Текст книги "Варона"

Автор книги: Васіль Ткачоў

сообщить о нарушении

Текущая страница: 21 (всего у книги 22 страниц)

Гумарэскі

ВЫЛЯЧЫЎ

Дзён колькі назад Іван Сідаравіч сабраўся аднесці кніжкі ў бібліятэку. Не здзіўляйцеся: у адрознене ад многіх іншых, ён не здрадзіў свайму ранейшаму захапленню, не паддаўся на спакусы тэлебачання, а як чытаў кнігі так і чытае. Пра інтэрнэт яму, разважаў, і зусім думаць позна: гэта ўнукаў занятак, а кніга яна і ёсць кніга.

Загрузіўшы прачытаныя томікі ў пакет, Іван Сідаравіч, атрымаўшы заадно ад жонкі заданне што купіць па дарозе з бібліятэкі – каб, па яе меркаваннях, парожнім не хадзіў – ён і выйшаў на ганак. Стаяў цёплы сонечны дзень, наўкола гулі аўтамашыны і весяліліся на пляцоўках дзеці, а на лаве, што ў пад’ездзе, сядзеў мужчына ў пакамечаным касцюме, у несамавітых акулярах, шкельцы якіх былі нават зусім розныя: одно празрыстае, другое – цёмнае. Празрыстае шкельца да таго ж было трэснута.

– Мужчына… – няўпэўнена, абапіраючыся адной рукой на лаву, а другой махаючы ў паветры, нібы намагаючыся за яго ўхапіццца, чалавек у акулярах нарэшце ўзняўся, не зводзіў позірку з Івана Сідаравіча.– Мужчына… Пачакай… Ты мяне зразумееш… Прабач, павітацца забыўся. І прадставіцца. Прадстаўляюся: я ветэрынар… жонка забрала, гадаўка, тры мільёны грошай і разам з дачкой з’ехала ў вёску… Верыш? Я ў суседнім доме жыву… Дзе аўтамагазін… І пошта…

– Гаварыце, гаварыце, – замест спачування, суха адказаў Іван Сідаравіч, а сам затрымаў усё ж хаду: ну-ну, што там у чалавека, цікава ж.

– А я ўчора, значыць, звэлхаў два парсюкі, выпіў, вядома ж, а сёння хварэю. Ты ж мужык, павінен мяне зразумець.

– Дык што вам трэба? – хоць і ведаў, што яму патрэбна, чамусьці спытаў Іван Сідаравіч і не чакаючы, пакуль той нешта прамовіць у адказ, выправіў сваю памылку – працягнуў яму адной паперкай пяць тысяч рублёў.

Мужчына анямеў. Ён хацеў знайсці словы падзякі, аднак у яго адняло, падалося, мову: ён толькі соп і крактаў. Усё ж услед гукнуў Івану Сідаравічу прапітым голасам:

– Я, зямляк, у даўгу не застануся!...

Назаўтра Іван Сідаравіч і ягоная жонка наважыліся выбрацца ў горад – сябе паказаць і на людзей паглядзець. Апрануліся ў лепшае адзенне. Выйшлі на ганак. На лаве сядзеў усё той жа мужчына ў пакамечаным касцюме, у акулярах, да дужак якіх была цяпер ужо прывязана рызінка, яна ж абшчапіла яго галаву, а замест чорнага шкельца віднелася прарэха.

– О! – гукнуў мужчына. – Дзед! Я ж цябе чакаю! – І ён памкнуўся насустрач, працягнуў руку Івану Сідаравічу, той палічыў агідным патрымацца за яе, аднак гэтая акалічнасць не астудзіла ягонае жаданне. – Ты ж мяне вылячыў, помніш? Пахмяліў тады добра… Ого як пахмяліў!.. Учора ж было, здаецца?.. Таму я ў даўгу не магу застацца. Сёння звэлхаў парсюка… тут паблізу, у прыватным сектары, то маю грошы… Хадзем, пачастую!

Твар Івана Сідаравіча запунсавеў, а жонка страціла мову, як і мужчына ў акулярах, калі атрымаў ад яе мужа пяць тусяч рублёў на выпіўку. Кабета нарэшце знайшлася:

– І гэта ты з такімі бамжамі сябруеш, мой мілы? – скасавурылася яна на мужа.– Дакаціўся! Дажыўся!...

