. Może to był gwałt? Stąd jej zmyślenia o małżeństwie z jakimś mitycznym hrabią, z jakimś księciem na białym koniu. Nie mogę tylko zinterpretować tych ran na twarzy… – Zamyśliła się na chwilę. – Nie do końca wierzyłabym tutejszemu medykowi policyjnemu, który uznał je za ugryzienia psa. To człowiek nieodpowiedzialny. Nawet nie zbadał jej ginekologicznie i nie wiemy, czy została zgwałcona, czy też nie. Ja te rany interpretuję zupełnie inaczej niż on…

– A jak, pani doktor? – Ciemnowłosy mężczyzna miał również piwnozielone oczy. – Jak pani to interpretuje? Bardzo jesteśmy ciekawi!

– Ty nie bądź taki ciekawy! – ofuknął go wesoło łysy. -Bo sprowokujesz panią doktor do wykładu naukowego, takiego jak po naszym przyjściu. A ja, jeśli jeszcze raz usłyszę o chorobie afektywnej i manii depresyjnej, to naprawdę oszaleję… To zresztą nie byłoby takie złe. Być pacjentem pani doktor i móc ją codziennie widywać… – Jego usta rozsunęły się, ukazując równe, mocne zęby.

– Moja interpretacja – Tkocz dopiero teraz zwróciła uwagę na starannie wypielęgnowaną bródkę łysego policjanta – jest następująca. Te rany to samookaleczenie, samoukaranie albo wstęp do przyszłej racjonalizacji. Krótko mówiąc, ona się okaleczyła niejako na przyszłość, aby sobie tak oto tłumaczyć swoje niepowodzenia w próbach zdobycia męża: nie mogę znaleźć męża? Nic dziwnego, jestem taka brzydka… Oczywiście, będzie tak sobie tłumaczyć, kiedy stąd wyjdzie i zaleczy się jej chorobę. To może być nawet za dziesięć lat!

– A wtedy znajdzie sobie jeszcze jeden powód do racjonalizacji. – Łysy założył nogę na nogę i pokazał swoje błyszczące trzewiki, na których nie było śladu śniegu z błotem, zalegających ulice po ostatniej odwilży. – Będzie sobie mówiła: jestem brzydka i stara…

– Nie sądzę – Tkocz poczuła, że się czerwieni, czego najbardziej nienawidziła – żeby kobieta trzydziestoletnia była stara!

– No i widzisz, Eduardzie – brunet poprawił swój perłowy krawat, który świetnie kontrastował z ciemnym prążkowanym garniturem – potwierdziły się twoje domysły. Ta Maria Szynok jest obłąkana, a jej opowieść o arystokracie to czysta fantazja… Miałeś rację, to wszystko moglibyśmy stwierdzić we Lwowie bez przyjeżdżania tutaj, choć ja – i tu się uśmiechnął do lekarki – wcale nie żałuję tej podróży…

– Ja też nie żałuję. – Węzeł krawata łysego mężczyzny pod śnieżnobiałym kołnierzykiem koszuli był, jak zauważyła, bardzo staranny i zawiązany a la Windsor. – Ale nie zgadzam się z państwem. Sądzę, że można tej pacjentce wierzyć.

– Żartujesz? – Jego kolega w geście rozpaczy podniósł ręce ku górze, odsłaniając bursztynowe spinki. – Rozumiem, że śnił ci się pies, ale uwierz mi, Eduardzie, ten trop jest fałszywy! Przecież gdyby to pogryzienie było sprawką Minotaura, to on by ją później zabił! A dlaczego jej nie zabił? Dlaczego naraził się na takie niebezpieczeństwo? Przecież mogłaby go rozpoznać!

– On nie był na pewno stąd. – Łysy wstał i sięgnął po drogie wieczne pióro, którym zaczął wymachiwać jak wskaźnikiem. – Po morderstwach w Mościskach i Drohobyczu stał się ostrożny. Zabija już w innych miastach, a nawet w innych państwach. W Breslau, w Katowicach…

– Panowie, panowie! – przerwała im Tkocz. – Może mi coś wyjaśnicie?! Jaki pies, jaki Minotaur? Ten, o którym kilka lat temu pisały gazety? Jeśli tak, to tu, w Katowicach, nie było żadnego zabójstwa popełnionego przez Minotaura!

– No widzisz? – Brunet roześmiał się triumfalnie. – Nie zabił tu nikogo! A ja się wciąż pytam: dlaczego nie zabił, choć niby pogryzł?

