Текст книги "Δυνάμωσε την Ψυχή σου"

Автор книги: Андреас Архимандрит (Конанос)

сообщить о нарушении

Текущая страница: 5 (всего у книги 12 страниц)

Μπορεί κάποιος, βέβαια, και (μέσα) από τέτοια κατάσταση, ν' αγαπήσει μετά αυτό που κάνει. Όπως ήξερα κάποιον, που πέρασε στη Γεωπονική Σχολή, ενώ ήθελε κάτι άλλες σχολές και τελικά αγάπησε πάρα πολύ αυτό που κάνει. Την επιστήμη την αγάπησε. Αγάπησε τη γη. Την ποικιλία των φυτών, των λουλουδιών, τη σοφία που εργάζεται ο Θεός· όλα αυτά τα πράγματα. Και του άρεσε πάρα πολύ στο τέλος. Αν όμως στο τέλος δεν του άρεσε, κατά τη γνώμη μου, δεν ξέρω αν έπρεπε να συνεχίσει. Έπρεπε να κάνει κάτι. Έπρεπε να κάνει κάτι για να μπορέσει να ερωτευτεί αυτό που κάνει, ν' αγαπήσει αυτό που κάνει, για να αντέξει στη ζωή. Αλλιώς γερνάς πριν την ώρα σου. Γι' αυτό πολλές μάνες και πολλοί πατέρες που 'χουν κάνει την οικογένειά τους χωρίς καμιά φορά να ε… τους ταίριαζε ακριβώς αυτό. Γιατί είμαστε όλοι πολύ μονόπλευροι. Όταν δούμε κάποιο μοναχό ή ιερέα που αποτυγχάνει, λέμε: «δεν ήταν αυτός για παπάς. Πάνε εκεί πέρα τους παρασύρουν και λοιπά»…

Δεν ξέρω, αν επιτρέπεται να πω ότι και μερικοί δεν είναι να κάνουν οικογένεια. Μερικοί δεν πρέπει να κάνουν σπίτι, γιατί δεν τους ταιριάζει, ίσως. Σε μερικά πράγματα δεν έχουν καταλάβει, δεν το 'χουν αγαπήσει, δεν ξεκινάνε με ωραίες προϋποθέσεις. Δεν το κάνουν με μεράκι. Δεν ξέρουν τι θα βρουν. Κι άλλα ζητούν από το γάμο, ο οποίος έχει άλλα να τους δώσει κι απογοητεύονται και μετά μαραζώνουνε. Και ξυπνάνε το πρωί κάποιες γυναίκες – αυτά δεν είναι της φαντασίας μου, δεν τα λέω εγώ, τα λέτε εσείς. Και δεν τα λέω φυσικά για να εκθέσω κάποιον, αλλά για να περιγράφω μια κατάσταση και να κάνω κοινωνούς και τους άλλους αυτής της καταστάσεως. Και ξυπνάει μια γυναίκα το πρωί και κλαίει. Και της λες: «Γιατί κλαις, καλή μου; Γιατί κλαις;». «Δεν ξέρω· δε μ' αρέσει η ζωή που κάνω. Δε μ' αρέσει ο δρόμος που διάλεξα». «Ποιο δρόμο διάλεξες;». «Δε λέω πως είμαι για μοναχή. Εννοώ, δε μ' αρέσει που έκανα οικογένεια. Νοιώθω… Σκέφτομαι τα παιδιά, το σπίτι μου, τις δουλειές μου και κλαίω. Δε θέλω· έχω μαραζώσει· έχω μελαγχολήσει». «Γιατί έφυγε αυτό το… το ωραίο, αυτή η σπίθα απ' την ψυχή σου; Αυτό που σε κρατάει στη ζωντάνια και στην ευεξία της επιλογής; Γατί χάθηκε αυτό;».

Και ξέρετε τι απαντάτε πολλοί και πολλές; «Δε χάθηκε. Απλούστατα δεν υπήρξε ποτέ! Δεν ξεκίνησα μ' αυτό το μεράκι. Δεν ξεκίνησα μ' αυτόν τον έρωτα».