– Ды я… зразумей… я не піў…з ім…– замэкаў Іван Сідаравіч, а сам гатовы быў даць добрага кухталя гэтаму ветэрынару.

– Дома разбярэмся! – прыгразіла жонка.

А мужчына не ўнімаўся, ужо нахабна тузаў Івана Сідаравіча за рукаў:

– Хадзем, хадзем! Ты баб меней слухай. Мая ж… тры мільёны хапнула і толькі бачылі яе… А я сёння звэлхаў… І на заўтра заказ маю… Так што – жывём!..

Іван Сідаравіч і жонка дабавілі кроку, аднак мужчына ў акулярах не адставаў, стараўся ступаць ўпоравень з імі, і ўсё цягнуў “дзеда” выпіць. Яго было далёка чуваць. Знаёмыя спыняліся, праводзілі іх загадкавымі позіркамі: і гэта ў іх такі друг сям’і?!

Іван Сідаравіч нарэшце спыніўся, паглядзеў прама ў вочы назоле, і сказаў злосна, выходзячы з сябе:

– Ды не п’ю я-я-я!!!..

– Дык… дык а як жа я з табой тады разлічуся? – не мог асэнсаваць пачутыя словы мужчына.– Не, не прыкідвайся: пайшлі – і ўсё, дзед! Я ад цябе не адстану. Ты мяне вылечыў, я павінен аддзячыць. Я не скнара які-небудзь. Ведай! Знай! Ну, і доўга ты будзеш ўпірацца?.. Я – не адстану!.. За дабро дабром плаціць трэба. Хе-е, думаеш, я не ведаю гэтага!..

Івана Сідаравіча і ягоную жонку выратавалі ногі.

ПЕРАХАПІЛА

Валянціна вярталася з базара, таму, вядомая справа, рукі ў яе былі заняты сумкамі з рознымі пакункамі. На аўтобусным прыпынку жанчына з палёгкай уздыхнула: на лаве якраз мелася адно свабоднае месца, і таму яна мела магчымасць даць рукам паслабленне – села, а сумкі паставіла на калені. Патрэбны аўтобус затрымліваўся. Валянціна асабліва і не спяшалася. Жыве адна, а дзень нараджэння ў яе толькі заўтра, таму яшчэ паспее падрыхтавацца, каб чынна і годна сустрэць гасцей. Абяцалі быць супрацоўнікі аддзела.

А вунь і ён, патрэбны аўтобус. Пара ўставаць. Жанчына ўзяла ў рукі сумкі і накіравалася бліжэй да таго месца, дзе звычайна спыняецца транспарт. Стаіць. Чакае. І тут бачыць, што да аўтобуса бяжыць што сілы мужчына, а за ім гоняцца два маладзенькія міліцыянеры. Ловяць, значыць, уцякача-злачынцу. Так падумала яна, Валянціна. Не помніць і сама, як кінула яна сумкі на дол і шырока растапырала рукі. Мужчына так і ўляцеў у яе абдымкі.

– Стаяць! – загадала жанчына. – Папаўся!..

Мужчына не мог зразумець, што адбываецца. Пакуль ён ачомаўся, міліцыянеры прабеглі міма, ускочылі ў аўтобус, таго неўзабаве і след прастыў. Толькі цяпер Валянціна здагадалася, што адбылося. Перастарался, адным словам. Яна гучна засмяялася і папрасіла прабачэння ў мужчыны. Мужчына таксама ўсміхнуўся ў адказ:

– Бывае. – І прапанаваў свае паслугі:– Вам, можа, дапамагчы сумкі несці?

– Ну, калі не цяжка… – спярша сумелася Валянціна, а потым паціснула плечуком.

– А мне няма куды спяшацца. Не ведаю, навошта я так ляцеў на злом галавы да таго аўтобуса? Хаця, кажуць, што не робіцца, усё да лепшага…– шматзначна паціснуў ён плячыма і згроб у адну руку ўсе яе сумкі, загадкава паглядзеў на жанчыну. – Загадвайце, куды несці?

– Дамоў…– ціха і сарамліва прамовіла жанчына.