– Odpowiadam ci. – Łysy zaczął krążyć po gabinecie, omiatając obojętnie wzrokiem dyplomy Ludwiki Tkocz, wiszące na ścianach. – Może ona nie była już dziewicą? Przecież Minotaur morduje tylko dziewice!

– A była czy nie była dziewicą? – Brunet spojrzał na Ludwikę Tkocz.

Pani dyrektor roześmiała się donośnie.

– Czy była dziewicą? Chodźcie panowie za mną, coś panom pokażę! Czas, żeby panowie w końcu poznali pacjentkę, która tak ich interesuje!

Rybnik, sobota 30 stycznia 1937 roku,

kwadrans na pierwszą po południu

Szli wraz z doktor Ludwiką Tkocz długim korytarzem budynku z czerwonej cegły. Wicedyrektor szła przodem, szybko i energicznie, a jej wydatne pośladki poruszały się pod zbyt obszernymi spodniami. Popielski, słuchając objaśnień pani doktor, myślał o dniu powszednim w zakładzie dla obłąkanych. Mock, przechodząc przez kolejne pomieszczenia, pytał o historię szpitala, który bardzo mu przypominał wrocławskie budynki użyteczności publicznej. Jak się dowiedział, w czasach niemieckich też mieścił się tu szpital. I wtedy, i teraz słychać było chrapliwe okrzyki chorych, ich głośnie dyskusje lub monologi, obelgi, przekleństwa i wyzywanie Boga na pojedynek. I wtedy, i teraz szczękały metalowe talerze wypełnione kaszą ze skwarkami, a pielęgniarze stali wzdłuż ścian.

– Pora obiadu – powiedziała Tkocz. – Jesteśmy w stołówce, a za nią są separatki dla szczególnie niebezpiecznych chorych. Proszę dalej za mną!

– Maria Szynok jest niebezpieczna? – zapytał Popielski.

Tkocz zignorowała to pytanie i władczym gestem kiwnęła dłonią na krępego pielęgniarza, na którego karku odkładały się trzy fałdy tłuszczu. Podreptał przed nimi. Przeszli przez stołówkę, oddzieloną od kuchni jedynie długą ladą. Na suficie i ścianach pomieszczeń wykwitały jakieś fantazyjne brudne zacieki. Nie brakowało ich również w małym korytarzyku, do którego zeszli po wąskich schodach.

– Tu są separatki – powiedziała Tkocz i wskazała ręką na pierwsze drzwi. – Poznajcie, panowie, pacjentkę Marię Szynok. Na razie przez wizjer.

Popielski odsunął klapkę i spojrzał w głąb separatki. Odsunął się i pokręcił przecząco głową.

Znów gówno w judaszu. – Pielęgniarz spojrzał pytająco na wicedyrektor. – Auf?

– Jesteście, panowie, mocnymi mężczyznami? – zapytała Tkocz, uśmiechając się drwiąco do policjantów. -

Mocnymi, pewnymi siebie, którzy już wiele w życiu widzieli i nic ich nie przerazi? To najpierw coś powiem.

Nie zoperowano dobrze ran na policzku Marii Szynok.

Wdało się zakażenie i tak zwane dzikie mięso. Ropa szukała gdzieś ujścia. Pojawiły się małe dziury, przetoki wokół rany. Woń z jej ust czuć z odległości dwóch metrów. Jesteście panowie silnymi mężczyznami? Jeśli tak, to otwieramy drzwi. Jeśli nie, to lepiej nie otwierać.

Otwieramy?

Mock i Popielski spojrzeli po sobie ze zdziwieniem.

– Proszę otworzyć – odpowiedzieli prawie jednocześnie, a w ich głosie słychać było lekką urazę.

– Piotrze, otwierajcie – rozkazała pielęgniarzowi.

Drzwi uchyliły się ze skrzypieniem. Smród wydzielin odebrał im oddech. Policjanci ścisnęli sobie nosy i ustami wdychali zatrute miazmatami powietrze. Jedynie doktor Tkocz była nieporuszona, jakby z separatki dochodził zapach jej ulubionych karbinadli, nie zaś fetor urynału i kloaki. Pielęgniarz Piotr sprawiał wrażenie, iż ten widok bawi go niezmiernie.

Kobieta wewnątrz zaczęła tańczyć, unosząc nogi wysoko, jakby przechodziła przez jakiś niewielki płot. Jedną dłonią przyciskała do skroni dolny rąbek koszuli, zasłaniając sobie pierś i pół twarzy. Reszta jej ciała pozostawała odsłonięta. Jej zaczerwienione łono było doskonale widoczne.