Μ' αρέσει αυτή η λέξη, γιατί εκφράζει μεγάλες αλήθειες και δυνατές σχέσεις. Και δυνατές σχέσεις θεϊκές. Έρωτας Θεού. Έρωτας ανθρώπου. Να μπορείς ν' αγαπάς. Να μπορείς να δίνεσαι. Να μπορείς να δίνεις όλα σ' αυτό που κάνεις. Κι έτσι, τα βγάζεις πέρα. Έχω δει μανάδες που έχουνε ένα σωρό δουλειές κι έχουν κι ένα σωρό παιδιά, κι έχουν πολύ λίγα λεφτά. Όλα τα άλλα είναι ένα σωρό, τα λεφτά είναι πολύ λίγα. Κανένας σωρός. Κι όμως έχουνε πάρα πολύ μεγάλη χαρά κι ενθουσιασμό γι αυτό που κάνουνε. Και λες: «πώς μπορεί αυτή η γυναίκα;». Γιατί το αγαπάει αυτό που κάνει! Είναι ερωτευμένη μ' αυτό που κάνει. Είναι ενθουσιασμένη μ' αυτό που κάνει· κι ενώ κουράζεται, ξεκουράζεται. Κι ενώ τα δίνει όλα, χαίρεται. Και ζει αυτό που λέει ο ψαλμός: «Ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου». Σαν αετός που πετά στα σύννεφα, στα ουράνια και σχίζει τους ουρανούς μ' αυτή τη ζωντάνια. Αυτό το βλέμμα το καθαρό, το αετίσιο, που λέμε. Έτσι βλέπουν τη ζωή. Και περνάνε τα χρόνια κι αντί να μαραζώνουν και να ζαρώνουν και να αρρωσταίνουν και να πέφτει το ηθικό τους και η ψυχολογία τους, η ψυχή τους γλυκαίνει κι ομορφαίνει. Μπορεί οι δυνάμεις του σώματος κάποτε να σε εγκαταλείψουν. Αλλά η ζωντάνια της ψυχής σου δεν πρέπει ποτέ να σε εγκαταλείψει. Μπορεί να 'σαι παππούς, γιαγιά, να φτάσεις ογδόντα, ενενήντα, εκατό χρονών, αλλά η ζωντάνια της ψυχής σου δεν πρέπει ποτέ να φεύγει.

Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να μη λέμε στα παιδιά: «διάβασε, γράψε, κάνε» όλα αυτά που λέμε… Τις εντολές. Τις εντολές τις καταπιεστικές. Αλλά να δείξεις αυτό που θες να κάνει το παιδί σου· να το δείξεις σαρκωμένο, ζωγραφισμένο στη δική σου τη ζωή. Να σε δει και να το ζηλέψει. Να σε δει και να το θαυμάσει. Εγώ είδα δασκάλους ωραίους, είδα κατηχητές, είδα θεολόγους, είδα ιερείς που ήταν πηγή έμπνευσης για μένα στη ζωή μου. Αυτούς θαύμασα· το ζήλεψα, το αγάπησα, μέθυσα. Κι όταν μεθάς, τραβάς μπροστά και δεν ξέρεις τι κάνεις. Όταν μεθάς από κάτι που αγαπάς, δε βάζεις μπροστά τη λογική, αλλά βάζεις μπροστά την καρδιά! Κι η λογική της καρδιάς είναι υπέροχη! Η λογική της καρδιάς, ό,τι βάλει στο νου της, το πετυχαίνει! Και γίνεται πράξη. Κι απόδειξη, που μου 'λεγε εκείνος ο καθηγητής, ο μαθηματικός – να 'ναι καλά όπου κι αν είναι– κι αν ζει, δεν ξέρω, είναι τόσα χρόνια απ' την Πρώτη Γυμνάσιου, αλλά το θυμάμαι, με αγάπη το θυμάμαι και το ενδιαφέρον του για να μη φύγω.

Αυτή, λοιπόν, η απόδειξη της επιλογής μου είναι αυτό που τώρα ζω. Χαίρομαι μ' αυτό που κάνω! Χαίρομαι μ' αυτή την εκπομπή που κάνω! Χαίρομαι με το σχολείο! Χαίρομαι με την εκκλησία! Χαίρομαι με την εξομολόγηση! Χαίρομαι με όλα αυτά που κάνω μέσα στην Εκκλησία κι αυτά που διάλεξα! Δεν είμαι σωστός· δεν είμαι τέλειος. Δεν είμαι αναμάρτητος αλλά το χωράφι που διάλεξα να εργαστώ και να καλλιεργήσω, χαίρομαι που το διάλεξα. Είναι αυτό που μου ταιριάζει. Είναι αυτό που μου αρέσει. Είναι αυτό που θα εργαστώ, όσο καλύτερα μπορώ!..