– Дамоў дык дамоў! – бадзёра сказаў мужчына і дапамог ўвайсці ў салон аўтобуса, які толькі што падышоў, Валянціне.

З таго дня на базар яны ходзяць разам і ездзяць толькі на тым нумары аўтобуса, які стаўся шчаслівым для іх абодвух.

ПРЫВІТАННІ

Сяргей Іванавіч амаль усё сваё жыццё працаваў у канструктарскім бюро завода па вырабу вентылятараў, а калі выйшаў на пенсію, пераехаў жыць у іншы горад – бліжэй да сына і ўнукаў, як сказаў сваім былым супрацоўнікам. Праводзячы ветэрана працы на новае месца жыхарства, яны паабяцалі не забываць Сяргея Іванавіча.

– Ты толькі пакліч, і мы заўсёды акажамся побач з табой! – ударыў у грудзі інжынер-канструктар Ціханчык. – Не забывай і ты нас, шаноўны! Тэлефануй! І помні: у цябе сярод нас багата сапраўдных сяброў, у тым ліку і я. Нас не разлучаць адлегласці, жыві і вер!..

Праз нейкі час у Сяргея Іванавіча надарыўся юбілей – сямідзесяцігоддзе. У канструктарскім бюро доўга не вагаліся, каго адкамандзіраваць у суседні горад, каб той ад імя калектыву павіншаваў ветэрана з днём нараджэння. Канешне ж, Ціханчыка! Усе добра помнілі, як ён абдымаў на вакзале Сяргея Іванавіча і слёзна прасіў не забываць калектыў. І мы цябе, маўляў, ніколі не забудзем, любы дружа.

Былыя супрацоўнікі скінуліся па некалькі тысяч, за якія купілі падарунак імянінніку і вымеркавалі, вядома ж, грошы на аўтобус Ціханчыку. Пажадалі таму шчаслівай дарогі.

У панядзелак Ціханчык на працу не выйшаў. З дарогі чалавек, рашылі ў канструктарскім бюро, то не выспаўся, мусіць, няхай адпачне. Усё ж на дні нараджэння быў. Не будзем турбаваць. А на наступны дзень Ціханчык гучна і ўзнёсла апавядаў усім, як добра прайшоў у Сяргея Іванавіча дзень нараджэння і як дарэчы быў ягоны візіт на гэтым мерапрыемстве.

– Калі я ўручаў падарунак юбіляру ад ўсіх вас, сябры мае, вы б толькі бачылі, як ён расчуліўся, пусціў нат скупую мужчынскую слязу. – Ціханчык ажно сам хлюпнуў носам і прамакнуў насоўкай вільгаць на вачах. – Што значыць – увага, сябры мае. Ён вам усім перадае, дарэчы, прывітанні. Жадае моцнага здароўя і поспехаў у працы.

Праз некалькі тыдняў Сяргей Іванавіч прыехаў у горад свайго юнацтва і, вядома ж, завітаў на старае месца працы. Шчырыя ўсмешкі, поціск рук, абдымкі.

– Вялікі дзякуй табе, Сяргей Іванавіч, за прывітанні, – сказаў нехта з супрацоўнікаў, – якія перадаў нам ад вас Ціханчык…

Сяргей Іванавіч зніякавеў:” Якія прывітанні? Ніякі ж Ціханчык на юбілей не прыязджаў…” Але ён не падаў выгляду. І – змоўчаў. Толькі з хітрынкай у вачах паглядзеў на Ціханчыка, які схаваў галаву за манітор камп’ютэра і стараўся не дыхаць.

СВЕТ ПЕРАКУЛІЎСЯ

Была субота, і апоўдні ў кватэры Кісяльковых затрэнькаў тэлефон. Трубку, як заўсёды, схапіла Серафіма Пятроўна.