Obfite owłosienie rozrastało się na uda i było czymś zlepione. Pełna, duża pierś ciężko się kiwała pod wpływem osobliwych skoków. Ze skóry wokół sutka wyrastały trzy długie czarne włosy. Nagle opuściła koszulę, jakby się zawstydziła. Sztywna materia opadła na jej ciało i ujawniła całą gamę okrągłych, ciemnożółtych zacieków. Pacjentka obie ręce włożyła między nogi i zaczęła się cofać, aż oparła się o ścianę. Mimo tej odległości zobaczyli dziurę w policzku. Skóra na jej brzegach była fioletowo-brunatna, połyskliwa i nieruchoma, nawet kiedy Maria Szynok się uśmiechała, zamykała oczy, a swe pięści coraz szybciej wpychała między uda.

Popielski odwrócił się od drzwi i usunął na bok. Mock zrobił natychmiast to samo. Oparł dłonie na kolanach i ciężko oddychał. Doktor Tkocz dała znak pielęgniarzowi, a ten zatrzasnął drzwi.

– Na widok rozkładającego się trupa powieka by wam nawet nie drgnęła. – Tkocz podciągnęła swoje opadające spodnie. – Ale nie możecie patrzeć na to, do czego doprowadziła tę nieszczęsną kobietę pogarda dla własnego ciała! Zrobiło to obłudne społeczeństwo, na którego straży stoicie!

– Zaraz mi pani powie, że to ja zrobiłem! – Mock patrzył na doktor równie przyjaźnie jak rano na Zubika. – Już mam się czuć winny?

– A pani doktor – Popielski przysunął się tak blisko lekarki, żeby poczuła jego perfumy – nie wychowała się przypadkiem w sierocińcu? W niechęci do własnego ciała?

– Nie. – W oczach psychiatry odbiło się pomieszanie. – Jak pan śmie! Co to w ogóle pana obchodzi?

– Bo ubiera się pani – Popielski znów się przysunął, a Tkocz odskoczyła jak oparzona – jakby gardziła pani swym ciałem. A ja jestem pewien, że jest ono nie do pogardzenia…

Dał znak Mockowi i ruszyli z powrotem do stołówki, gdzie przywitał ich nieznośny hałas metalowych misek. Doktor Tkocz stała w korytarzyku i płonęła z gniewu.

Katowice, sobota 30 stycznia 1937 roku,

godzina czwarta po południu

W narożnym apartamencie hotelu „Monopol” Popielski siedział pod oknem i tłumaczył Mockowi raport ze znalezienia pogryzionej Marii Szynok, które nastąpiło równo pięć miesięcy temu:

– Dnia 30 sierpnia 1936 roku posterunkowy III komisariatu Pampusz Karol podczas swojego służbowego obchodu został zaalarmowany przez Raburę Józefa, lat 12, iż u pani Wozignój Gertrudy, lat 60, zamieszkałej w Katowicach, przy ulicy Mieroszewskiego 4, znajduje się w stanie ciężkim jej sublokatorka i pomoc domowa, Szynok Maria, lat 20. Pani Szynok, ubrana w samą tylko bieliznę, była nieprzytomna i objawiała liczne krwawe rany na twarzy. Wedle pani Wozignój Gertrudy, pani Szynok Maria w takim stanie została znaleziona na progu domu przez wyżej wymienioną. Oprócz tego ranna miała przy sobie torebkę, której zawartość opisano poniżej. Pani Szynok Maria była jeszcze w przytomności, kiedy oznajmiła, iż rany na twarzy pochodzą od „hrabiego, który ją pogryzł”. Podjęto konieczne działania. Podpis nieczytelny.

– To wszystko? – Mock leżał na szezlongu, opierając obie stopy na jego oparciu.

– Nie, są jeszcze trzy adnotacje. Pierwsza od medyka. „Stwierdzono silne obrażenia prawego policzka oraz liczne sińce i potłuczenia całego ciała. Rany szarpane na policzku, połączone z naruszeniem tkanek, są najprawdopodobniej zwierzęcego pochodzenia, od kłów psa. Pani Maria Szynok po przebudzeniu wykazuje objawy choroby psychicznej. Doktor Zygmunt Mierzejewski, lekarz policyjny”. Kolejna adnotacja jest z października, pochodzi od sędziego śledczego Manfreda Dwornioka i brzmi: „Z powodu braku możliwości jakiegokolwiek porozumienia się z chorą, która po wypadku wciąż przebywa w Zakładzie dla Umysłowo Chorych w Rybniku, i wobec sprzecznych informacji podawanych przez sąsiadów i znajomych, których spis poniżej, umarza się śledztwo”. I ostatnia adnotacja. „Zawartość torby podręcznej: grzebień, różaniec, igła i nitka, woreczek ze sztucznej skóry, zawierający monety na sumę złotych czterech groszy piętnastu oraz kamyk po goleniu, ponadto obrazek Matki Boskiej Piekarskiej, szminka, zapałki, chusteczka do nosa i trzy papierosy grand-priksy”. To wszystko, Ebi.