Λοιπόν, είναι πάρα πολύ ωραίο τα παιδιά να εμπνευστούν. Να ενθουσιαστούν. Και το λάθος το μεγάλο δεν είναι στα παιδιά. Είναι σε εμάς τους μεγαλύτερους. Είναι στην τηλεόραση. Είναι σε εμάς που πρέπει να είμαστε πρότυπο στα παιδιά και δε δίνουμε τίποτα στα παιδιά να ζηλέψουν. Δε δίνουμε τίποτα στα παιδιά να σαγηνευτούν. «Καί δι’ αυτῶν» λέει: «Φωτίστηκαν». Απ' το … «Εὐλογητός εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ πανσόφους τούς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τό Πνεῦμα τό ἅγιον, καί δι’ αὐτῶν τήν οἰκουμένην σαγηνεύσας..». Σαγήνευσαν την οικουμένη. Δηλαδή, σαν ένα δίχτυ, τους πήραν όλους κοντά τους. Πώς; Είχαν φλόγα. Είχαν ζωντάνια σ' αυτό που έκαναν. Η τηλεόραση σήμερα κάνει τα παιδιά να ενθουσιάζονται με πράγματα πολύ αμαρτωλά· με πράγματα πολύ μάταια, πολύ ψεύτικα, χωρίς ποιότητα, χωρίς αυθεντικότητα ήθους. Χωρίς δυνατές αλήθειες, που κρατάν τα παιδιά στη ζωή όρθια. Γι' αυτό και τα παιδιά σήμερα δεν έχουνε όνειρα, δεν έχουν ιδανικά δυνατά. Ή, τα ιδανικά τους είναι να μάθουνε, ας πούμε, μόνο τον υπολογιστή, να κάνουνε προγράμματα και λοιπά…

Αυτά τα συναρπάζουν. Είναι κάτι το συναρπαστικό. Αλλ' ως ποιότητα ζωής τους δίνουνε τέτοια πρότυπα; Είμαστε εμείς τέτοιο πρότυπο στο σπίτι, έμπνευσης Που, δε χρειάζεται να είσαι μορφωμένος για να είσαι πηγή έμπνευσης για το παιδί σου. Το Δημοτικό να 'χεις τελειώσει, κι αν δε μπορείς κι αυτό, δεν πειράζει. Να ξέρεις απλώς στα παιδιά σου να πεις ένα ωραίο παραμύθι. Να ξέρεις στα παιδιά σου να δείξεις ότι η ζωή είναι όμορφη. Ότι η ζωή έχει ποιότητα. Ότι η ζωή είναι ένας χώρος που θα ζήσουμε το Θεό. Θα μάθουμε να αγαπάμε. Να 'χουμε ταπείνωση. Να 'χουμε όμορφη ψυχή. Ότι αξίζει κανείς να αγωνιστεί για να ζήσει. Όχι να μαζεύει λεφτά· αλλά για να μάθει ν' αγαπά, να συνυπάρχει μ' αυτούς που είναι αγαπημένος και ν' αγαπήσει το ωραίο. Να αγαπήσει τη γνώση για να φωτιστεί ο νους του. Και να καταλάβει αυτόν τον κόσμο με ταπείνωση. Και μέσα απ' τη γνώση να ταπεινώνεται και να δοξάζει το Θεό.

Και τότε θα τα δει όλα το παιδί πολύ ωραία. Θα καθαρίσει η ψυχή του. Θα καθαρίσει και θα ηρεμήσει η καρδιά του. Και θα δει καθαρά τι θέλει, τι του αρέσει, τι ζηλεύει, τι θα μιμηθεί. Αυτό είναι. Τα παιδιά σήμερα είναι ζαλισμένα. Τα παιδιά σήμερα τα 'χουνε αρρωστήσει. Κι εμείς τα 'χουμε αρρωστήσει άθελά μας. Αλλά υπάρχουν και κάποια κέντρα παγκόσμια τα οποία αρρωσταίνουν τους ανθρώπους όχι άθελά τους, αλλά με πολύ μεγάλο σχέδιο και σύστημα και πρόγραμμα. Αρρωσταίνουν τα παιδιά. Τα παιδιά μας είναι αρρωστημένα. Έχουν δει τόσα πολλά έργα ματαιότητος, τόσες πολλές σκηνές αγριότητος, τόσους πολλούς διαλόγους χυδαιότητος, τόσα πολλά πράγματα βρώμικα, βουτηγμένα στη λάσπη του υποκόσμου, που είναι πολύ φυσικό να 'ναι τόσο αφύσικα στη συμπεριφορά τους, στα νεύρα τους, στην έντασή τους, στην ανεπάρκειά τους ν' ανταποκριθούν σ' αυτά που θέλουμε.