– Што, сынуля, зноў у цябе? – не даўшы і слова прамовіць Валіку, адразу ж спыталася маці і ўся насцярожылася, напялася, нібы перад скачком з табурэта на падлогу. – Кажы, не ўтойвай, што цябе хвалюе і непакоіць, сыночак. Прызнавайся. Хто, як не я, твая мамка, павінна ведаць, як жыве мая крывіначка! Жонка, кажаш, лянуецца табе ежу гатаваць? Галадаеш? І трэба ж!.. І адкуль яна, цікава, упала на нашу, Кісяльковых, галаву? Адкуль звалілася? Ай-я-яй! І посуд прымушае цябе мыць? І посуд?! І трэба ж!.. Дык гэта ж чыста жаночая справа! Ну, пачакай у мяне, Галюня, дабяруся я да цябе!.. Пачакай!.. Ты вось што, Валік: больш строга, ага, больш строга з ёй!.. Будзь мужчынам! Пакажы характар! Так-так-так! Пацярпі, сынок, яшчэ трошкі – сёння мне некалі, а заўтра я ў госці да вас прыбуду. Я навяду парадак! Я пакажу Галюні, дзе яе месца ў сямейнай іерархіі! Не перажывай, сынуля. Не хвалюйся. Не бяры ў галаву. Час расплаты настане, Яна, бачце вы, лянуецца майму сыну, маёй крывіначцы, ежу гатаваць!.. Посуд мыць застаўляе!.. Дзе б гэта бачана, как з майго сына нейкая там Галюня так здзеквалася!.. Ой, божачкі!.. Свет перакуліўся!.. Зусім перавяліся жонкі, зусім!.. Чакай, сынуля, на выручку!..

Серафіма Пятроўна паклала трубку, надзьмула шчокі, а потым паглядзела на мужа, які сядзеў на канапе і чытаў свежую газету.

– Сядзіш? – зларадна спыталася яна. – Ну-ну, сядзі, ёлуп. А не, каб абед згатаваць, пакуль я сына суцяшала. Што, рукі ў цябе адваліліся б? Гляньце на яго – і посуд, і посуд, што пасля сняданку застаўся, так і стаіць у ракавіне! І трэба ж!.. Хоць бы пашкадаваў жанчыну! Сораму няма ў цябе зусім, мужынёчак!..

МАРАФЕТ

Луданік сядзеў на лаўцы каля пад’езда і чакаў домакіраўніка. Да апошняга ў яго была вельмі важная і тэрмінавая справа. Мужчына хваляваўся, нервова паглядаў раз-пораз на гадзіннік, а калі хто выходзіў з дзвярэй, ажно прыўставаў і выцягваў, бы гусак, злуючы, шыю: «Ці не ён? І зноў не, блазнюк! Скажаў жа: чакай, зараз выйду. Ну, і колькі чакаць можна? Ды ўжо, ага, – будзь здароў колькі сяджу тут!.. Дзе павага да кватэранаймальнікаў, у рэшце рэшт?! Хто каго корміць?!..»

Нарэшце! Спярша паказаўся жывот, а потым і сам Цітавіч.

– Ну, што там у цябе? – лыпнуў ён вачыма, буркліва папытаў у Луданіка.– Кажы хутчэй, а то мне няма калі!..

– Багата што!..– таямніча і загадкава ўсміхнуўся кватэранаймальнік, як любіў называць сябе ў размове з работнікамі домакіраўніцтва сам Луданік.– Давядзецца прайсціся па тэрыторыі, так сказаць...

– Ну, пайшлі. Толькі хутчэй, а то мяне чакаюць!..– Цітавіч зноў паглядзеў на гадзіннік.

– Пачакаюць! – годна адказаў Луданік і патупаў наперадзе, а ззаду соп домакіраўнік Цітавіч, шморгаў носам і лаяўся, што ў яго, як заўсёды, мала часу, а тут яшчэ гэты Луданік, аднак!..

Перад ямінай, што была пасярод тратуару, Луданік спыніўся.

– Бачыш? – спярша нахіліўся над ямінай, а потым строга паглядзеў на Цітавіча Луданік.– Глыбокая і ў дыяметры не слаба – нага пралезе, і рабіць нечага.

– Уявім...

– Не ўявім, а трэба засасыпаць. Там вунь яшчэ дзве такія яміны. Запісвай, Цітаіч, а то забудзеш. Аловак узяў?

– Я сваю тэрыторыю ведаю, як калгаснік агарод, што мне запісваць!.. Ну, яміны? Так. Улічым.

– А паглядзі, якія сходкі?-Луданік паказаў на прыступкі, што вялі ў ягоны пад’ед.– Адрамантаваць належыць, шаноўны. Няма куда нагу паставіць. Злізаныя, як соль у кароўніку. А дрэва, а дрэва!.. Жасмін, здаецца? Ён, ага!.. Я ж, калі іду і забудуся пра яго, то ён у мяне кепку зрывае з галавы сваім галлём, а зімою, значыць, шапку. Спіліць!

Цітавіч нарэшце спыніўся, галузаватымі вачыма паглядзеў на Луданіка:

– Штосьці я нічога не зразумею? Іш, раскамандаваўся! Ты што, з глузду з’ехаў, каб мною, Цітавічам, кіраваць? Ды і навошта табе ўсё гэта? Ну, прыязджала б якая дэлегацыя замежная да цябе, тады б іншая справа. Навялі б марафет. А то ні з таго ні з сяго!.. Га? Навошта ты мне, я ў цябе пытаю, Луданік, усе гэтыя прэтэнзіі выстаўляеш?

Луданік уздыхнуў, паскроб за вухам, міргнуў вейкамі, бадзёра і радасна паведаміў:

– Заўтра , Цітавіч, у мяне кадзіраванне заканчваецца: піць пачынаю!

ЗУБ

На аўтобусным прыпынку да Цітаўца падышоў мужчына невысокага росту, шчуплы, акуратна апрануты, і торкнуў пальцам у распухлую шчаку, сказаў, перед гэтым зморшчыўся, як леташні яблык:

– Зуб... Толькі што вырваў... Сам я з Чыжоўкі... Ведаеце Чыжоўку?

Цітавец моўчкі кіўнуў: ведаю.

– Ажно два дні, на выхадныя якраз прыйшлося, цярпеў боль. Усе пілюлькі паглытаў, што былі. Не, каб адразу да зубнога доктара падацца... Не, каб асмеліцца... Дзяжурны ж зубны працуе ў горадзе, кажуць, і ноччу... А ў вас калі-небудзь зуб балеў?

Не разумеючы, чаго ад яго хоча гэты мужчына, Цітавец моўчкі кіўнуў: было. А сам адвярнуўся, каб не сустракацца вачыма з мужчынам. “От прычапіўся, смала!” Але той працягваў за ягонай спіной:

– І вось вырваў... А там корань – каб ты бачыў, дзядзька!.. У розныя бакі карэньчыкі тырчаць, ды вялікія, ды такія закручаныя!... І як толькі хапіла моцы ў доктаркі той зуб выцягнуць? Праўда, цягнула яна яго доўга, нават вельмі... Нагой ажно ўпёрлася ў крэсла. Але выцягнула!.. Фу-у!.. Перажыў такое, што і ворагу не пажадаеш...

Цітавец адышоў падалей ад мужчыны, аднак той не пакідаў яго ў спакоі, падступіўся таксама бліжэй.

Як на тое ліха, не было і патрэбнага аўтобуса.

– А доктарка ж – дзяўчынка, ага! – гуў, здавалася, над самым вухам Цітаўца мужчына.– Улічыць таксама трэба і гэта. Але малайчына, справілася. Корань – вы б толькі бачылі!.. У розныя бакі!.. І вось цяпер баліць тое месца, дзе ён, халера, той зуб тырчэў. Шчака, бачыце, якая? Хацеў зайсці выпіць сто грамаў, але ж на працу трэба. Такія вось нелады. Хоць галаву пад корч!.. Цярплю ж, а што паробіш? Трэба цярпець!.. У цябе, дзядзька, балеў калі-небудзь зуб? Рвалі? Страх, аднак!.. Страх!..

Нарэшце Цітаўца выратаваў аўтобус. Ён, шчаслівы і радасны, схаваўся ў салоне, а той мужчына – невысокага росту, шчуплы, акуратна апрануты – паказваў на сваю распухлую шчаку чарговаму першаму стрэчнаму.

Цітавец толькі цяпер адчуў, што ў яго таксама баліць зуб.

І ён нясмела пацягнуўся рукой да шчакі...

ПЕРАПАЛОХ

Гэтая гісторыя здарылася зусім нядаўна з маімі добрымі знаёмымі. Мне яна падалася надта цікавай, таму я і вырашыў падзяліцца пачутым з вамі, сябры.

Уявіце сабе позні зімовы вечар. Ўтульная гарадская кватэра. За акном паўсюдна зіхацяць агні. Дзядуля, пачапіўшы на нос акуляры, чытае газету, атрымліваючы ад гэтага – відаць ж па ягоным шчаслівым твары! – сапраўдную асалоду, бабуля рыхтуецца да сну: распраўляе ложак. І пазяхае.

Ходзікі, што вісяць на сцяне, таксама напомнілі голасам зязюлі, што ўжо позна, пара спаць.

І тут затрэнькаў тэлефон. Дзядуля з бабуляй здзіўлена пераглянуліся. «Хто б мог так позна?..» Дзядуля, адклаўшы ў бок газету і акуляры, падышоў, узяў трубку. Ніхто не адказаў. Дзядуля паціснуў плячыма, дзівіцца:

– Адны кароткія гудкі...

Потым зноў азваўся тэлефон. На гэты раз падышла да яго бабуля.

– Маўчаць? Маўчаць. Дзіўна...

Потым яшчэ раз дзядуля ўзяў трубку:

– Алё, я слухаю. Гаварыце. Не жадаюць чамусьці размаўляць з намі.

Потым яшчэ раз узяла трубку бабуля. Ніхто не адказаў і на гэты раз.

Бабуля не на жарт занепакоілася:

– Хто б гэта мог так позна нам тэлефанаваць? Можа, у Санкт-Пецярбурзе што здарылася ў нашых?

Дзядулі ідэя бабулі падалася праўдападобнай, ён набраў нумар сваіх у Санкт-Пецярбурзе.

– Санкт-Пецярбург, вы нам не тэлефанавалі? Не? Тады дабранач. Санкт-Пецярбург не тэлефанаваў, – сказаў дзядуля.– А як з Уладзівастокам? Можа, яны?.. – Набраў нумар.– У вас, гаворыце, справа да ранку ідзе? Тады з добрай раніцай. Не тэлефанавалі, значыць? Зразумела... Ды нічога, нічога не здарылася.

– А можа, Кіеў? – хвалюецца бабуля.

Дзядуля набірае Кіеў.

– Праверым і Кіеў. У Кіеве нікога няма ў кватэры, відаць, на дачы... Дзівосы, аднак!..

Старыя сядзяць, моўчкі пераглядваюцца: нічога не могуць зразумець. І зноў трэнькае тэлефон... Сапраўдны перапалох, ды і толькі!

– А дзе ў нас яшчэ сваякі ёсць? –глядзіць на дзеда бабуля, прыгадваючы.

– Усё быццам?.. – разводзіць рукамі дзядуля.

– А ты вось што, стары, зрабі: пазвані на тэлефонную станцыю і даведайся, адкуль паступіў да нас апошні званок. Яны вызначаць. Інакш усю ноч будзем бегаць мы да тэлефона і хвалявацца: а не ці здарылася што?.. Хтосьці ж прабіваецца, ды не можа прабіцца, падобна на тое, да нас?

– Гэта ты ідэю падала, – пахваліў бабулю дзядуля і пачаў набіраць нумар.

Раптам ледзь чутна рыпнулі дзверы, і на парозе дзіцячага пакоя паказаўся нечым заклапочаны ўнук Арцёмка.

– Нікуды не тэлефануй, дзядуля. Гэта...я... пажартаваў.

– Твае, значыць, выхадкі?

– Ага...

Бабуля п'е валяр’янку.

– Вось гэта падняў ты нас з бабуляй на ногі дык падняў, жартаўнік малы! – усё ж усміхаецца дзядуля, а заадно выцірае пот насоўкай на твары.– Такога перапалоху нарабіў! Ну, і якое ж табе пакаранне за гэта параіш вынесці? Чаму маўчыш?

– Да чаго тэхніка, а!.. – усміхаецца на ўвесь рот Арцёмка.

І кладзе на стол дзядулеў мабільнік.

ПАЎЗА

Стас Міхасёнак , сам таго не жадаючы, вядома ж, стаў ахвярай кахання. А ўсё пачыналася так хораша! Жонка патэлефанавала, што затрымаецца на дачы, прыедзе апошнім аўтобусам. Чым не момант? Пакуль яна там з пустазеллем змагаецца і галубіць агурочкі і памідорчыкі, ён, Міхасёнак, можа прыгалубіць і нешта больш вартае… Ну, напрыклад, Кацьку, якая сама набіваецца ў каханкі – так мляўка іншы раз пацягваецца перад Міхасёнкам і стрыжэ яго вачыма, што адразу пра грэх думаецца. Праходу, адным словам, не дае. Вось і тэлефончык свой падсунула. Хатні. А чаму і не пазваніць? Паўзу можна запоўніць. Ці будзе лепшы выпадак?

Кацька адгукнулася адразу, нібы толькі і чакала гэтага моманту:

– Калі? Дзе? Зразумела! Буду!..

Міхасёнак, захоўваючы асцярожнасць і пільнасць, правёў Кацьку ў кватэру, выставіў на стол бутэльку віна, паставіў закусь. Выпілі, закусілі. Усё ішло пакуль па сцэнарыі. Але Кацька раптам пасунулася з табурэта на падлогу, і некалі ліслівых вочак не было бачна: спіць. Спіць, значыць, Кацька? Ну, паспі… Але ж колькі можна? Ужо гадзіна мінула, мабыць. А Кацька спіць сабе, толькі носікам высвіствае і прымна ўсміхаецца – ажно ямачкі выкругліліся на шчоках. Міхасёнак не на жарт захваляваўся. Чаго не ўбачыш, і жонка заявіцца, а што ж рабіць з ёй, каханкай? І тармасіў яе, і ляпаў па шчоках: дарэмна. Міхасёнак хадзіў па хаце, месца сабе не знаходзіў. Вось гэта дык запоўніў паўзу! Што ж, што ж рабіць? Як быць? Зусім разгубіўся. І раптам усё ж нагарнулася на яго выратавальная думка – выклікаць «хуткую». «Не меў бы галавы!» – пахваліў ён сам сябе. Дрыжачымі пальцамі набраў нумар. Хоць тут пашэнціла: не занята. Паабяцалі прыехаць. О, хвіліны! Як яны марудна цягнуцца! «Хуткая» прыбыла хвілін на пятнаццаць-дваццаць раней, чым павінна з’явіцца жонка.

– Што там у вас? – паказаўся ў дзвярах мужчына ў белым халаціку і з чамаданчыкам.

Міхасёнак адразу плюхнуўся на калені:

– – Доктар, ратуй! – узмаліўся ён. – Але чамаданчык не расчыняй. Лекі не спатрэбяцца. Пакуль – гэта дакладна. Бачыце на канапе жанчыну? Зрабіце ўсё, каб яе не было тут! Вось-вось жонка з’явіцца! Любыя грошы плачу!..

Доктар усміхнуўся ў рэдзенькія вусікі і даў каманду сваім памочнікам прынесці насілкі, а Міхасёнку заўважыў:

– А калі б не я прыехаў, а жанчына?

– Тады б мне быў канец.

Неўзабаве Кацьку панеслі на насілках, пасля нашатыру яе пацягнула на песні, а шчаслівы Міхасёнак трос руку доктару:

– Во дзякуй вам! Во дзякуй! І грошы ж вазьміце…

Доктар адхіліў руку з грашыма, зноў усміхнуўся ў свае вусікі:

– Бывае… Піць віно трэба апасля, зрабіўшы справу. Абмываць, так бы мовіць, яе. А вы ўсё наадварот робіце. Добра, што яшчэ і ты побач не заснуў. Быў бы жонцы падарунак!..

…Гадзіны праз тры на той жа адрас зноў паступіў выклік «хуткай дапамогі». Калі ў дзвярах паказаўся доктар з чамаданчыкам, яго сустрэла ўжо жанчына.

– Ну, што там у вас?

– З мужам кепска. Сэрца схапіла. Раней ніколі такога не было з ім. І што б магло здарыцца? Няўжо, старасць?..

Доктар усміхнуўся ў свае рэдзенькія вусікі і загадаў сваім памочнікам прынесці насілкі…

Цяпер у Міхасёнка наступіла, відаць, і на самай справе доўгая, доўгая паўза…