– Po co tej nieszczęsnej kobiecie kamyk po goleniu? -Mock poruszył się na szezlongu i ułożył się z ramieniem pod głową.

– Może chciała udawać dziewicę? – Popielski założył obie dłonie na łysinę i zaczął lekko kołysać się na krześle.

– W jaki sposób miała niby udawać dziewicę? – ożywił się Mock.

– Nie wiem, to tylko taka pierwsza myśl. – Popielski nadal się kołysał, a jego rozpięta kamizelka falowała. -Wszystko mi się kojarzy z jednym… Kiedyś znałem pewną młodą damę, która smarowała sobie łono kamykiem po goleniu, czyli ałunem. Skóra jakoś się jej kurczyła, zwierała i wejście do antrum amoris było naprawdę niełatwe.

– Poczekaj, poczekaj. – Mock zerwał się na równe nogi. – Mamy następującą sytuację. Maria Szynok w sposób przerażający, godny ubolewania i wyzywający czyniła sobie zadość na naszych oczach. Tak nie postępuje dziewica. Tak postępuje kobieta wyuzdana… No, nie przymierzając tak robiła jedna z naszych towarzyszek w pociągu… Ale do rzeczy. To po pierwsze…

– To, co mówisz, wcale nie jest pewne. – Popielski wstał, podszedł do okna i długo się przyglądał Hali Targowej, spod której odjeżdżały furmanki. – Przecież jest obłąkana. A obłęd może zrobić z mniszki kurtyzanę.

– Po drugie, używa ałunu. – Mock szedł uparcie torem swojego rozumowania, jakby nie słyszał zastrzeżenia Popielskiego. – Załóżmy, że używa go do fałszowania dziewictwa… Najważniejsze jest pytanie: po co kobieta udaje dziewicę?

– Nie-dziewice są w trudnej sytuacji na rynku usług małżeńskich. Odpowiedź jest prosta: kobieta miała lat dwadzieścia i chciała wyjść za mąż!

– Dobrze. W torebce miała ałun. Do czego on służy? No, powiedzmy do fałszowania dziewictwa. A co się nosi w torebce? Artykuły pierwszej potrzeby: papierosy, chusteczkę do nosa, igłę, różaniec… Do tych wszystkich rzeczy ałun pasuje jak pięść do nosa. Nie jest artykułem pierwszej potrzeby, chyba że była prostytutką i udawała dziewicę na życzenie klienta, tak jak ta twoja…

– Masz rację, Ebi. – Popielski odwrócił się od okna. -Ałun pasuje jak pięść do nosa. A jednak miała go w torebce, czyli był jej do czegoś potrzebny. Chusteczkę do nosa nosisz zawsze, bo nie znasz dnia ani godziny, kiedy wystąpi u ciebie katar, ale chyba nie zawsze masz przy sobie prezerwatywy, tylko zabierasz je wtedy, kiedy idziesz na dziewczynki! Kataru na ogół nie możesz przewidzieć, a fiku-miku to i owszem! Miała przy sobie ałun, bo szła na obcowanie, podczas którego miała odgrywać rolę dziewicy!

– Tak jest! – Mock uderzył dłonią o swoje udo. – Masz rację! A Minotaur ją pogryzł, lecz nie zabił, bo była już zdeflorowana. A on zabija tylko kobiety nienaruszone.

Mężczyźni zaczęli nerwowo krążyć wokół stołu, kilkakrotnie wpadając na siebie. Bladozielone tapety ciemniały, mrok powoli pokrywał kanapę, szezlong, stół i zegar stojący w rogu salonu. Nie przeszkadzało im to. Mocka bolała głowa od intensywnego myślenia, Popielski biegał wokół stołu, jakby chciał złapać jakieś ważne przeczucie, które zapaliło się i natychmiast zgasło podczas ostatniej wypowiedzi niemieckiego kolegi. Nagle się zatrzymał.

