Текст книги "Մենք ստախոսներ էինք"

Автор книги: Էմիլի Լոքհարթ

сообщить о нарушении

Текущая страница: 5 (всего у книги 7 страниц)

– Տեսնու՞մ ես, – ասում է Միրրենը, – Գատը լսում էր:

Երեսս վառվում է: Ես նայում եմ հատակին: Մի րոպե ոչ ոք չի խոսում:

– Նորմալ է կորցնել հիշողության մի մասը, երբ դու գլխի ուժեղ հարված ես ստանում, – ասում եմ ես վերջապես, – մա՞յրս է ձեզ պատմել:

Ջոննին նյարդայն ծիծաղում է:

– Ես զարմացած եմ, որ մայրիկը ձեզ պատմել է, – շարունակում եմ ես, – նա ատում է խոսել դրա մասին:

– Նա ասաց, որ դու պիտի շատ հանգստանաս ու ամեն ինչ ինքդ հիշես, երբ գա ժամանակը: Մորաքույրերը դա գիտեն, – ասում է Միրրենը, – պապիկը գիտի, փոքրերը, աշխատողները: Կղզում յուրաքանչյուր ոք գիտի, բայց Ջոննին՝ ոչ, փաստորեն:

– Ես գիտեի, – ասում է Ջոննին, – ես ուղղակի ամբողջ պատկերը չէի տեսնում:

– Հիմար մի եղիր, – ասում է Միրրենը, – հիմա իրոք դրա ժամանակը չէ:

– Ամեն ինչ կարգին է, – ասում եմ Ջոննիին, – դու հիմար չես: Պարզապես քո համար ոչ օպտիմալ պահ էր: Վստահ եմ, սրանից հետո կլինես ավելի օպտիմալ:

– Ես միշտ էլ օպտիմալ եմ, – ասում է Ջոննին, – ուղղակի այնքան չէ, որքան Միրրենն է ինձնից ուզում:

Գատը ժպտում է, երբ ես ասում եմ «օպտիմալ» բառը և թխկթխկացնում է ուսիս:

Մենք սկսել ենք սկզբից:

36

Թենիս ենք խաղում: Հաղթում ենք ես ու Ջոննին, բայց ոչ նրա համար, որ ես իբր լավ եմ խաղում: Ջոննին հիանալի սպորտսմեն է, իսկ Միրրենը ավելի շատ կենտրոնանում է, որ հարվածի գնդակին և երբ հարվածում է, սկսում է ուրախ պարել՝ առանց մտահոգվելու որ հիմա գնդակը ետ կգա: Գատն էլ սկսում է ծիծաղել նրա վրա, ինչի պատճառով նա նույնպես բաց է թողնում հարվածը:

– Ինչպե՞ս էր Եվրոպայում. – հարցնում է Գատը Քադդլդաուն վերադառնալիս:

– Հայրս կաղամարի թանաք կերավ:

– Ուրի՞շ. – մենք հասանք բակ և ռակետները նետեցինք պատշգամբ: Պառկում ենք խոտին:

– Անկեղծ ասած, պատմելու առանձնապես շատ բան չկա, – ասում եմ ես, – գիտե՞ս ինչով էի ես զբաղված, երբ հայրիկը գնաց Կոլիզե:

– Ինչո՞վ:

– Ես դեմքս սեղմել էի սալիկին՝ լոգասենյակի հատակին պառկած: Ուսումնասիրում էի իտալական կապույտ զուգարանակոնքի հիմքը:

– Զուգարանակոնքը կապու՞յտ էր. – հարցնում է Ջոննին նստելով:

– Միայն քեզ կարող էր հետաքրքրել զուգարանակոնքի կապույտ լինելը, այլ ոչ Հռոմի տեսարժան վայրերը. – հառաչում է Գատը:

– Կադենս. – ասում է Միրրենը:

– Ի՞նչ:

– Չէ, ոչինչ:

– Ի՞նչ:

– Դու ասում ես, որ քեզ պետք չէ խղճալ, բայց հետո պատմում ես զուգարանակոնքի հիմքի մասին, – արագ ասում է նա, – դա իրականում խղճահարություն է առաջացնում: Ի՞նչ ես ուզում, որ մենք ասենք:

– Բացի այդ, դու Հռոմ ես գնացել, դա նախանձելի է մեզ համար, – ասում է Գատը, – մեզնից ոչ ոք չի եղել Հռոմում:

– Ես ուզում եմ գնալ Հռոմ, – ասում է Ջոննին՝ նորից պառկելով, – շատ եմ ուզում տեսնել իտալական կապույտ զուգարանակոնքերը:

– Ես ուզում եմ տեսնել Կարակալայի բաղնիքը, – ասում է Գատը, – և ուզում եմ ուտել նրանց բոլոր տեսակների պաղպաղակները:

– Ուրեմն գնացեք, – ասում եմ ես:

– Դժվար թե այդքան հեշտ լինի:

– Լավ, բայց կգնաք, – ասում եմ ես, – երբ քոլեջ ընդունվեք կամ քոլեջից հետո:

Գատը հոգոց է հանում:

– Ես ուղղակի ասում եմ՝ դու եղել ես Հռոմում:

– Շատ կցանկանայի, որ դու նույնպես այնտեղ լինեիր, – ասում եմ նրան:

37

– Դու թենիսի կորտու՞մ էիր, – հարցնում է մայրիկը, – ես լսում էի գնդակների ձայնը:

– Ուղղակի զբաղվում էի:

– Դու երկար ժամանակ է ինչ չէիր խաղացել: Դա հրաշալի է:

– Հարվածներս թուլացել են:

– Ես այնքան ուրախ եմ, որ դու նորից սկսել ես խաղալ: Եթե ցանկանաս ինձ հետ խաղալ, մարզվել, միայն ասա:

Նա զառանցում է: Եթե ես մի անգամ խաղացի, դա չի նշանակում, որ ես շարունակելու եմ թենիսը, և նույնիսկ կցանկանամ խաղալ մայրիկի հետ: Նա կհագնի թենիսի կիսաշրջազգեստ, կխրախուսի ինձ, և զգույշ կխաղա ինձ հետ, չափազանց ուշադիր կլինի, մինչև ես կզայրանամ, կվիրավորեմ նրան:

– Տեսնենք, – ասում եմ ես, – կարծես թե ես ձգել եմ ուսս:

Ընթրիքը դրսում է՝ ճապոնական ոճով այգում: Ժամը ութն է, մենք նայում ենք մայրամուտը, խմբերով փոքր սեղանների շուրջ նստած: Թաֆտը և Ուիլլը ափսեից վերցնում են խոզի միս ու սկսում են ուտել ձեռքերով:

– Դուք երկուսդ կենդանի եք, – ասում է Լիբերտին՝ կնճռոտելով քիթը:

– Քե՞զ ինչ. – ասում է Թաֆտը:

– Մի իր գոյություն ունի, անունը՝ պատառաքաղ, – ասում է Լիբերտին:

– Մի իր գոյություն ունի, անունը՝ դեմքդ, – ասում է Թաֆտը:

Ջոննին, Գատն ու Միրրենը ընթրում են Քադդլդաունում, չէ՞ որ նրանք հիվանդ չեն: Եվ նրանց մայրերը նրանց չեն կառավարում: Մայրիկը ինձ թույլ չի տալիս նույնիսկ նստել մեծերի հետ: Նա ինձ ստիպում է, որ նստեմ նույն սեղանի մոտ, քույրերիս ու եղբայրներիս հետ:

Նրանք ծիծաղում են, միմյանց ծաղրում են, խոսելով լիքը բերաններով: Ես դադարում եմ նրանց լսել: Փոխարենը նայում եմ մայրիկին, Քերրիին ու Բեսսին՝ պապիկի շուրջը նստած:

Ես հիշում եմ, որ գիշեր էր: Երևի թե պատահարից երկու շաբաթ առաջ: Հուլիսի սկիզբը: Մենք բոլորս նստած էինք երկար սեղանի շուրջ Քլերմոնտի բակում: Ցիտրուսային հոտերով մոմերը վառվում էին պատշգամբում: Փոքրերը վերջացրել էին իրենց բուրգերները և խոտին անիվներ էին անում: Մեր մի մասն էլ թրաձկան գրիլ էր ուտում, ռեհանի սոուսով: Կար դեղին լոլիկով աղցան և մեծ ամանով դդմիկ վրան չոր պարմեզան պանիր: Գատը սեղանի տակից իր ոտքը սեղմեց իմ ոտքին: Ուրախությունից գլուխս պտտվեց:

Մորաքույրերը խաղում էին իրենց ուտելիքների հետ՝ լուռ ու ասես իրար հետ համաձայնեցրած, փոքրերի բղավոցների տակ: Պապիկը ետ նստեց, ձեռքերը դրեց փորին:

– Ի՞նչ եք կարծում, արժի՞ վերանորոգել Բոստոնի տունը. – հարցրեց նա:

Հետևեց լռություն:

– Ոչ, հայրիկ, – Բեսսը առաջինն էր, որ խոսեց, – մենք սիրում ենք այդ տունը:

– Դու միշտ բողոքում ես, թե հյուրասենյակում քամի է փչում. – ասաց պապիկը:

Բեսսը նայեց քույրերին.

– Ես չեմ բողոքել:

– Քեզ դուր չի գալիս դիզայնը, – ասաց պապիկը:

– Դա ճիշտ է. – մայրիկի ձայնը քննադատական էր:

– Կարծում եմ, դրա ժամանակը չէ, – ասաց Քերրին:

– Ես կարող էի լսել քո խորհուրդները, դու գիտես, – ասաց պապիկը Բեսսին, – կգա՞ս տունը ավելի ուշադիր նայելու: Ասես քո կարծիքը:

– Ես…

Պապիկը առաջ եկավ.

– Ես կարող եմ այն նաև վաճառել, գիտես:

Մենք բոլորս գիտեինք, մորաքույր Բեսսը ուզում էր Բոստոնի տունը: Նրանք երեքն էլ ուզում էին Բոստոնի տունը: Այն արժեր չորս միլիոն դոլար, և նրանք մեծացել էին այդ տանը: Բայց Բեսսը միակն էր, որ ապրում էր մոտակայքում, և ում երեխաները կզբաղեցնեին բոլոր ննջասենյակները:

– Հայրիկ, – կտրուկ ասաց Քերրին, – դու չես կարող այն վաճառել:

– Ես կարող եմ անել այն, ինչ կցանկանամ, – ասաց պապիկը՝ պատառաքաղով վերցնելով իր ափսեի վերջին լոլիկը, ու դնելով բերանը, – և ի՞նչ, Բեսս, քեզ տունը դուր է գալիս այնպիսին ինչպիսին հիմա՞ է, թե՞ դու ուզում ես այն տեսնել վերանորոգած: Ոչ ոքի դուր չեն գալիս փնթփնթանները:

– Ես հաճույքով քեզ կօգնեմ, ինչ էլ որ որոշես փոխել, հայրիկ:

– Օհ խնդրում եմ, – կոպիտ ասաց մայրիկը, – միայն երեկ դու ասում էիր, թե ինչքան զբաղված ես, իսկ հիմա օգնում ես վերանորոգել Բոստոնի տու՞նը:

– Նա մեր օգնությունը խնդրեց. – ասաց Բեսսը:

– Նա քո օգնությունը խնդրեց: Դու մեզ բացառեցի՞ր, հայրիկ. – մայրիկը խմած էր:

Պապիկը ծիծաղեց.

– Փեննի, հանգստացիր:

– Ես կհանգստանամ, երբ ունեցվածքը բաժանված կլինի:

– Դու մեզ խելագարության ես հասցնում. – քթի տակ ասաց Քերրին:

– Ինչ-ի՞նչ: Մի մրթմրթա:

– Մենք բոլորս սիրում ենք քեզ, հայրիկ, – ասաց Քերրին բարձր, – ես գիտեմ, այս տարին ծանր էր:

– Եթե դուք պատրաստվում եք խելագարվել, դա ձեր գրողի տարած որոշումն է, – ասաց պապիկը, – ձեզ հավաք պահեք: Ես չեմ կարող ունեցվածքս թողնել խելագարներին:

Նայեք քույրերին հիմա, տասնյոթերորդ ամռանը: Այստեղ, ճապոնական այգում, Նոր Քլերմոնտում մայրիկը ձեռքով գրկել է Բեսսին, ով էլ ձգել է ձեռքը որպեսզի Քերրիի համար ազնվամորիյով կարկանդակ կտրի:

Սա հրաշալի երեկո է, և մենք իրոք հրաշալի ընտանիք ենք:

Ես չգիտեմ ինչն է փոխվել:

38

– Թաֆտը ունի նշանաբան, – ասում եմ Միրրենին: Կեսգիշեր է: Մենք Ստախոսներով Քադդլդաունի մեծ սենյակում Էրուդիտ ենք խաղում:

Իմ ծունկը կպնում է Գատի ազդրին, չնայած ես համոզված չեմ, որ նա նկատում է: Տախտակը համարյա լցված է: Իմ ուղեղը հոգնել է: Ինձ մոտ վատ տառեր են:

Միրրենը առանձին դասավորում է իր կտորները:

– Թաֆտը ունի ի՞նչ:

– Նշանաբան, – ասում եմ ես, – դե գիտես, ինչպես պապիկը: «Ոչ ոք չի սիրում փնթփնթաններին»:

– «Երբեք մի նստեք վերջին շարքերում», – նա պապիկի ձևերն է անում:

– «Մի նվնվա, մի արդարացիր», – ասում է Գատը, – կարծեմ սա Դիզրաելինն է:

– Օ, այդ մեկը նա պաշտում է, – ասում է Միրրենը:

– Եվս մեկը՝ «մի ընդունիր ոչը որպես պատասխան», – ավելացնում եմ ես:

– Աստված իմ, Կա՛դի, – գոռում է Ջոննին, – դու վերջապես կկազմե՞ս քո բառը, որ մենք շարունակենք խաղը:

– Մի գոռա նրա վրա, Ջոննի, – ասում է Միրրենը:

– Կներես, – ասում է Ջոննին, – բարեհաճ կգտնվե՞ս, խնդրում եմ, և կկազմե՞ս այդ շագանակագույն կտորներով անիծված էրուդիտի բառը:

Իմ ծունկը կպած է Գատի ազդրին: Իրականում չեմ կարողանում կենտրոնանալ: Ես կազմում եմ կարճ, թույլ բառ:

Ջոննին խաղում է հաջորդը:

– «Թմրադեղերը քեզ ընկեր չեն», – մեջբերում եմ ես, – սա է Թաֆտի նշանաբանը:

– Պարզ է, – ծիծաղում է Միրրենը, – որտեղի՞ց է նա դա մտածել:

– Երևի թմրադեղերի հետ կապված դասընթացներ է ունեցել դպրոցում: Գումարած դրան, երկվորյակները առանց հարցնելու մտել էին սենյակս և Թաֆտին ասել էին, որ սեղանս լցված է դեղերով, այդպիսով նա ուզում էր համոզվել, որ ես թմրամոլ չեմ:

– Աստված իմ, – ասում է Միրրենը, – Բոննին ու Լիբերտին փորձանք են: Կարծում եմ հիմա նրանք կլեպտոման են:

– Լու՞րջ:

– Նրանք վերցրել են մայրիկի քնաբերները ու նաև ադամանդներով օղերը: Ես գաղափար չունեմ, նրանք որտեղ են պատրաստվում կրել այդ օղերը, որ մայրիկը չտեսնի: Բացի այդ, իրենք երկուսն են, իսկ ականջողները ընդամենը մեկ զույգ:

– Դու նրանց հետ խոսացե՞լ ես այս թեմայով:

– Փորձեցի Բոննիի հետ: Բայց նրանց ես այլևս չեմ կարող օգնել, – ասում է Միրրենը: Նա նորից դասավորում է իր կտորները, – ինձ դուր է գալիս նշանաբանների հետ կապված միտքը, – նա շարունակում է, – կարծում եմ կարելի է մտածել ոգեշնչող ցիտատներ, որ կօգնի ծանր ժամանակներում:

– Օրինա՞կ. – հարցնում է Ջոննին:

Միրրենը լռում է: Հետո ասում է.

– «Եղիր ավելի բարի, քան պետք է»:

Դա մեզ ստիպում է լռել: Կարծես թե դրան հակաճառելու ոչ մի պատճառ չկա:

Հետո Ջոննին է ասում.

– «Երբեք մի կեր հետույքիցդ ավելի մեծ բան»:

– Դու կերել ես ինչ-որ բան, որ հետույքիցդ ավելի մե՞ծ է. – հարցնում եմ ես:

Նա հանդիսավոր գլխով է անում:

– Լավ, Գատ, – ասում է Միրրենը, – ո՞րն է քոնը:

– Ես չունեմ:

– Դե-ե-ե:

– Լավ, գուցե, – Գատը նայում է իր եղունգներին, – «մի ընդունիր չարությունը, որ կարող ես փոխել»:

– Ես համաձայն եմ դրա հետ. – ասում եմ ես, որովհետև այդպես է:

– Ես չէ. – ասում է Միրրենը:

– Ինչու՞:

– Շատ քիչ բան կա, որ դու կարող ես փոխել: Դու պետք է ընդունես աշխարհը այնպիսին, ինչպիսին որ կա:

– Դա ճիշտ չէ. – ասում է Գատը:

– Ի՞նչ է, ավելի լավ չէ՞ լինել հանգիստ, խաղաղ մարդ. – հարցնում է Միրրենը:

– Ոչ, – Գատը վճռական է, – ավելի լավ է կռվել չարի դեմ:

– «Մի կեր դեղին ձյուն», – ասում է Ջոննին, – ևս մեկ լավ նշանաբան:

– «Միշտ արա այն, ինչից վախենում ես», – ասում եմ ես, – սա է իմը:

– Օհ, խնդրում եմ: Ո՞վ է նման բան ասել, – գոչում է Միրրենը:

– Էմերսոնը, – պատասխանում եմ ես, – կարծեմ:

Ես վերցնում եմ գրիչը ու գրում եմ դա ձեռքերիս: Ձախին՝ «միշտ արա այն», աջին՝ «ինչից վախենում ես»: Աջիս վրա տառերը ծուռ են ստացվում:

– Էմերսոնը այնքան ձանձրալի է, – ասում է Ջոննին:

Նա ինձնից վերցնում է գրիչը և գրում իր ձախ ձեռքին՝ «ՈՉ ՄԻ ԴԵՂԻՆ ՁՅՈՒՆ» :

– Այսպես, – ասում է նա, ցույց տալով արդյունքը, – սա պիտի որ օգնի:

– Կադի, լուրջ եմ ասում: Մենք միշտ չէ, որ պետք է անենք այն, ինչից վախենում ենք. – ոգևորված ասում է Միրրենը, – պարտավոր չենք երբեք:

– Ինչու՞:

– Դու կարող ես մահանալ: Կարող ես քեզ վնասել: Եթե վախենում ես, հավանաբար դրա համար կա լուրջ պատճառ: Դու պետք է վստահես քո ներքին ազդակին:

– Եվ ո՞րն է քո փիլիսոփայությունը այդ դեպքում, – հարցնում է նրան Ջոննին, – լինել վախկոտ հա՞վ:

– Այո, – ասում է Միրրենը, – դա և այն բարության հետ կապվածը, որ ասացի:

39

Ես հետևում եմ Գատին, երբ նա աստիճաններով բարձրանում է: Ես հասնում եմ նրան երկար միջանցքում, բռնում եմ ձեռքից և շրթունքներս սեղմում եմ նրա շրթունքներին:

Դա այն է, ինչ ես վախենում եմ անել և անում եմ:

Նա պատասխանում է համբույրիս: Մատները միահյուսում է իմ մատների հետ ու ես գլխապտույտ եմ զգում, նա պահում է ինձ, և ամեն ինչ կրկին պարզ ու հրաշալի է դառնում: Մեր համբույրը փոշիացնում է աշխարհը: Կանք միայն մենք, և ուրիշ ոչինչ նշանակություն չունի:

Հետո Գատը ետ է քաշվում.