Εκτός απ' τα παιδιά που έχουν μια οικογένεια ισορροπημένη σαν ένα ωραίο λιμάνι! Μια οικογένεια αληθινά χριστιανική. Μια οικογένεια που δε χρειάζονται πολλά λόγια, αλλά αβίαστα περνάει το κλίμα το όμορφο στα παιδιά. Μου 'κανε εντύπωση ένας γνωστός μου κληρικός. Είχε ρωτήσει κάποτε τα παιδιά του. Είχε πάρα πολλά παιδιά. Είναι πολύτεκνος. Και δεν είχανε τηλεόραση. Κι άκουγε τους άλλους που είχανε· οι συγγενείς του, οι φίλοι του. Τα παιδιά ακούγανε ότι υπάρχουνε τηλεοράσεις και λοιπά. Κι αυτοί δεν είχαν τηλεόραση. Αλλά είχανε στο σπίτι πιάνο. Είχανε μουσικά όργανα. Είχανε τα παιδιά του μοιραστεί τις δουλειές. Είχανε αυτό που κάνουνε στα μοναστήρια, «παγκοινιές». Δηλαδή, από κοινού, όλοι μαζί να κάνουν κάτι. Είχα τύχει μια φορά που καθαρίζανε φασολάκια. Είχαν να φάνε τόσα άτομα κι είχαν μαζευτεί όλοι μαζί και καθαρίζανε φασολάκια. Πέρασε αυτή η μισή ώρα κάνοντας αυτή τη δουλειά. Μετά παίξανε πιάνο και τραγουδούσανε. Αλλα παίζανε πιάνο, άλλα τραγουδάγανε, άλλα χτυπάγανε αλλά όργανα, τη φλογέρα και λοιπά. Και υπήρχε μια πολύ ωραία ζωντάνια κι ένα πολύ ωραίο κλίμα αγάπης, ζεστασιάς. Και μετά παίξανε επιτραπέζιο παιγνίδι. Ο ένας με τον άλλον, παίζανε, φωνάζανε, χαιρόντουσαν. Και τους λέει μια μέρα ο πατέρας στην οικογένεια: «Θέλετε», λέει, «μήπως να σας πάρω τηλεόραση;». Και του λένε τα παιδιά: «Τι να την κάνουμε; Ωραία δεν περνάμε;». Όταν περνάει ωραία το παιδί, δε θέλει να δει τηλεόραση. Όταν περνάει ωραία μ' αυτό που κάνει, του αρέσει να κάνει αυτό που κάνει. Και δε θέλει να το αλλάξει με τίποτα.

Λοιπόν, τα παιδιά μας δεν έχουν έμπνευση σ' αυτό που κάνουν γι' αυτό δεν το κάνουν σωστά. Και μην έχετε τη συνήθεια να μαλώνετε πάντα το παιδί. Μπορεί καμιά φορά να πρέπει να μαλώσετε κι εμένα· τον καθηγητή, τον παπά, το μεγαλύτερο. Αυτόν, που έχω υποσχεθεί να δώσω μια αγωγή στα παιδιά, να 'μαι πηγή έμπνευσης για τα παιδιά και δεν είμαι. Όταν το παιδί, ας πούμε, για παράδειγμα, έχει ένα φιλόλογο, ένα μαθηματικό, έναν ιστορικό, οποιοδήποτε καλλιτεχνικό, οποιοδήποτε καθηγητή οποιοσδήποτε ειδικότητος, ο οποίος δε ζει το επάγγελμά του, πάει (σχολείο) και βαριέται τη ζωή του. Μετράει πόσα ένσημα ακόμα πρέπει να κολλήσει για να πάρει σύνταξη. Βαριέται τη ζωή του. Το κάνει αγγαρεία. Βαριέται κάθε χρόνο να λέει τα ίδια και τα ίδια.