– Szła na spotkanie? Tak. Szła na obcowanie? Tak. Z kim? Powiedzmy, że z jakimś amantem. Ale teraz jest najważniejsze pytanie: gdzie się zetknęli? Gdzie poznała tego człowieka? Jeśli nazywała go „hrabią”, to musiał on być jej przedstawiony jako „hrabia”. A gdzie prosta dziewczyna może poznać hrabiego?

– W burdelu. – Mock usiadł przy stole, zapalił papierosa, a papierośnicę popchnął odruchowo po stole, tak mocno, że zleciała na podłogę. – Tak jest! W burdelu! I tam udawała dziewicę! Musimy przeszukać wszystkie burdele w tym mieście.

– Nie tylko w burdelu mogli się spotkać – powiedział Popielski w zamyśleniu. – Pamiętasz wypowiedź tej sawantki w szpitalu psychiatrycznym? Powiedziała, że Szynok roiła coś o małżeństwie z hrabią, z rycerzem na białym koniu… Pamiętasz?

– Tak, pamiętam.

– Może poznali się nie w burdelu, lecz w biurze matrymonialnym? Może tam Minotaur szukał swojej ofiary?

– Idziemy! – Mock wstał, poprawił krawat i założył marynarkę.

– Biura matrymonialne są już nieczynne. – Popielski zapali! w końcu światło i spojrzał na Mocka, który aż tryskał energią.

– Biura sprawdzimy w poniedziałek. – Mock stęknął, wzuwając buty przy pomocy długiej łyżki. – A burdele można odwiedzić zawsze.

– Jeszcze ci mało? – zapytał Popielski z uśmiechem.

– Polska, mój drogi – Mock uśmiechnął się szeroko -słynie z pięknych kobiet. Czy ja mogę w końcu spróbować tego specjału, czy mam się zadowolić kiepskim erzacem, tymi dwoma szczerbatymi kocmołuchami z pociągu?

Katowice, poniedziałek 1 lutego 1937 roku,

godzina dziesiąta rano

Mock i Popielski jechali dorożką ulicą Marszałka Piłsudskiego. Ich nogi zostały przez fiakra bardzo troskliwie okryte szubą, ich policzki tryskały zdrowym rumieńcem, a mózgi pracowały na różnych, zupełnie odmiennych obrotach. Mock, przeżarty alkoholem, tytoniem i rozpustą, jakiej się oddawał w niedzielny wieczór, siedział teraz w milczeniu pod baranim kożuchem, przyglądał się mijanym gmachom i kamienicom i ze zdumieniem stwierdzał u siebie zaskakujący wzrost ciepłych uczuć do tego miasta. Było ono niezwykle podobne do Breslau. Piwiarnia „Zdrój Okocimski” przy Stawowej, od której zaczął sobotnią rundę po przybytkach wszelkiego nieumiarkowania, przypominała mu piwiarnię Kisslinga przy Junkernstrasse w Breslau. I tu, i tu był dyskretny stryszek z pokojami, gdzie panowie mogli spędzić kilka upojnych chwil w ramionach dam, i tu, i tu można było skosztować frankfurterek w sosie musztardowym, i tu, i tu podawano wyśmienitego pilznera. Te podobieństwa dostrzegł Mock nie tylko we wszystkich jedenastu domach publicznych, których część w sobotę odwiedził wraz z Popielskim, a w niedzielę resztę – już bez Eduarda. Widział podobieństwa również w okolicach swojego hotelu – pewien gmach na Piłsudskiego do złudzenia przypominał mu kamienicę przy Tiergartenstrasse, budynek gimnazjum przy Mickiewicza był bliźniaczo podobny do Elisabeth-Gymnasium, różniąc się od tego ostatniego jedynie kolorem, a ceglasta szkoła na Stawowej wybudowana została w tym samym stylu, co setki szkół w Breslau i w całych Niemczech. Mock czuł się w Katowicach jak u siebie w domu, a nawet lepiej, ponieważ kobiety były tu znacznie ładniejsze. W jednym z odwiedzonych burdeli dyrektor kryminalny tak się bowiem zachwycił urodą młodej damy, że nie ograniczył się tylko do rutynowego przesłuchania. Popielski nie zachwycał się Katowicami, ponieważ żadne z miast, które widział do tej pory – no, może poza Wiedniem – nie wytrzymywało porównania z jednym wielkim ogrodem, jakim był jego ukochany Lwów. A cóż dopiero to górnicze miasto o domach być może i ładnych, lecz pokrytych czarnym pyłem, który wciskał się w każde miejsce ściany! Poza tym był w kiepskim nastroju, ponieważ o tej porze zwykle przewracał się w łóżku na drugi bok.

W odróżnieniu od Mocka, spędził niedzielę bardzo przyzwoicie i pracowicie. Śniadanie zjadł w samotności, ponieważ jego niemiecki kolega spał snem człowieka wielce utrudzonego alkoholem. Komisarz był sobotniego wieczoru mocno podminowany całym tym katowickim śledztwem, które prowadzili w szaleńczym tempie oraz bez najmniejszych nawet uzgodnień ze śląską policją. Wyrzucał sobie, że w ogóle powiedział Mockowi o psim warczeniu, jakie słyszał po epileptycznym seansie. Pił niewiele i nie podzielał wesołości Ebiego, który na widok każdego psa pytał, czy to właśnie ten tak warczał w epileptycznej wizji. Popielski był więc w niedzielę rześki jak wiatr znad lwowskiego Kajzerwaldu i po południowym spacerze, kiedy Mock dochodził do siebie, komisarz przystąpił do dalszych działań śledczych. Przejrzał „Księgę adresową Województwa Śląskiego” i wynotował z niej dane dwóch istniejących w Katowicach biur matrymonialnych. Potem razem z Mockiem zjedli potężny obiad w niemieckiej restauracji „Zur Eisenbahn” na ulicy Dworcowej i udali się – już osobno – do pozostałych burdeli. W jednym z nich Mock gościł do rana.

Popielski siedział nieco pochmurny, nie kontemplował miasta, lecz zastanawiał się nad dalszym śledztwem i nad udziałem w nim katowickich policjantów. Był po bardzo nieprzyjemnej i nerwowej rozmowie telefonicznej z komisarzem Zygfrydem Holewą, który w ostrych słowach potępił kontrolowanie bez jego wiedzy katowickich domów publicznych i zagroził wyrzuceniem z Katowic tych dwóch natrętów, z których ani jeden nie był funkcjonariuszem Policji Województwa Śląskiego! Dopiero obietnica uzyskania specjalnego pełnomocnictwa, złożona przez Popielskiego, uspokoiła Holewę. Na domiar złego śledztwo po wizycie w przybytkach rozpusty ani drgnęło. W domach publicznych nie słyszano nigdy o odwiedzinach jakiegokolwiek arystokraty, a za najwyższe warstwy społeczne, z jakimi katowickie kurtyzany miały kontakt cielesny, uważano urzędników z hut i kopalń lub ajentów i komiwojażerów. W biurze matrymonialnym „Hestia”, w którym byli dziś rano, bardzo miły i uprzejmy urzędnik przewracał tylko oczami, a nawet się nieco wzruszył, słysząc o jakimś hrabim i biednej dziewczynie z ludu. Żałował, że nic podobnego nie zdarzyło się w jego firmie, ponieważ wykorzystałby to w jej reklamowaniu. Nic dziwnego, że Popielski po dotychczasowym katowickim śledztwie był ponury i jadąc do drugiego biura o nazwie „Matrimonium”, myślał o wspólnych i pewnie beznadziejnych działaniach, które będzie musiał prowadzić wraz z niechętnym mu komisarzem Holewą. Ten Ślązak będzie mi wszystko torpedował, myślał Popielski, to przecież on zamknął śledztwo w sprawie Szynok. Nie ma więc najmniejszego interesu, by nowa inwestygacja obnażyła jakiś jego błąd.

Myśląc o tym, jakimi słowami udobruchać komisarza Holewę, z którym mieli spotkanie w samo południe, Popielski wyskoczył ze stojącej już od kilku sekund dorożki na ośnieżony chodnik. Mock obudził się z lekkiej drzemki i mrugał powiekami. Stali przy bramie kamienicy na ulicy Stawowej. Nad wejściem do bramy oznaczonej numerem 10 znajdował się szyld z napisem: Zakład pośrednictwa małżeńskiego „Matrimonium”, i rysunkiem gołębia w absurdalnym koronkowym kołnierzyku, który w dziobie trzymał połączone obrączki.

Biuro mieściło się na pierwszym piętrze, a jego okna wychodziły na małe podwórko. Pani Klementyna Nowo-ziemska, powiadomiona przez Popielskiego o wizycie telefonicznie, już na nich czekała. Była to dama około pięćdziesiątki, bardzo starannie uczesana i uszminkowana, korpulentna i odziana w drogi kostium z wełny w prążki. Pod jej szyją widniał podobny koronkowy kołnierz jak u gołębia. Jej głos był cichy i kojący, a uśmiech subtelny, lecz pełen godności. Trudno wyobrazić sobie lepszą osobę na czele biura „Matrimonium”. Siedziała przy solidnym mahoniowym biurku; za nią znajdowała się sporych rozmiarów szafa z segregatorami, których rogi były wzmocnione fantazyjnymi złoconymi okuciami. Biurową atmosferę osładzały dwa wazony z goździkami.

Ponieważ pani Nowoziemska nie mówiła po niemiecku, Mock chciał natychmiast pożegnać Popielskiego i poczekać nań w jakiejś okolicznej knajpie, gdzie mógłby zagasić płomień kaca bardzo mu smakującym piwem okocimskim. Popielski, mimo iż z Mockiem łączył go bruderszaft, nie znał go jednak zbyt dobrze i nie wiedział, czy można mu ufać i czy poprzestanie na jednym lub dwóch piwach.

Wręcz przeciwnie, sądził, że Niemiec może się na dobre rozochocić i znowu gdzieś mu zniknie, jak w niedzielę. Uprosił zatem Mocka, by pozostał w biurze. Pani Nowoziemska, widząc zafrasowanie Popielskiego, wpadła na wspaniały pomysł zainteresowania „niemieckiego przyjaciela” ofertą samotnych pań. Ten ochoczo przystał na to, usiadł w małym, jasnym saloniku, wypełnionym wonią jakichś perfum, i zaczął z wielkim zainteresowaniem przeglądać anonse i fotografie kobiet.

– Dziękuję pani za znakomity pomysł. – Popielski uśmiechnął się szczerze uradowany.

– Och, mężczyźni są jak dzieci. – Pani Nowoziemska odwdzięczyła się pięknym uśmiechem. – Dać im jakiś album z powabnymi niewiastami, a natychmiast się uspokoją, jak mali chłopcy przy oglądaniu znaczków.

– Tak… Tak… – Popielski założył nogę na nogę. – Wie pani, co mnie tutaj sprowadza, prawda? Wyjaśniłem to pani telefonicznie. Szukamy z panem dyrektorem kryminalnym Eberhardem Mockiem z Wrocławia groźnego przestępcy, który podając się za arystokratę, bałamuci skromne, dobre dziewczyny z ludu. Czy był w pani zakładzie ktoś taki?

– Możliwe, że źle pana zrozumiałam. – Uśmiech znikł z twarzy pani Nowoziemskiej. – Ale już podczas naszej rozmowy telefonicznej nie robiłam panu nadziei, że zdradzę mu jakieś poufne wiadomości o moich klientach. A pan mimo to przyszedł mnie o nich wypytywać! No to teraz mówię jasno: nie udzielę panu żadnych informacji. To wszystko.

Pani Nowoziemska wstała, dając Popielskiemu znak, że audiencję uważa za skończoną. Komisarz również powstał.

Był pewien, że zadał jej niewłaściwe pytanie, idiotycznie długie i niejasne. A przecież powinien zapytać znacznie krócej i prościej. Tak właśnie zrobił.

– Czy Maria Szynok, kobieta lat dwudziestu, była pani klientką?

– Pan mnie chyba nie zrozumiał, panie komisarzu -odpowiedziała zimno właścicielka biura. – Nie poinformuję pana o moich klientach ani klientkach! Żegnam pana!

– Naprawdę? – Popielski z trudem panował nad sobą. – No to ja pani w ogóle nie będę o to prosić, tylko zarekwiruję akta z pani biura. Zabiorę je ze sobą na komendę, przejrzę i dowiem się wszystkiego, czego potrzebuję. Tak właśnie zrobię – podniósł głos – i to zaraz! Po pani reakcji już wiem, że pani coś ukrywa! I nie będę już teraz w ogóle z panią rozmawiał, bo podejrzewam, że będzie pani kłamać! Zabieram akta i już! A mogło być tak prosto i spokojnie…

– Jeśli chce pan zarekwirować akta – Nowoziemska nie podniosła głosu ani o ton, lecz zastawiła swoją korpulentną osobą oszkloną szafę – to musi pan użyć wobec mnie przemocy. Bo ja panu dobrowolnie niczego nie dam! Poza tym zaraz wezwę policję! U nas policja spoza Śląska nie ma nic do gadania!

Popielski klepnął się w świeżo wygoloną głowę. Nie wiedział, jak wygląda komisarz Zygfryd Holewa, ale go sobie dobrze wyobraził. Jest na pewno gruby, ponury i łatwo wpada we wściekłość. Nosi za małe kołnierzyki i pozłacaną dewizkę od zegarka. Teraz pewnie ociera wąsy po wypiciu szklanki piwa do śniadania i ostrzy sobie zęby na jakiegoś policjanta ze Lwowa, który na nie swoim terenie wsadza nos w nie swoje sprawy. Popielski wyobraził sobie następującą scenę: wraz z Mockiem wchodzą do gabinetu komisarza Holewy. Są obładowani segregatorami pani Nowoziemskiej, a za nimi ona, na pewno wielce tu szanowana obywatelka, wrzeszczy i jeszcze rzuca się z pazurami na swoich prześladowców. A potem Popielski komunikuje Holewie: będziemy razem prowadzić umorzone śledztwo. Otrząsnął się z ponurych wizji. Nowoziemska triumfująco się uśmiechała, a Mock wychylał głowę z saloniku, zaintrygowany podniesionym głosem kolegi. Na jego kolanach spoczywał tom akt z ofertami pań. Popielski spojrzał na Mocka i usiadł na kanapce. Zapalił papierosa i uśmiechnął się poprzez dym do pani Nowoziemskiej.

– Ile wynosi pani honorarium, madame? – zapytał. – Honorarium za wyswatanie takiego mężczyzny jak ja.

– Chce mnie pan przekupić? – Właścicielka biura mimo srogiej miny również usiadła.

– Nie. Ja chcę być pani klientem. Jestem bardzo dobrą partią. Samotny, zamożny wdowiec, lat pięćdziesiąt dwa…

– I co dalej? – lekki uśmiech znów pojawił się na twarzy jego rozmówczyni.

– Otóż właśnie! Co dalej… – Popielski dmuchnął dymem w stojącą obok palmę. – Proponuję pani układ handlowy. Pozwolę, aby pani wpisała mnie do swoich ksiąg, a potem przejrzę album, który ma teraz pan dyrektor kryminalny. Może wybiorę jakąś panią? Może się z nią spotkam tutaj, w tym gustownie urządzonym saloniku? Jestem dobrze sytuowany. Zapłacę solidnie za moje przyszłe małżeńskie szczęście… Ale najpierw musi pani coś o mnie wiedzieć. No niechże pani pyta! Ale po każdym pani pytaniu ja postawię swoje pytanie, a pani mi odpowie. Pytanie za pytanie, szanowna pani.

– Przecież i tak mi pan nie uwierzy! Na wszystkie pana pytania odpowiem: nie wiem, nie znam. I co pan mi wtedy zrobi?

– Zostanę pani klientem tylko w tym wypadku, jeśli pani odpowiedzi będą pozytywne. Niczego pani nie ryzykuje. Albo mi pani pomoże, a ja dam pani szansę wyswatania mnie, albo nie. To bardzo proste.

Pani Nowoziemska w milczeniu wpatrywała się w Popielskiego. Tymczasem rozdzwoni! się telefon na jej biurku, ale nie podnosiła słuchawki. Znudzony Mock odłożył album ze zdjęciami. Śnieg sypał za oknem i pokrywał białym całunem pryzmę węgla, który jakiś mężczyzna wsypywał szuflą do okienka piwnicy. Telefon znowu zadzwonił. Nowoziemska podniosła słuchawkę i chwilę rozmawiała po francusku.

– Przepraszam pana, komisarzu, muszę jeszcze gdzieś zatelefonować, bo mam dzisiaj bardzo pilne spotka nie. – Wykręciła numer i przez kilka minut rozmawiała znów w języku Kartezjusza.

Potem usiadła i splotła dłonie.

Najmocniej pana przepraszam, panie komisarzu. Pewien cudzoziemiec właśnie przyjechał do Katowic, szuka żony Polki i chyba coś dla niego mam. – Uśmiechnęła się nieśmiało. – Mam też coś dla pana. Ważne, jak sądzę, informacje na temat Marii Szynok. Ale wyjawię je dopiero jutro o szóstej wieczór. Po trzech spotkaniach, które pan odbędzie z moimi trzema klientkami. Trzeba dać szansę Amorowi.

– Przecież pani nic o mnie nie wie – zaoponował Popielski. – Jak mnie pani przedstawi tym klientkom?

– Wiem o panu komisarzu wystarczająco dużo. – Pani Nowoziemska znów była słodka i łagodna. – Wydaje się panu, że po dwudziestu latach pracy w tym zawodzie nie znam się na mężczyznach? No to co? Zapraszam pana jutro o trzeciej po południu. Pierwszą panią jest pani doktor Fryderyka Przybilla, czterdziestoletnia dentystka. Proszę, pokażę zdjęcia jej i jeszcze innych pań.