– Ես չպետք է սա անեմ:

– Ինչու՞, – նա դեռ բռնել է ձեռքս:

– Այնպես չէ, որ ես չեմ ուզում, բայց…

– Ես մտածում էի, թե մենք ամեն ինչ սկզբից ենք սկսել: Սա չի՞ նշանակում սկզբից սկսել:

– Ես խճճվեցի, – Գատը ետ է քայլում և հենվում է պատին, – սա շատ ծամված խոսակցություն է: Ես այլևս չգիտեմ ուրիշ ինչ ասել:

– Բացատրիր:

Ձայն չկա: Եվ հետո.

– Դու ինձ չգիտես:

– Բացատրիր. – կրկին ասում եմ ես:

Գատը գլուխը դնում է ձեռքերին: Մենք կանգնած ենք այդտեղ, մթության մեջ, երկուսով պատին հենված:

– Լավ: Օրինակ, – վերջապես ասում է նա ցածր, – դու երբեք չես տեսել մորս: Դու երբեք չես եղել իմ տանը:

Ճիշտ է: Ես Գատին Բիչվուդից դուրս ուրիշ ոչ մի տեղ չեմ տեսել:

– Քեզ թվում է, թե դու ինձ գիտես, Կադի, բայց դու գիտես միայն իմ այն եսին, ով այստեղ է գալիս, – ասում է նա, – դա… դա ուղղակի ամբողջական պատկերը չէ: Դու չես տեսել իմ ննջասենյակը՝ օդափոխման հորանին նայող պատուհանով, մայրիկիս կարրին, դպրոցի ընկերներիս, ինչպես ենք մենք նշում տոները: Դու ինձ գիտես միայն այս կղզու վրա, որտեղ բոլորը հարուստ են, բացի ինձնից ու աշխատողներից: Որտեղ բոլորը սպիտակ են, բացի ինձնից, Ջիննիից ու Պաուլոից:

– Ովքե՞ր են Ջիննին ու Պաուլոն:

Գատը իր բռունցքը հարվածում է ափին:

– Ջիննին տնտեսուհին է: Պաուլոն այգեպանն է: Դու չգիտես նրանց անունները, իսկ նրանք աշխատում են այստեղ յուրաքանչյուր ամառ: Սա իմ ասած խնդրի մի մասն է:

Երեսս վառվում է ամոթից:

– Ցավում եմ:

– Բայց դու իրոք ուզու՞մ ես տեսնել ամբողջական պատկերը, – հարցնում է Գատը, – կկարողանա՞ս այն հասկանալ:

– Դու դա չես իմանա, եթե չփորձես ասել ինձ, – ասում եմ ես, – դու երբեք ինձ չես պատմել նրանց մասին:

– Գիտե՞ս պապիկիդ համար ես ով եմ: Ով եմ միշտ եղել:

– Ո՞վ:

– Հիտքլիֆը: «Մոլեգին հողմերի դարավանդից»: Կարդացե՞լ ես այն:

Թափահարում եմ գլուխս:

– Հիտքլիֆը գնչու տղա է, ում իր խնամակալության տակ է վերցրել ու մեծացրել Էրնշոների մաքուր ընտանիքը: Հիտքլիֆը սիրահարվում է նրանց աղջկան՝ Քեթրինին: Քեթրինը նույնպես սիրում է նրան, բայց նա նաև կարծում է, թե Հիտքլիֆը ոչինչ է, ելնելով նրա ծագումից: Եվ ընտանիքի մնացած անդամները նույն կարծիքին են:

– Դա այն չէ, ինչ ես եմ զգում:

– Չկա ոչինչ, որ Հիտքլիֆը երբևէ կարող է անել, որ կստիպի Էրնշոներին մտածել, թե նա բավարար չափ լավն է: Բայց նա փորձում է: Նա հեռանում է, ինքնակրթությամբ է զբաղվում, դառնում է ջենտլմեն: Բայց մեկ է, նրանք Հիտքլիֆին կենդանու տեղ են դնում:

– Ե՞վ:

– Հետո, ախր գիրքը ողբերգություն է, գիտե՞ս հետո Հիտքլիֆը դառնում է այն, ինչի տեղ որ նրան դնում էին: Նա դառնում է դաժան: Նրա մեջ արթնանում է սատանան:

– Ես լսել էի, թե այն ռոմանս է:

Գատը ճոճում է գլուխը.

– Այդ մարդիկ անտանելի են միմյանց նկատմամբ:

– Դու ասում ես, թե պապիկը մտածում է թե դու Հի՞տքլիֆն ես:

– Երդվում եմ, նա այդպես է մտածում, – ասում է Գատը, – դաժանությունս բարեհամբույր դիմակիս տակ թաքցնելով, դավաճանում եմ նրան, ով ամեն տարի կղզում մեծահոգաբար ինձ իր խնամակալության տակ է վերցնում, դավաճանում եմ նրան՝ հրապուրելով նրա Քեթրինին, նրա Կադենսին: Եվ իմ վերջը կլինի այն, որ կարթնանա այն հրեշը, որ նա միշտ տեսնում էր իմ մեջ:

Ես լուռ եմ:

Գատը լուռ է:

Ես մեկնում եմ ձեռքս ու դիպչում նրան: Միայն բարակ վերնաշապիկի տակից նրա ձեռքին դիպչելու զգացմունքը ինձ մոտ նրան կրկին համբուրելու ցանկություն է առաջացնում:

– Գիտե՞ս ինչն է սարսափելին, – ասում է Գատը՝ առանց ինձ նայելու, – սարսափելին այն է, որ պապիկդ ճիշտ դուրս եկավ:

– Ոչ, այդպես չէ:

– Օ, այո այդպես է:

– Գատ, սպասիր:

Բայց նա գնում է իր սենյակ և փակում է դուռը:

Ես մենակ եմ մութ միջանցքում:

40

Ժամանակին մի արքա էր ապրում , ով ուներ երեք սքանչելի դուստր : Աղջիկները մեծանալով օր օրի ավելի էին գեղեցկանում : Նրանք մեծ հարսանիքներ ունեցան , բայց առաջին թոռան ծնունդը բերեց հիասթափություն : Կրտսեր արքայադստեր դուստրը այնքան , այնքան փոքր էր , որ նրա մայրը նրան պահում էր իր գրպանում , որտեղ աղջիկը մնում էր աննկատ : Ի վերջո նորմալ հասակով թոռները ծնվեցին , և արքան ու թագուհին գրեթե ամբողջությամբ մոռացան փոքրիկ թոռան գոյության մասին :

Երբ չափազանց փոքրիկ թոռնուհին տարիքով բավականին մեծացավ , նա իր օրերի մեծ մասը անցկացրել էր համարյա չլքելով իր փոքրիկ անկողինը : Շատ քիչ պատճառ կար , նրան դուրս հանելու համար , այդքան միայնակ էր նա :

Մի օր նա համարձակվեց գնալ դղյակի գրադարան և հիացած մնաց՝ բացահայտելով թե ինչքան լավ ընկեր կարող են լինել գրքերը : Նա սկսեց հաճախակի այնտեղ գնալ : Մի առավոտ , երբ նա կարդում էր , մի մուկ հայտնվեց սեղանի վրա : Նա կանգնած էր ուղղաձիգ , իսկ հագին փոքրիկ , թավշյա ժակետ : Նրա բեղերը մաքուր էին , մորթին՝ շագանակագույն :

– Դուք կարդում եք այնպես , ինչպես ես , – ասաց նա , – էջերով առաջ և ետ գնալով :

Նա քայլեց առաջ և ցածր խոնարվեց :

Մուկը փոքրիկ աղջկան հիացրեց իր արկածների մասին պատմություններով : Մուկը նրան պատմեց տրոլների մասին , ովքեր գողանում էին մարդկանց ոտքերը և աստվածների մասին , ովքեր մոռացել էին աղքատներին : Նա հարցեր էր տալիս տիեզերքի մասին և անընդհատ փնտրում էր պատասխաններ : Նա կարծում էր , որ վերքերը ուշադրություն են պահանջում : Իր հերթին աղջիկը նրան պատմեց հեքիաթներ , նկարեց նրա համար պիկսելային դիմանկարներ , նկարեց նրան գունավոր մատիտներով : Նա ծիծաղում ու վիճում էր մկան հետ : Նա առաջին անգամ կյանքում իրեն կենդանի զգաց :

Շատ ժամանակ չանցավ , երբ նրանք սիրեցին իրար :

Երբ աղջիկը ընտանիքին ներկայացրեց իր կողակցին , նա խոչնդոտների հանդիպեց :

– Նա ընդամենը մուկ է . – բացականչեց արքան արհամարանքով , մինչ թագուհին վախից ճչաց և դուրս վազեց դահլիճից : Եվ իրոք , ամբողջ թագավորությունը՝ սկսած թագավորական ընտանիքի անդամներից , վերջացրած աղախիններով , նայում էին մկանը անհանգստությամբ ու կասկածով :

– Նա անբնական է , – ասում էին մարդիկ , – իրեն մարդ ձևացնող կենդանի :

Աղջիկը չերկմպտեց : Նա և մուկը լքեցին դղյակը և ուղևորվեցին հեռու - հեռու : Օտար վայրում նրանք ամուսնացան , կառուցեցին իրենց համար տուն՝ լցված գրքերով ու շոկոլադով , և ապրեցին երկար ու երջանիկ :

Եթե դուք ցանկանում եք ապրել այնտեղ , որտեղ մարդիկ չեն վախենում մկներից , դուք պետք է հրաժարվեք պալատական կյանքից :

41

Հսկայի ձեռքում կա ժանգոտ սղոց: Նա բզզոցով ագահությամբ կտրում է ճակատս մինչև կհասնի գլխիս ետև:

Ես ունեմ չորս շաբաթից քիչ ժամանակ, որպեսզի իմանամ ճշմարտությունը:

Պապիկը ինձ «Միրրեն» է կանչում:

Երկվորյակները գողանում են քնաբեր հաբեր ու ադամանդներով ականջողեր:

Մայրիկը վիճում էր մորաքույրերի հետ Բոստոնի տան համար:

Բեսսը ատում է Քադդլդաունը:

Քերրին գիշերը թափառում է կղզով:

Ուիլլը մղձավանջներ է տեսնում:

Գատը Հիտքլիֆն է:

Գատը կարծում է ես նրան չեմ ճանաչում:

Եվ հնարավոր է նա ճիշտ է:

Ես ընդունում եմ հաբերս: Խմում եմ ջուր: Սենյակը մութ է:

Մայրիկը կանգնած է դռան մոտ, հետևում է ինձ: Ես չեմ խոսում նրա հետ:

Երկու օր է անկողնում եմ: Ժամանակ առ ժամանակ սուր ցավը թուլանում է: Երբ մենակ եմ լինում, նստում ու գրառումներ եմ անում, մահճակալիս վերևում փակցնելու համար: Հարցերն ավելի շատ են քան պատասխանները:

Վաղ առավոտ է, ինձ ավելի լավ եմ զգում: Ուինդեմիր է գալիս պապիկը: Նա սպիտակ տաբատով է ու կապույտ սպորտային ժակետով: Ես հագել եմ շորտեր ու շապիկ, բակում գնդակներ եմ նետում շների համար: Մայրիկը արդեն Նոր Քլերմոնտում է:

– Ես գնում եմ Էդգարթաուն, – ասում է պապիկը՝ քորելով Բոշի ականջները, – կուզենա՞ս գալ: Եթե դեմ չես ծերուկի ընկերակցությանը:

– Չգիտեմ, – կատակում եմ ես, – այնքան զբաղված եմ թենիսի այս թքոտ գնդակներով: Միգուցե պահանջվի ամբողջ օրը:

– Ես քեզ գրախանութ կտանեմ, Կադի: Քեզ նվերներ կգնեմ, ինչպես առաջ էր:

– Իսկ իրի՞ս:

Պապիկը ծիծաղում է.