Και δε βλέπει την ομορφιά των παιδιών που αλλάζουν κάθε χρόνο. Και δεν καταλαβαίνει, ότι όχι κάθε χρόνο, (αλλά) κάθε μέρα το παιδί είναι διαφορετικό. Δεν έχεις τα ίδια παιδιά μπροστά σου. Κι εσύ (ο γονιός) έχεις τα ίδια.

Έχεις τα ίδια, αλλά δεν είναι τα ίδια! Αλλά δε χαίρεται αυτός ο άνθρωπος την επαφή με τα παιδιά. Τη ζωντάνια της επικοινωνίας με τα παιδιά και δεν αγαπά τη γνώση. Γιατί μετά εσύ μαλώνεις μόνο το παιδί σου που δεν τα καταφέρνει στο μάθημα αυτό ή το άλλο; Γιατί το μαλώνεις Γιατί δε σκέφτεσαι ότι…: «Μήπως, παιδί μου, κάποιος δε σε δίδαξε σωστά; Όχι ότι δε σου είπε ότι ένα κι ένα κάνει δύο. Αυτό το είπε, αλλά το θέμα είναι πώς στο είπε».

Δε μπορώ να πιστέψω ότι στα σχολεία δε γίνεται καλή δουλειά. Στα περισσότερα σχολεία θα πει ο καθηγητής το μάθημα. Θα το πει. Αλλά δεν είναι αυτό που μεταδίδει το μάθημα. Το μάθημα το παιδί το καταλαβαίνει μέσα στο κλίμα της αγάπης. Όταν αγαπήσει το μάθημα, τότε αρπάζει τις έννοιες τις αρπάζει στον αέρα. Και πάει και παρακάτω χωρίς να το καταλάβει. Δηλαδή, κάνει ερωτήσεις για παρακάτω έννοιες, χωρίς να τις έχει διδαχτεί, γιατί γεννάει το μυαλό του. Το μυαλό του απ' την αγάπη, απ' τη φόρτιση, απ' τον ενθουσιασμό γεννάει απόψεις. Γεννάει… Συλλαμβάνει. Έτσι 'γίναν οι συλλήψεις. Οι εφευρέτες, που λέει: «Συνέλαβε μια ιδέα μέσα του…». Τι θα πει συνέλαβε. Θα πει γονιμοποιήθηκε μέσα του μια ιδέα. Τι θα πει αυτό; Υπήρξε ένας έρωτας. Γι' αυτό έγινε αυτή η σύλληψη. Δεν υπάρχει σύλληψη χωρίς έρωτα! Ερωτεύθηκε κάτι. Το αγάπησε πολύ και «παπ»! του ήρθε μια έμπνευση. Και προχώρησε μετά. Και γι' αυτό υπάρχουν άνθρωποι μίζεροι, άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, άνθρωποι που βαριούνται. Δεν υπάρχει περίπτωση αυτοί οι άνθρωποι να γίνουν, ας πούμε, εφευρέτες! Χρειάζεται ενθουσιασμός και ζωντάνια.

Λοιπόν, δεν είναι έτσι το κλίμα γύρω μας. Δεν είναι έτσι το σχολείο. Δεν είναι έτσι το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δεν έχουμε ενθουσιασμό. Έχουμε ενθουσιασμό, ίσως, να κάνουμε απεργίες. Να κάνουμε καταλήψεις, να φωνάζουμε, να πάμε κάτω· αλλά αγάπη γι' αυτό που κάνουμε, μεράκι γι' αυτό που κάνουμε, δεν έχουμε οι περισσότεροι. Αν κάνω λάθος συγχωρήστε με. Μπορεί κάποιους να τους αδικώ, αλλά όπου υπάρχει ενθουσιασμός και τα παιδιά νομίζω ανταποκρίνο-νται. Γι' αυτό, αγαπητοί γονείς, όσοι είστε, αλλά κι όσοι δεν είστε γονείς, έχετε σχέση με ανθρώπους που έχουν σχέση με τα σχολεία, παιδιά και λοιπά, να ξέρουμε να ερμηνεύουμε σωστά τη συμπεριφορά του άλλου.

Λοιπόν, όταν το παιδί ενθουσιαστεί με κάτι, θα σταματήσει κάτι άλλο που έκανε και δεν είχε νόημα και ποιότητα στη ζωή του. Για να παίζει το παιδί ώρες ατελείωτες κομπιούτερ, σημαίνει, ότι δεν υπήρχε τίποτε καλύτερο να το ενθουσιάσει, για ν' ασχοληθεί μαζί του. Μου 'πε ένα παιδί μια μέρα στο σχολείο… του λέω: «Πεςμου ένα παράπονο στη ζωή». Μου λέει: «Το παράπονό μου είναι ότι υπάρχει ύπνος. Δε θα 'θελα να υπάρχει ο ύπνος». Του λέω: «γιατί»; Σας λέω αλήθεια, μου το 'πε! «Για να παίζω όλη τη νύχτα κομηιούτερ», λέει. «Πόσο λυπάμαι, όταν πρέπει να κοιμηθώ». Φανταστείτε αγάπη που είχε σ' αυτό το πράγμα! Αγάπη, που του 'χει κλέψει την καρδιά. Αυτό που κάνει ένας μοναχός στο Αγιο Όρος, που δε θέλει να κοιμηθεί από αγάπη στο Θεό και κάνει όλη νύχτα προσευχή από αγάπη και πόθο. Το παιδί το ζει με τον υπολογιστή του. Και το λέει με τόσο θεολογική διατύπωση: «Δε θα 'θελα να υπάρχει ο ύπνος, για να ζω αυτό που αγαπάω». Νάτο, λοιπόν. Αγάπησε κάτι, αλλά δεν αγάπησε αυτό που έπρεπε να αγαπήσει· γιατί δεν του το 'δειξε κάποιος αυτό! Είναι μερικά πράγματα που εμπνέονται, που διδάσκονται και που μπορεί κανείς να τα διδάξει στο παιδί του και στην κοινωνία μας αν θέλει. Δείχνουμε ότι έχουμε άλλους προσανατολισμούς κι άλλους σκοπούς. Γι αυτό, όταν το παιδί σου θες να προοδεύσει, να μη φωνάζεις, να μην απαιτείς, αλλά κυρίως να προσεύχεσαι γι αυτό. Να προσεύχεσαι και να του δείχνεις την ομορφιά αυτού που του προτείνεις. Να του εξηγείς… Η ομορφιά συγκινεί, το ωραίο συγκινεί.

Πήγα να πάρω ένα βιβλίο του Ομήρου. Μου 'στειλε ο κύριος Γανωτής ένα δώρο. Ένα βιβλίο καινούργιο που έγραψε για την Οδύσσεια του Ομήρου. Πάρα πολύ ωραίο βιβλίο. Και πήγα να πάρω ένα βιβλίο, την Οδύσσεια αυτούσια. Το κείμενο της Οδύσσειας να το διαβάσω. Και κοίταζα διάφορα βιβλία στο βιβλιοπωλείο που πήγα. Λέω: «Θέλω να δω τις εκδόσεις που έχετε της Ομήρου Οδύσσειας». Και πήρα διάφορα. Και τι ψάχνεις όταν κοιτάς κάποιο βιβλίο; Κάποιο που να σε συγκινεί, να 'ναι όμορφο. Να 'ναι όμορφα γραμμένο κι όμορφα μεταφρασμένο. Ακόμα και ο τρόπος που είναι το βιβλίο φτιαγμένο. Η κατασκευή του. Όλα παίζουν ρόλο. Η ομορφιά τραβάει τον άνθρωπο. Η ομορφιά σε ελκύει. Και διάλεξα ένα τέτοιο βιβλίο που μου άρεσε για να το διαβάσω. Ώστε να διαβάζω τα σχόλια του κυρίου Γανωτή στο βιβλίο – στην Οδύσσεια, που 'χει γράψει τα σχόλια – και να διαβάζω και το κείμενο, τη μετάφραση της Οδύσσειας· να βλέπω, το τι έγινε. Οι περιπέτειες αυτές του Οδυσσέα.

Αλλά, λέω, η ομορφιά ελκύει το παιδί. Όταν στο παιδί δείξεις κάτι όμορφο, το παιδί θα τραβηχτεί κοντά του. Λέει ο πατήρ Παΐσιος κάτι ωραίο: «Όταν στα παιδάκια, τα ματάκια τους γυαλίσουν απ' την αγάπη του Χριστού, θ' αφήσουν όλα τ' άλλα». Γιατί οι άνθρωποι οι άγιοι, άφησαν τα πάντα κι αφιερώθηκαν μόνο στο Χριστό μερικοί; Και γιατί την ώρα του μαρτυρίου τους δεν τους συγκινούσε ο κόσμος Γιατί δεν τους τραβούσαν οι γυναίκες, οι ηδονές, τα φαγητά, οι απολαύσεις τα αρώματα, τα χρήματα, οι περιουσίες; Γιατί, θυμάστε, ότι στην ώρα του μαρτυρίου τούς έταζαν και τους έλεγαν: «Άσε αυτό και πάρε αυτό που σου δίνω εγώ που είναι πολύ πιο υπέροχο». Κι έλεγαν οι Άγιοι: «Μα εγώ το υπέροχο αγάπησα. Και το πολύ πιο υπέροχο αγαπώ. Κι αυτό διακονώ και γι' αυτό πεθαίνω. Μου δείχνεις τώρα την ομορφιά μιας γυναίκας. Μου δείχνεις τώρα την ομορφιά και την νοστιμιά ενός φαγητού. Την ηδονή του χρήματος. Την ηδονή της δόξας. Μα η απόλαυση που εγώ ζω είναι πολύ μεγαλύτερη. Μα εγώ είμαι ερωτευμένος με κάτι πολύ ανώτερο απ' αυτούς τους έρωτες, που εσύ είχες να μου αντιπροτείνεις. Και γι' αυτό ο έρωτας ο δικός μου νικάει κάθε άλλο έρωτα». Και γι αυτό οι Αγιοι στο μαρτύριό τους υπέφεραν πολύ. Ανθρώπινα, σωματικά, πονούσαν αλλά η ψυχή τους ζούσε καταστάσεις που δεν μπορούν να περιγραφούν, γιατί εμείς δεν μπορούμε να τους καταλάβουμε.

Και επειδή εμείς δεν έχουμε αγγίξει αυτήν την Αγάπη, η οποία σβήνει όλα τα άλλα πράγματα, δεν έχουμε σαγηνευτεί απ' αυτή την ομορφιά που θα μας κάνει να δούμε όλες τις άλλες ομορφιές διαφορετικά, και να τις βάλουμε σε άλλη θέση. Σε άλλη θέση μες στην καρδιά μας. Γι αυτό ξέρεις τι παθαίνουμε; Δίνουμε την πρώτη θέση σε πράγματα που δεν είναι καθόλου πρώτα, αλλά είναι τελευταία. Αλλά τι να κάνουμε; Αφού για μας αυτό είναι το πρώτο!

Αφού ακόμα δεν έχουμε δει την ωραιότητα της αλήθειας! Την ωραιότητα του Θεού! Αφού δεν έχουμε σαγηνευτεί απ' Αυτόν! Λογικό είναι. Ερμηνεύεται το φαινόμενο. Δικαιολογούμαστε.

Λοιπόν, τα πράγματα δεν αλλάζουν ούτε με τη βία, ούτε με το ζόρι, ούτε με φωνές. Έτσι ξέρει κανείς, έτσι κάνει. Μη ζητάτε από τους άλλους να κάνουν υπερβάσεις, επειδή εσείς τους το λέτε και μόνο. Η υπέρβαση, το να ξεπεράσεις την κατάστασή σου και να ζήσεις κάτι άλλο· πρέπει πρώτα να έρθει μια γοητεία. Μια έλξη, ένας θαυμασμός, ένας έρωτας. Κι αυτή η αγάπη κι αυτός ο θαυμασμός δεν έρχεται με φωνές. Δεν έρχεται με απαιτήσεις, αλλά με προσευχή.

Γίνε εσύ αγαπημένος με το Χριστό, αγάπα εσύ την ομορφιά αυτού που κάνεις, αγάπα εσύ τη ζωή, αγάπα εσύ τον κόσμο, αγάπα εσύ το Θεό και τους ανθρώπους του Θεού κι αυτή είναι η μεγάλη σου προσφορά. Κι έτσι η ψυχή του άλλου θα μαλακώσει. Κι έτσι η ψυχή του παιδιού σου θα δει ότι ο πατέρας του και η μάνα του δεν έχουνε εντάσεις, δεν φωνάζουν, δεν πάνε να το ακουμπήσουν στην ψυχούλα του, το παιδί, με τα χέρια τους άγρια, και δεν είναι τα λόγια τους σαν αγκάθια στην ψυχή του ν' αντιδρούν τα παιδιά, αλλ' έρχονται απαλά οι γονείς. Είναι πολύ ωραίο το παιδί νά 'χει δυο γονείς αγαπημένους, ερωτευμένους με ό,τι ωραίο υπάρχει σ' αυτόν τον κόσμο, με ωραίες εμπνεύσεις. Και τότε το παιδί, η ψυχούλα του, θα ξεμπλοκάρει. Κι αν το θαύμα δε γίνει τώρα, θα γίνει κάποια άλλη στιγμή. Θα πει κανείς: «Ναι, αλλά το τραίνο πάτερ θα έχει φύγει. Τώρα πρέπει να διαβάσει. Αν αυτά που λες εσύ, γίνουν μετά από δεκαπέντε χρόνια τι να τα κάνουμε; Θα τελειώσει το Λύκειο». Ναι, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι εμείς με το ζόρι να ωριμάσει, πριν έρθει η ώρα του.

Έχει ο Θεός τους δικούς Του τρόπους. Έχει ο Θεός το δικό Του πρόγραμμα, το δικό Του σχέδιο για τον κάθε άνθρωπο. Αν τα σχέδια, αν η τακτική που ακολουθείτε ως τώρα έχει αποτύχει ή αποτυγχάνει διαρκώς, προβληματιστείτε μήπως πρέπει να σκεφτείτε και κάτι άλλο. Αυτά που λέω κι εγώ δεν τα απαιτώ, γιατί θα πέσω στο ίδιο λάθος, αν τα απαιτήσω από σας. Απλά σας προβληματίζω να σκεφτείτε μήπως η τακτική που ακολουθούμε μερικές φορές να πιέζουμε τους άλλους ν' αλλάξουν, να φωνάζουμε στα παιδιά μας να διαβάσουν, μήπως αυτή η τακτική δεν είναι η σωστή. Και πρέπει να βρούμε μια άλλη τακτική. Μια τακτική που θ' αγγίξει την καρδιά. Να βοηθήσουμε τα παιδιά να κάνουν Μαθηματικά με την καρδιά τους. Ασκήσεις, εξισώσεις, γεωμετρία με γραμμές ευθείες με την καρδιά τους, η οποία θα ζει μέσα στην καμπυλότητα αυτή της αγάπης και του αγγίγματος του Θεού. Και τότε θα τα προσλάβουν στην καρδιά τους όλα πολύ διαφορετικά.

Λοιπόν, κι αν κάπου κάνω λάθος κι αν κάπου είμαι υπερβολικός, να με συγχωρείτε, διότι εγώ δεν έχω παιδιά· εγώ δεν είμαι πατέρας κι ούτε θα γίνω. Κι εσείς ξέρετε σίγουρα καλύτερα από μένα. Γιατί τα ζείτε στην καθημερινότητα σας. Κι αν έχετε κάποια άλλη πρόταση κι αν έχετε κάποια άλλη ιδέα, θα χαρώ να την ακούσω μ' ένα κείμενο που θα στείλετε στην Πειραϊκή Εκκλησία, με κάτι που θα πείτε να προβληματιστούμε όλοι πάνω σ' αυτό. Μακάρι όλα τα σπίτια να έχουν ένα τέτοιο κλίμα αγάπης, ζεστασιάς, ωραιότητος! Αγάπης στο κάλλος, στην ομορφιά της ζωής, στις γνώσεις, στις αλήθειες του Θεού, ώστε τα παιδιά αβίαστα, όμορφα, ξεκούραστα ν' αγαπούν τη γνώση των πραγμάτων αυτού του κόσμου και τη γνώση του Θεού και της αλήθειας του Χριστού, η οποία είναι η πηγή κάθε άλλης γνώσης και η βάση κάθε άλλης γνώσης.

Αγαπητοί μου αδελφοί, καλή δύναμη! Καλό αγώνα μέχρι την επόμενη εβδομάδα! Και καλή αντάμωση πάλι στα «Αθέατα Περάσματα».

Ο Θεός να 'ναι πάντα μαζί μας.

Χαίρετε!