– Իհարկե, իրիս:

– Մայրի՞կն է քեզ ստիպել:

– Ոչ, – նա խառնում է իր սպիտակ մազերը, – բայց Բեսսը չի ցանկանում, որ ես մոտորանավակը մենակ վարեմ: Նա ասում է, թե ես կարող եմ ճանապարհը կորցնել:

– Ինձ նույնպես չի կարելի մոտորանավակ վարել:

– Գիտեմ, – ասում է նա, բարձրացնելով բանալիները, – բայց այստեղ Բեսսն ու Փեննին չեն գլխավորը, այլ ես:

Որոշում ենք նախաճաշել քաղաքում: Մենք ուզում ենք նավակով հնարավորինս չափ հեռանալ Բիչվուդից, քանի դեռ մորաքույրերը չեն բռնացրել մեզ:

Էդգարթաունը ծովային, հյուրընկալ գյուղ է Մարտաս-Վինեարդում: Քսան րոպե է պետք այստեղ հասնելու համար: Այստեղ ամենուրեք սպիտակ ցանկապատեր են ու սպիտակ փայտե տներ՝ ծաղիկներով լեցուն բակերով: Խանութները վաճառում են տուրիստական իրեր, պաղպաղակ, թանկարժեք հագուստ, հնաոճ զարդեր: Նավակները հեռանում են նավամատույցից, գնալով ձկնորսության ու ջրային շրջագայության:

Պապիկը այնպիսին է, ինչպիսին առաջ էր: Նա փողերը շաղ է տալիս այստեղ, այնտեղ: Ինձ հյուրասիրում է էսպրեսսո ու կռուասան փոքր փռի պատուհանից, հետո փորձում է ինձ գրքեր գնել Էդգարթաունի գրախանութից: Երբ ես հրաժարվում եմ նվերից, նա օրորում է գլուխը, երբ լսում է իմ նվիրատվության ծրագրի մասին, բայց ոչինչ չի ասում: Փոխարենը նա իմ օգնությունն է խնդրում երեխաներին նվերներ ընտրելու և Ջիննիի՝ տան տնտեսուհու համար ծաղիկներով դիզայնի գիրք գնելու համար: Մենք «Murdick’s Fudged»-ում մեծ պատվեր ենք անում. շոկոլադ, ընկույզով շոկոլադ, գետնանուշի յուղ ու իրիս:

Արվեստի պատկերասրահներից մեկում շրջելիս մենք պատահաբար հանդիպում ենք պապիկի փաստաբանին՝ նիհար, արդեն սպիտակող մազերով մարդու, անունը՝ Ռիչարդ Թետչեր:

– Եվ դու առաջնեկ Կադենսն է, – ասում է Թետչերը՝ սեղմելով ձեռքս, – ես շատ եմ լսել քո մասին:

– Նա անշարժ գույքի հարցերով է զբաղվում. – բացատրում է պապիկը:

– Առաջին թոռնիկ, – ասում է Թետչերը, – չկա ոչինչ որ կհամեմատվի այդ զգացողության հետ:

– Իմ աղջիկը բացի այդ ունի պարզ գլուխ, – ասում է պապիկը, – Սինքլերների արյունն է խոսում:

Սա նույնպես այն արտահայտություններից է, որ նա միշտ ասում է: «Մի նվնվա, մի արդացիր», «Մի ընդունիր «ոչը» որպես պատասխան»: Բայց ինձ ջղայնացնում է, երբ նա դրանք ինձ հետ է կապում: Պարզ գլու՞խ: Իմ ներկա պահի անիծված գլուխը խախտված է անհամար բժշկական դիագնոզներից, իսկ իմ մի մասն էլ ես ժառանգել եմ Իսթմանների անհավատարիմ ընտանիքից: Ես չեմ հաճախելու քոլեջ հաջորդ տարի, ես թողել եմ սպորտը, որով առաջ զբաղվում էի, և ակումբները, որոնց մաս էի ես կազմում, ժամանակի մեծ մասը ես պերկոսետի ազդեցության տակ եմ, և ես լավ չեմ վերաբերում իմ փոքր քույրերին ու եղբայրներին:

Համենայն դեպս պապիկի դեմքը փայլում է, երբ նա խոսում է իմ մասին, և գոնե այսօր նա գիտի, որ ես Միրրենը չեմ:

– Նա Ձեզ է նման. – ասում է Թետչերը:

– Նման է, չէ՞: Միայն թե նա սիրունիկն է:

– Շնորհակալություն, – ասում եմ ես, – բայց եթե ուզում ես տեսնել ամբողջական նմանությունը, ես պետք է գզգզեմ մազերս:

Ասածիցս պապիկը ժպտում է:

– Դա նավակից է, – ասում է Թետչերին, – գլխարկ չեմ վերցրել:

– Դրանք միշտ էլ գզգզված են. – ասում եմ Թետչերին:

– Գիտեմ. – ասում է նա:

Նրանք միմյանց ձեռք սեղմեցինք, հետո պապիկը մտավ թևս և մենք դուրս եկանք պատկերասրահից:

– Նա լավ հոգ տարավ քո մասին, – ասում է նա ինձ:

– Պարոն Թե՞տչերը:

Նա գլխով է անում:

– Բայց չասես մորդ: Նա նորից անախորժություններ կսարքի:

42

Տան ճանապարհին մի հիշողություն է գալիս:

Ամառ տասնհինգերորդ, հուլիսի սկիզբ, վաղ առավոտ: Պապիկը Քլերմոնտի խոհանոցում էսպրեսսո էր պատրաստում: Ես սեղանի մոտ նստած ուտում էի ջեմով տոստ: Միայն մենք էինք երկուսով:

– Սիրում եմ այս սագը, – ցույց տալով ասացի ես: Սագի արձանիկը դրված էր պահարանին:

– Դա եղել է այն ժամանակվանից, երբ դու, Ջոննին ու Միրրենը դեռ նոր ծնվեցիք, – ասաց պապիկը, – այդ տարի ես ու Թիփփերը ձեռք բերեցինք դա Չինաստանի ուղևորության ժամանակ, – նա քթի տակ ծիծաղեց, – նա այնտեղ արվեստի շատ իրեր գնեց: Մենք գիդ ունեինք՝ արվեստի մասնագետ:

Նա մոտեցավ տոստերին և վերցրեց հացի կտորները, որ ես ինձ համար էի թողել այնտեղ:

– Է՛յ. – դժգոհ բացականչեցի ես:

– Շ-շ-շ, այստեղ ես եմ պապիկը: Ես կարող եմ վերցնել տոստը, երբ կցանկանամ, – նա նստեց իր սուրճով և հացին կարագ քսեց, – այդ արվեստի մասնագետ աղջիկը մեզ տարավ անտիկվարիատի խանութներ ու օգնեց մեզ աճուրդային կենտրոններում, – ասաց նա, – նա խոսում էր չորս լեզվով: Նրան նայելով դա չէիր ասի: Փոքրիկ, խեղճ չինական աղջիկ:

– Մի ասա «չինական աղջիկ»: Չի կարելի:

Նա ասածս արհամարեց:

– Թիփփերը գնեց զարդեր և մոտը գաղափար առաջացավ կենդանիների արձաններ գնել այստեղի տների համար:

– Դրանց մեջ է մտնում նաև Քադդլդաունի գո՞րտը:

– Իհարկե, փղոսկրից գորտը, – ասաց պապիկը, – գիտեմ, որ գնեցինք նաև երկու փիղ:

– Դրանք Ուինդեմիրում են:

– Ու Րեդ Գեյթի կապիկները: Կար չորս կապիկ:

– Փղոսկրը անօրինական չէ՞. – հարցրի ես:

– Օհ, որոշ վայրերում: Բայց կարող ես այն ձեռք բերել: Տատիկդ սիրում էր փղոսկր: Նա գնացել էր Չինաստան, երբ դեռ երեխա էր:

– Դրանք փղերի ժանիքների՞ց են:

– Կամ ռնգեղջյուրների եղջյուրներից:

Այդտեղ նա էր՝ պապիկը: Սպիտակ դեռ խիտ մազերով, արտահայտիչ դիմագծերով՝ մնացած նավարկության օրերից: Ծանր ծնոտով, ինչպես հին կինոաստղ:

«Կարող ես այն ձեռք բերել», – ասաց նա փղոսկրի մասին:

Նրա նշանաբաներից մեկը՝ «մի ընդունիր «ոչը» որպես պատասխան»:

Դա միշտ թվացել էր ապրելու հերոսական ճանապարհ: Նա դա ասում էր, երբ մեզ խորհուրդներ էր տալիս մեր նպատակներին հասնելու հարցում: Երբ ոգեշնչում էր Ջոննիին փորձել մարզվել մարաֆոնի համար, կամ երբ ինձ չհաջողվեց հաղթել ընթերցանության մրցանակը յոթերորդ դասարանում: Դա այն էր, ինչ նա ասում էր, երբ պատմում էր իր բիզնես-ստրատեգիաների մասին և թե ինչպես ստացավ տատիկի համաձայնությունը ամուսնանալու համար:

– Ես նրան ամուսնության առաջարկ արեցի չորս անգամ մինչ նա ասաց «այո», – միշտ ասում էր նա, երբ հերթական անգամ պատմում էր Սինքլեր ընտանիքի իր ամենասիրելի պատմություններից մեկը, – ես նրան արդեն հոգնեցրել էի: Նա ասաց «այո», միայն թե ձայնս կտրեմ:

Հիմա, նախաճաշի սեղանի շուրջ, հետևում եմ ինչպես է նա ուտում իմ տոստը: «Մի ընդունիր «ոչը» որպես պատասխան»-ը թվաց ճիշտ մոտեցում մարդու համար, ում չէր մտահոգում կվնասի դա ինչ-որ մեկին թե ոչ, քանի դեռ նրա կինը ցանկանում էր այդ արձանները տեսնել իր ամառային տներում:

Ես գնացի ու վերցրի սագը:

– Մարդիկ չպետք է փղոսկր գնեն, – ասացի ես, – նրա անօրինական լինելը պատճառ ունի: Օրեր առաջ Գատը կարդում էր, որ…

–Ինձ մի՛ ասա ինչ է այդ տղան կարդում, – կոպիտ ասաց պապիկը, – ես տեղյակ եմ: Ես ունեմ բոլոր փաստաթղթերը:

– Կներես: Բայց նա ինձ ստիպեց մտածել որ…

– Կադենս:

– Դու կարող էիր այդ արձանները հանել աճուրդի և ստացված հասույթը տրամադրել վայրի բնության պահպանմանը:

– Այդ դեպքում ես այլևս արձան չէի ունենա: Դրանք շատ թանկ էին Թիփփերի համար:

– Բայց…

Պապիկը ձայնը բարձրացրեց.

– Մի՛ ասա ինձ, ինչպես վարվել իմ փողերի հետ, Կադի: Դրանք քոնը չեն:

– Լավ:

– Դու չպետք է ինձ ասես ինչպես տնօրինել այն, ինչ պատկանում է ինձ, պա՞րզ է:

– Այո:

– Երբեք:

– Այո, պապիկ:

Ես ցանկություն ունեցա նետել սագի արձանը սենյակով մեկ:

Այն կկոտրվե՞ր, երբ բախվեր բուխարուն: Այն կփշրվե՞ր:

Ես սեղմում եմ բռունցքներս:

Դա առաջին անգամն էր, որ մենք խոսեցինք Թիփփեր տատիկի մասին, նրա մահից հետո:

Պապիկը նավակը պարանով կապում է նավամատույցին:

– Դու դեռ կարոտու՞մ ես տատիկին, – հարցնում եմ նրան, երբ մենք քայլում ենք Նոր Քլերմոնտ, – որովհետև ես կարոտում եմ: Մենք երբեք չենք խոսում նրա մասին:

– Իմ մի մասը մահացել է, – ասում է նա, – իսկ դա լավագույն մասն էր:

– Այդպե՞ս ես կարծում. – հարցնում եմ ես:

– Սա այն ամենն է ինչ կարող եմ ասել. – ասում է պապիկը:

43

Ես Ստախոսներին գտա Քադդլդաունի բակում: Գազոնին թափված են թենիսի ռակետներ, խմիչքների շշեր, ուտելիքեների փաթեթներ ու լողի սրբիչներ: Նրանք երեքը պառկել են ադեալներին, աչքերին արևային ակնոցներ, չիպս են ուտում:

– Հիմա լա՞վ ես. – հարցնում է Միրրենը:

Գլխով եմ անում:

– Մենք քեզ կարոտում էինք:

Նրանց մարմիններին մանկական յուղ է քսված: Դրանցից երկուսը գցված են խոտի վրա:

– Չե՞ք վախենում, որ կայրվեք. – հարցնում եմ ես:

– Ես այլևս չեմ հավատում արևապաշտպան քսուկներին. – ասում է Ջոննին:

– Նա որոշել է, որ բոլոր գիտնականները կոռումպացված են, և որ արևապաշտպան քսուկների ամբողջ ինդուստրիան փողաբեր խարդախություն է. – ասում է Միրրենը:

– Դու երբևէ տեսե՞լ ես արևային այրվածքներ, – հարցնում եմ, – երբ մաշկին, բառիս բուն իմաստով, փուչիկներ են լինում:

– Դա հիմար միտք է, – ասում է Միրրենը, – մենք ուղղակի ձանձրույթից ենթադրություններ ենք անում, ընդամենը դա:

Բայց խոսելու ընթացքում նա մեծ քանակությամբ մանկական յուղ է քսում ձեռքերին:

Ես պառկում եմ Ջոննիի կողքին:

Բացում եմ խորովածի համով չիպսի փաթեթը:

Ուշադիր նայում եմ Գատի կրծքավանդակին:

Միրրենը բարձրաձայն կարդում է գրքից հատված Ջեյն Գուդալի մասին:

Մենք երգ ենք լսում իմ այֆոնով:

– նորից բացատրիր, ինչու՞ չես հավատում արևապաշտպան քսուկներին. – հարցնում եմ Ջոննիին:

– Դա խաբեություն է, – ասում է նա, – վաճառել շատ լոսիոններ, ինչի կարիքը ոչ ոք չունի:

– Ահա:

– Ես չեմ այրվի, – ասում է նա, – կտեսնես:

– Բայց ինչու՞ եք մանկական յուղ քսում:

– Օ, դա էքսպերիմենտի մասը չէ, – ասում է Ջոննին, – ինձ ուղղակի դուր է գալիս անընդհատ յուղոտ լինել:

Գատը ինձ բռնացնում է խոհանոցում, ուտելու բան փնտրելիս: Շատ բան չկա:

– Անցած անգամ, երբ քեզ տեսա, ես կրկին ոչ օպտիմալ էի, – ասում է նա, – միջանցքում, մի քանի օր առաջ:

– Հա. – ձեռքերս դողում են:

– Կներես:

– Բան չկա:

– Կարո՞ղ ենք սկսել սկզբից:

– Մենք չենք կարող ամեն օր սկզբից սկսել, Գատ:

– Ինչու՞, – նա ցատկում է, որ նստի սեղանին, – գուցե սա երկրորդ շանսը տալու ամա՞ռ է:

– Երկրորդ, իհարկե: Բայց դրանից հետո ամեն ինչ դառնում է ծիծաղելի:

– Ուղղակի քեզ սովորական պահիր, – ասում է նա, – գոնե միայն այսօր: Արի ձևացնենք, թե ես չեմ խճճվել, ձևացնենք թե դու զայրացած չես: Արի մեզ պահենք այնպես, ասես մենք ընկերներ ենք ու մոռանանք կատարվածը:

Ես չեմ ուզում ձևացնել:

Ես չեմ ուզում ընկերներ լինենք:

Ես չեմ ուզում մոռանալ: Ես փորձում եմ հիշել:

– Ուղղակի մի կամ երկու օր, մինչ ամեն ինչ հունի մեջ կընկնի, – ասում է Գատը, տեսնելով իմ անորոշությունը, – մենք ուղղակի լավ ժամանակ կանցկացնենք մինչև այս ամենը կդադարի շատ մեծ խնդիր լինել:

Ես ուզում եմ իմանալ ամեն ինչ, հասկանալ ամեն ինչ: Ես ուզում եմ Գատին մոտեցնել ինձ, գրկել ու երբեք նրան բաց չթողնել: Բայց երևի սա միակ միջոցն է ամեն ինչ վերականգնելու:

«Քեզ նորմալ պահիր: Հենց հիմա:

Որովհետև դու նորմալ ես: Որովհետև դու կարող ես:»

– Ես արդեն սովորել եմ, ինչպես դա անել, – ասում եմ ես:

Ես հանձնում եմ նրան իրիսների տուփը, որ ես ու պապիկը Էդգարթունից էինք գնել, և նրանից, թե շոկոլադը տեսնելիս ինչպես է նրա դեմքը փայլում, սիրտս կծկվում է:

44

Հաջորդ օրը ես ու Միրրենը առանց թույլտվության վերցնում ենք փոքր մոտորանավակը Էդգարթաուն գնալու համար:

Տղաները գալու ցանկություն չունեն: Նրանք գնում են կայակ քշելու:

Ես վարում եմ իսկ Միրրենը ձեռքը պահում է ջրի տակ:

Միրրենը շատ բան չի հագել. երիցուկներով բիկինի և ջինսե մինի կիսաշրջազգեստ: Նա Էդգարթաունի քարե ճանապարհով քայլում է ներքև ու պատմում է Դրեյք Լոգգերհեդի մասին և թե ինչ է նշանակում «սեռական կապ» ունենալ նրա հետ: Նա դրան միշտ այդպես է անվանում, նրա պատասխանը, թե դա ինչ զգացողություն է, կապված է վարդերով ծովափի բույրի հետ՝ խառնած «ամերիկյան սարեր» ատրակցիոնի ու հրավառության հետ:

Նա նաև պատմում է, թե ինչ շորեր է ուզում գնել Պոնոմայի առաջին տարվա համար, ինչ ֆիլմեր է ուզում դիտել, և իր ծրագրերի մասին, որ ուզում է իրականացնել այս ամառ, օրինակ Վինեարդում գտնել վայրեր ձի քշելու համար ու կրկին սկսել պաղպաղակ պատրաստել: Անկեղծ ասած, նա կես ժամ այդպես անդադար խոսում է:

Եթե ես ունենայի նրա կյանքը… Ընկեր, պլաններ, քոլեջ Կալիֆորնիայում: Միրրենը հետևում է իր արևոտ ապագային, այն դեպքում երբ ես վերադառնալու եմ Դիկինսոնի ակադեմիա և այնտեղ եմ անցկացնելու ևս մեկ ցուրտ ու խեղդող տարի:

Ես գնում եմ «Murdick»-ի իրիսների փոքր տուփ, չնայած երեկվա գնածից մի քիչ մնացել է: Մենք նստում ենք նստարանին, Միրրենը դեռ խոսում է:

Ուրիշ հիշողություն է վերադառնում:

Ամառ տասնհինգերորդ, Միրրենը նստած է Թաֆտի և Ուիլլի կողքին Էդգարթաունի մեր ամենասիրած սրճարանի՝ «Քլեմ շեքի» աստիճաններին: Տղաների մոտ կան պլաստմասե գունավոր ֆռռիկներ: Թաֆտի դեմքը կեղտոտ էր շոկոլադից, որ արդեն կերել էր: Մենք սպասում էինք Բեսսին, որովհետև նրա մոտ էին Միրրենի կոշիկները: Նա չէր կարող ներս մտնել առանց կոշիկների: