Текст книги "Մենք ստախոսներ էինք"

Ես չեմ ուզում գնալ:

Ես ուզում եմ վերադառնալ Բիչվուդ: Ուզում եմ տեսնել Միրրենին և արևայրուգ ստանալ, պլանավորել մեր ապագան: Ուզում եմ վիճել Ջոննիի հետ և սուզվել ծովում և պաղպաղակ պատրաստել: Ուզում եմ խարույկ վառել փոքր ափին: Ուզում եմ պառկել Քլերմոնտի պատշգամբի ցանցաճոճին և կրկին դառնալ Ստախոսներից մեկը, եթե դա հնարավոր է:

Ես ուզում եմ հիշել դժբախտ պատահարը:

Ուզում եմ իմանալ՝ ինչու Գատը անհետացավ: Ես չգիտեմ՝ ինչու նա ինձ հետ չէր, երբ ես գնացի լողալու: Չգիտեմ՝ ինչու եմ գնացել փոքր ափ միայնակ: Ինչու եմ լողացել ներքնազգեստով և ափին հագուստ չեմ թողել: Եվ ինչու Գատը ինձ թողեց, երբ ես այդքան ծանր վիճակում էի:

Փորձում եմ հասկանալ, նա սիրու՞մ էր ինձ: Սիրում էր Ռա՞քելին:

Հայրիկն ու ես պիտի գնանք Ավստրալիա հինգ օրից:

Ես չպետք է համաձայնվեի:

Ես ընդունում եմ դժբախտ տեսք ու սկսում եմ լացուկոց: Ասում եմ մայրիկին, որ ինձ պետք չէ աշխարհը տեսնել: Ես պետք է տեսնեմ ընտանիքիս: Ես կարոտում եմ պապիկին:

Ոչ:

Ես կսկսեմ ինձ վատ զգալ, եթե թռչեմ Ավստրալիա: Նորից կսկսեն գլխացավեր, ինձ չի կարելի թռչել ուղղաթիռով: Չի կարելի ուտել անսովոր կերակուր: Թռիչքը շատ ծանր կտանեմ: Իսկ ի՞նչ, եթե մենք դեղերս կորցնենք:

Հերիք է վիճել: Ուղևորությունը արդեն վճարված է:

Ես շներին քայլելու եմ տանում վաղ առավոտյան: Ամանները տեղադրում եմ լվացող մեքենայի մեջ, հետո տեղավորում եմ դրանք դարակներում: Հագնում եմ զգեստ և դիմահարդարվում եմ: Ուտում եմ ամանիս մեջի եղածը: Թույլ եմ տալիս մայրիկին ինձ գրկի ու շոյի մազերս: Ես ասում եմ նրան, որ ցանկանում եմ ամառն անցկացնել իր հետ, այլ ոչ հայրիկի:

Խնդրում եմ:

Հաջորդ օրը պապիկը գալիս է Բերլինգթոն մեզ հյուր: Նա կղզում էր մինչև մայիսի կեսը և ստիպված էր օգտագործել նավակ, ավտոմեքենա և ուղղաթիռ այստեղ հասնելու համար: Թիփփեր տատիկի մահից հետո նա էլ երբեք մեզ չէր այցելել:

Մայրիկը վերցնում է նրան օդանավակայանից, մինչ ես տանը ընթրիքի համար սեղանն եմ պատրաստում: Նա գնել էր տապակած հավ և գարնիր քաղաքի մթերային խանութից:

Պապիկը շատ էր նիհարել ինչ տեսել էի նրան վերջին անգամ: Նրա սպիտակ մազերը դուրս էին եկել ականջների կողքերից, նա նման էր փոքրիկ թռչունի: Մաշկը կորցրել էր ձգությունը, փորը կախվել, ես նրան այդպիսին չէի հիշում: Նա միշտ անհաղթելի էր, ուժեղ, լայն ուսերով և փայլող ատամներով:

Պապիկը այն մարդկանցից է, ովքեր ունենում են կարգախոսներ: «Մի ընդունեք «ոչը» որպես պատասխան», – միշտ ասում է նա մեզ: Եվ. «Երբեք մի նստեք վերջին շարքերում: Հաղթողները նստում են առջևում»:

Մենք՝ Ստախոսներս, առաջ ուշադրություն չէինք դարձնում այս արտահայտություններին. «Եղեք վճռական, ոչ ոք չի սիրում փնթփնթաններին», «մի նվնվա, մի արդարացիր»: Բայց եթե խոսքը վերաբերվում էր մեծական թեմաներին, մենք հաշվի էինք առնում պապիկի իմաստուն մտքերը:

Պապիկը հագել էր վանդականախշ շորտեր ու մոկասիններ: Նրա ոտքերը դարձել էին բարակ, ծերուկի ոտքեր: Նա թմփթմփացրեց մեջքիս ու խնդրեց կոլայով վիսկի:

Մենք ուտում ենք և նա պատմում է Բոստոնի իր ինչ-որ ընկերների մասին: Բիչվուդի իր տան նոր խոհանոցի մասին: Ոչ մի կարևոր բան: Ավելի ուշ մայրիկը լվանում է սպասքը, իսկ ես պապիկին ցույց եմ տալիս տան ետևի այգին: Արևը դեռ մայր չի մտել:

Պապիկը պոկում է պիոն ու տալիս է ինձ:

– Իմ ավագ թոռնուհու համար:

– Մի պոկիր ծաղիկները, լա՞վ:

– Փեննին դեմ չի լինի:

– Ոչ, նա դեմ կլինի:

– Առաջինը եղավ Կադենսը, – ասաց նա նայելով երկնքին, ոչ ինձ, – ես հիշում եմ ինչպես նա եկավ մեզ մոտ Բոստոն: Նրա հագին վարդագույն չոչաշոր էր, մազիկները խառնված: Ջոննին ծնվեց միայն երեք շաբաթ հետո:

– Ես այստեղ եմ, պապիկ:

– Կադենսը առաջինն էր, ու նշանակություն չուներ, որ նա աղջիկ էր: Ես նրան կտայի ամեն ինչ: Ինչպես կտայի տղա թոռնիկին: Ես նրան վերցրի ձեռքերիս մեջ ու սկսեցի պարել: Նա մեր ընտանիքի ապագան էր:

Ես գլխով եմ անում:

– Մենք տեսնում էինք, որ նա իսկական Սինքլեր է: Նա ուներ մեր մազերը, բայց բանը միայն դրանում չէր: Նրա ծնոտը, փոքրիկ ձեռքերը: Մենք գիտեինք, որ նա բարձրահասակ է լինելու: Մենք բոլորս բարձրահասակ էինք, մինչև Բեսսը չամուսնացավ այդ թզուկի հետ, և Քերրին էլ կրկնեց նույն սխալը:

– Դու նկատի ունես Բրո՞դիին և Ուի՞լյամին:

– Ճամփան բաց էր, հա՞, – պապիկը ժպտաց, – մեր ընտանիքում բոլորը բարձրահասակ էին: Դու գիտե՞ս, որ իմ մոր կողմի բարեկամները եկել էին Մեյֆլաուվերով: Որպեսզի նոր կյանք սկսեին Ամերիկայում:

Ես գիտեմ, որ ընդհանրապես կարևոր չէ, որ մեր նախնիները եկել են Մեյֆլաուվերով: Կարևոր չի հասակը նույնպես: Կամ բաց գույնի մազերը: Այդ պատճառով էլ հենց ներկել եմ մազերս. չեմ ուզում լինել ավագը: Ժառանգորդը կղզու, հարստության և սպասելիքների:

Բայց մեկ է նորից, հավանաբար ես հենց նա եմ:

Պապիկը շատ խմեց երկար ճանապարհից հետո:

– Գնա՞նք ներս, – հարցրի ես, – կցանկանա՞ս նստել:

Նա պոկում է երկրորդ պիոնը ու տալիս ինձ.

– Ի նշան ներման, թանկագինս:

Ես ձեռքս դրեցի նրա կզացող մեջքին.

– Չպոկես էլ ոչ մի հատ, լա՞վ:

Պապիկը կռանում է և դիպչում սպիտակ պիոններին:

– Լուրջ, պետք չի, – ասում եմ ես:

Նա կտրուկ պոկում է երրորդ պիոնը: Տալիս է ինձ:

– Դու իմ Կադենսն ես: Առաջնեկը:

– Այո:

– Ի՞նչ է պատահել մազերիդ հետ:

– Ես դրանք ներկել եմ:

– Ես քեզ չճանաչեցի:

– Բան չկա:

Պապիկը ցույց է տալիս ձեռքերիս պիոններին:

– Երեք ծաղիկ քեզ համար: Դու արժանի ես երեքին:

Նա խեղճ տեսք ուներ: Նա ազդեցիկ տեսք ուներ:

Ես սիրում եմ նրան, բայց համոզված չեմ, որ նա ինձ դուր է գալիս: Ես վերցնում եմ նրա ձեռքը և ներս ուղեկցում:

20

Ժամանակին մի արքա էր ապրում , ով ուներ երեք սքանչելի դուստր : Նա սիրում էր նրանց յուրաքանչյուրին : Եվ ահա , երբ երիտասարդ օրիորդները այնքան էին մեծացել , որ արդեն պատրաստ էին ամուսնանալ , սարսափելի , երեքգլխանի վիշապը հարձակվեց թագավորության վրա՝ վառելով գյուղերը իր կրակե շնչառությամբ : Նա փչացրեց ցանքը և եկեղեցիները : Սպանեց երեխաներին , ծերերին և բոլորին ովքեր հայտնվեցին նրա ճանապարհին :

Արքան խոստացավ արքայադստեր ձեռքը յուրաքանչյուրին , ով կսպանի վիշապին : Հերոսներն ու ասպետները հայտնվեցին զրահներով , նստած ձիերի վրա , զինված թրերով ու նետերով :

Մեկը մյուսի ետևից նրանք մահացան և դարձան վիշապի համար կերակուր :

Ի վերջո արքան եկավ եզրակացության , որ անմեղ աղջիկը կարող է փափկացնել վիշապի սիրտը և հաջողության հասնել այնտեղ որտեղ ասպետները ձախողեցին : Նա ուղարկեց իր ավագ դստերը վիշապից ողորմածություն խնդրելու , բայց վիշապը չլսեց նրա աղաչանքի խոսքերը : Դրանք կուլ գնացին աղջկա հետ միասին :

Հետո արքան ուղարկեց իր միջնեկ դստերը վիշապից ողորմածություն խնդրելու , բայց վիշապը նորից չլսեց : Կուլ տվեց նրան , մինչ նա կարող էր բառ ասել :

Արքան ուղարկեց իր կրտսեր դստերը վիշապից ողորմածություն խնդրելու , իսկ աղջիկը այնքան հմայիչ և խելացի էր , որ արքան վստահ էր , նրա մոտ ամեն ինչ կստացվի :

Իրականում ոչ : Վիշապը պարզապես կերավ նրան :

Արքան ցավում էր ափսոսանքով : Հիմա նա մնաց մենակ աշխարհում :

Հիմա թույլ տվեք ձեզ հարց տամ : Ո՞վ սպանեց աղջիկներին :

Վիշա՞պը , թե՞ նրանց հայրը :

Երբ պապիկը գնում է հաջորդ օրը, մայրիկը զանգում է հայրիկին և չեղյալ համարում Ավստրալիայի ուղևորությունը: Եղան բղավոցներ: Եղան բանակցություններ:

Ի վերջո նրանք որոշեցին, որ ես կգնամ Բիչվուդ չորս շաբաթով ամռանը, հետո կայցելեմ հայրիկին Կոլորադոյի նրա տանը, որտեղ ես երբեք չեմ եղել: Հայրիկը պնդում է: Նա կտեսնի ամռանը ինձ, հակառակ դեպքում գործի մեջ կներգրավվեն փաստաբաններ:

Մայրիկը զանգում է մորաքույրերին: Նա երկար, առանձին խոսակցություններ է տանում նրանց հետ մեր տան պատշգամբում: Ես չեմ կարողանում ոչինչ լսել, բացի մի քանի արտահայտություններից. «Կադենսը այնքան փխրուն է, նա շատ հանգստի կարիք ունի: Ընդամենը չորս շաբաթ, ոչ ամբողջ ամռանը: Ոչինչ չպետք է նրան անհանգստացնի, նա աստիճանաբար բուժվում է»:

Ինչպես նաև, «Պինո Գղիջո», «Սոնսեխ», գուցե մի քիչ էլ «Ղիսլինգ», բայց հաստատ ոչ «Շաղդոնե»:

21

Իմ սենյակը համարյա դատարկ է հիմա: Սավաններն ու վերմակը մահճակալիս: Լափթոփ սեղանին, մի քանի գրիչ: Աթոռ:

Ես ունեմ մի քանի ջինսե տաբատ ու շորտեր: Մի քանի շապիկ, վանդականախշ վերնաշապիկ, որոշ տաք սվիտերներ, լողազգեստ, մի զույգ կեդ, մի զույգ քրոկս և մի զույգ երկարաճիտք: Երկու զգեստ որոշ բարձրակրունկներ: Տաք վերարկու, որսորդական բաճկոն ու պայուսակ:

Դարակները դատարկ են: Ոչ մի նկար, ոչ մի պլակատ: Ոչ մի հին խաղալիք:

ՆՎԻՐՈՒՄ ԵՄ. Տուրիստական ատամի խոզանակների կոմպլեկտը, որ մայրիկը գնեց երեկ:

Ես ունեի ատամի խոզանակ: Չգիտեմ ինչու էր նա ցանկացել գնել ուրիշը: Այս կինը գնում է իրեր, ուղղակի գնելու համար: Անտանելի է:

Ես քայլեցի գրադարան և գտա աղջկան ով վերցրել էր իմ բարձը: Նա առաջվա նման հենված էր պատին: Ես դրեցի խոզանակների կոմպլեկտը նրա բաժակի մեջ:

ՆՎԻՐՈՒՄ ԵՄ. Գատի կանաչ որսորդական բաճկոնը: Այն, որ ես հագա գիշերը, երբ մենք բռնել էինք ձեռք ձեռքի, նայում էինք աստղերին ու խոսում էինք Աստծո մասին: Ես այն չվերադարձրի:

Ես պետք է դրանից ազատվեի առաջին հերթին: Գիտեմ: Բայց չկարողացա ինձ ստիպել: Դա միակ բանն էր, որ մնացել էր նրանից:

Բայց դա թուլություն էր ու հիմարություն: Գատը չի սիրում ինձ:

Ես չեմ սիրում նրան նույնպես ու երևի չեմ էլ սիրել:

Ես կտեսնեմ նրան երկու օրից, բայց ես նրան չեմ սիրում ու չեմ ուզում նրա բաճկոնը:

22

Հեռախոսը զանգում է գիշերը ժամը տասին մեր Բիչվուդ գնալուց առաջ: Մայրիկը լոգանք է ընդունում: Ես վերցնում եմ:

Ծանր շնչառություն: Հետո ծիծաղ:

– Ո՞վ է:

– Կադի՞:

Հասկանում եմ, որ երեխա է:

– Այո:

– Թաֆտն է, – Միրրենի եղբայրը: Նա չունի իրեն պահելու ձև:

– Ինչու՞ քնած չես:

– Դա ճի՞շտ է, որ դու թմրամոլ ես, – հարցնում է Թաֆտը:

– Ոչ:

– Դու վստա՞հ ես:

– Դու զանգել ես, որ հարցնես ես թմրամոլ եմ թե չէ՞, – պատահարից հետո ես ու Թաֆտը ոչ մի անգամ չէինք խոսացել:

– Մենք Բիչվուդում ենք, – ասում է նա, – մենք եկել ենք այս առավոտ:

Ես ուրախ եմ, որ նա փոխեց թեման: Ես ձայնս դարձրի ավելի ուրախ.

– Մենք վաղն ենք գալիս: Լավ է, չէ՞: Դու լողացե՞լ ես արդեն:

– Ոչ:

– Գնացե՞լ ես ճոճվելու:

– Ոչ, – ասում է Թաֆտը, – դու վստա՞հ ես, որ թմրամոլ չես:

– Որտե՞ղից ես դու դա գլուխդ մտցրել, ընդհանրապես:

– Բոննին: Նա ասում է ես պետք է հետևեմ քեզ:

– Մի լսիր Բոննիին, – ասում եմ ես, – Միրրենին լսիր:

– Ես հենց դրա մասին եմ խոսում: Բայց Բոննին միակն է, ով հավատում է ինձ Քադդլդաունի մասին, – ասում է նա, – ու ես ցանկացա զանգել քեզ: Բայց միայն ոչ այն դեպքում, եթե դու թմրամոլ ես, որովհետև թմրամոլները չգիտեն թե շուրջը ինչ է կատարվում:

– Ես թմրամոլ չեմ, դու մանրապճեղ, – ասում եմ ես: Չնայած, հնարավոր է ստում եմ:

– Քադդլդաունում ուրվականներ կան, – ասում է Թաֆտը, – կարո՞ղ եմ ես գալ ու քնել Ուինդեմիրում:

Ինձ դուր է գալիս Թաֆտը: Իրոք: Նա թեթևակի ցնդած է ու պեպեններով ծածկված, և Միրրենը նրան ավելի շատ է սիրում քան երկվորյակներին:

– Դրանք ուրվականներ չեն: Ուղղակի տան պատուհաններից քամի է փչում, – ասում եմ ես, – այդպես է նաև Ուինդեմիրում: Պատուհանները աղմկում են:

– Դրանք էլ են ուրվականներ, – ասում է Թաֆտը, – մայրիկը ինձ չի հավատում, Լիբերտին նույնպես:

Երբ նա ավելի փոքր էր, նա այն երեխաներից էր, որոնք մտածում էին թե պահարաններում հրեշներ կան: Արդեն ավելի ուշ նա համոզված էր, որ նավամատույցի տակ կան ծովային հրեշներ:

– Միրրենին խնդրի թող քեզ օգնի, – ասում եմ նրան, – նա քնելուց առաջ քեզ համար հեքիաթ կկարդա կամ կերգի քեզ համար:

– Դու այդպե՞ս ես կարծում:

– Նա կօգնի: Ու երբ ես գամ, քեզ կտանեմ ծովում սուզվելու, և սա կլինի հոյակապ ամառ, Թաֆտ:

– Լավ, – ասում է նա:

– Ու մի վախեցիր հիմար, ծեր Քադդլդաունից, – ասում եմ նրան, – ցույց տուր դրան, թե ով է այդտեղ գլխավորը, ես կտեսնեմ քեզ վաղը:

Նա անջատում է առանց հրաժեշտի:

Մաս երրորդ

Ամառ տասնյոթ

23

Վուդս Հոլում՝ նավահանգստային քաղաքում մայրիկն ու ես թողնում ենք ռետրիվերներին դուրս գալ մեքենայից և հանում ենք մեր ճամպրուկներն ու գնում դեպի մորաքույր Քերրին, որ կանգնած էր նավամատույցին:

Քերրին երկար, պինդ գրկում է մայրիկին հետո օգնում մեզ տեղավորել ճամպրուկներն ու շներին նավակում:

– Դու ավելի ես գեղեցկացել քան երբեք, – ասում է նա, – և փառք Աստծո, որ եկաք:

– Օհ, վերջացրու, – ասում է մայրիկը:

– Ես գիտեմ, դու վատառողջ էիր, – ասում է Քերրին ինձ: Նա քույրերից ամենաբարձրահասակն է և Սինքլերների ավագ դուստրը: Նա հագել էր երկար, կաշմիրից սվիտեր: Բերանի երկու կողմերում առաջացել էին խորը կնճիռներ: Նա կրում է նեֆրիտից որոշ հին զարդեր, որոնք եղել էին տատիկինը:

– Ոչ մի վատ բան, որ չի կարող բուժել «պերկոսետը» կամ երկու բաժակ օղին, – ասում եմ ես:

Քերրին ծիծաղում է, բայց մայրիկը ասում է նրան.

– Նա չի ընդունում «պերկոսետ»: Ընդունում է միայն կախվածություն չառաջացնող դեղորայք, որ բժիշկն է նշանակել:

Դա սուտ է: Կախվածություն չառաջացնող դեղերը չէին օգնում:

– Նա շատ է նիհարել, – ասում է Քերրին:

– Դա օղուց է, – ասում եմ ես, – ես այն հացի փոխարեն խմում եմ:

– Նա չի կարողանում շատ ուտել, երբ ցավեր է ունենում, – ասում է մայրիկը, – ցավից նրա մոտ սրտխառնոց է առաջանում:

– Բեսսը պատրաստել է քո սիրած հապալասով կարկանդակը, – ասում է մորաքույրը ինձ: Նա ևս մեկ անգամ գրկում է մայրիկին:

– Դուք անսպասելի սկսել եք գրկախառնվել, – ասում եմ ես, – առաջ դուք երբեք չէիք գրկախառնվում:

Մորաքույր Քերրին ինձ նույնպես գրկում է: Նա օգտագործում է թանկարժեք, լիմոնի օծանելիք: Ես երկար ժամանակ նրան չէի տեսել:

Նավահանգիստը գնալով դառնում էր ավելի ցուրտ ու մարդաշատ: Ես նստում եմ նավակի ետնամասում, մայրիկը կանգնած մորաքույր Քերրիի հետ ղեկի մոտ: Ձեռքս պահում եմ ջրի ուղղությամբ: Ջրի շիթը թրջում է սպորտային վերարկուիս թևերը:

Շուտով կտեսնեմ Գատին:

Գատը, իմ Գատը, ով իմ Գատը չէ:

Տները: Փոքրերին, մորաքույրերին, Ստախոսներին:

Կլսեմ ծովի թռչունների ձայնը, կզգամ ընկնելու, կարկանդակի ու տնական պաղպաղակի համը: Կլսեմ թենիսի գնդակների ձայնը, ռետրիվերների հաչոցը, շնչառությանս արձագանքը լողի դիմակից: Մենք կվառենք խարույկ, որ հետո կդառնա մոխիր:

Ես նորից կլինեմ մեր տա՞նը:

Երկար գնալուց հետո, սկսեց երևալ Բիչվուդը, կղզու ծանոթ պատկերը գնալով ավելի պարզ էր դառնում: Առաջինը ես տեսա Ուինդեմիրը իր սրածայր տանիքներով: Ահա սենյակը հեռվում աջ կողմում մայրիկինն է, երևում են բաց կապույտ վարագույրները: Իմ սենյակի պատուհանը նայում է դեպի կղզին:

Քերրին նավակը վարում է կղզու կողքով և ես կարողանում եմ տեսնել Քադդլդաունը՝ կղզու ամենացածր կետը, ուղղանկյունաձև տուփի նման: Փոքր ավազե ծովախորշը՝ փոքր ափը, թաքնվել էր երկար փայտե աստիճանների ներքևում:

Պատկերը փոխվեց կղզու արևելյան մասում: Ես չէի կարողանում տեսնել Րեդ Գեյթը ծառերի ետևից, բայց երևում էին նրա կարմիր պատերը: Հետո մեծ ափը, որին հասնում էին փայտե աստիճանները:

Քլերմոնտը կանգնած էր ամենաբարձր կետում, երեք կողմերից ջրային տեսարաններով: Ես ձգեցի վիզս, որ տեսնեմ փոքրիկ աշտարակը, բայց այն այնտեղ չէր: Ծառերը, որ առաջ տարածված էին մեծ, թեք բակով, դրանք նույնպես չկային: Հնաոճ, վեց սենյականոց, մեծ պատշգամբով և ագարակային խոհանոցով տան փոխարեն, որտեղ պապիկը անցկացնում էր իր յուրաքանչյուր ամառը, ես տեսնում եմ հարթ, ժամանակակից կառույց տեղակայված ժայռի գագաթին: Մի կողմից ճապոնական ոճով այգի, մյուս կողմից մերկ ժայռեր: Տունը ապակուց էր և երկաթից: Սառը:

Քերրին անջատում է շարժիչը, որն ավելի է հեշտացնում խոսալը:

– Սա Նոր Քլերմոնտն է, – ասում է նա:

– Անցած տարի միայն կմախքն էր: Ես երբեք չէի պատկերացնի, որ նա այն կսարքի առանց գազոնի, – ասում է մայրիկը:

– Սպասիր դու դեռ ներսը չես տեսել: Պատերը ամբողջովին մերկ են, ու երբ մենք երեկ եկանք, նա սառնարանում չուներ ոչինչ, բացառությամբ մի քանի խնձորի ու «Հավարտի» պանրի:

– Երբվանի՞ց է նա սկսել սիրել «Հավարտի», – հարցնում է մայրիկը, – այն լավը չէ:

– Նա չգիտի ինչ է գնում: Ջիննին ու Լյուսիլը՝ նոր խոհարարը, անում են միայն այն, ինչ նա է կարգադրում: Նա ուտում էր միայն պանրով տոստ: Բայց ես գրեցի մի մեծ ցուցակ և նրանք գնացին Էդգարթաուն գնումների: Հիմա մենք ունենք բավարար ուտելիք մի քանի օրվա համար:

Մայրիկը դողում է:

– Լավ է, որ այստեղ ենք:

Ես զննում եմ նոր կառույցը, քանի դեռ նրանք զրուցում են: Ես իհարկե գիտեի, որ պապիկը վերափոխել է այն: Նա և մայրիկը խոսում էին նոր խոհանոցի մասին, երբ նա այցելել էր մեզ մի քանի օր առաջ: Սառնարան և լրացուցիչ սառնախցիկ, տաքացնող դարակ և համեմունքների համար հատուկ դարակ:

Ես չէի մտածում, որ նա ամբողջովին քանդել է տունը: Որ չկա գազոն: Եվ չկան ծառերը, հատկապես մեծ, ծեր թխկին, որից կախված էին ճոճանակները: Այդ ծառը երևի մոտ հարյուր տարեկան էր:

Ալիքը բարձրանում է, մուգ կապույտ, ծովից դուրս թռնելով ինչպես կետը: Անցնում է իմ վրայով: Պարանոցիս մկանները սկսում են ձգվել, կոկորդս չորանում է: Ես ծալվում եմ նրա ծանրության տակ: Արյունը հարվածում է գլխիս: Ես խորտակվում եմ:

Մի պահ այս ամենը թվում է այնքան տխուր, անտանելի տխուր, գեղեցիկ ու ծեր, ճոճանակներով ծառի մասին մտածելը: Մենք երբեք չէինք խոսացել այդ ծառի մասին, թե ինչքան էինք մենք այն սիրում: Նրան անուն չէինք տվել: Ոչինչ: Այն կարող էր դեռ ավելի երկար ապրել:

Ես մրսում եմ, շատ եմ մրսում:

– Կադե՞նս, – մայրիկը թեքվում է իմ կողմ:

Ես ձգվում եմ ու բռնվում եմ նրա ձեռքից:

– Քեզ նորմալ պահիր, – ցածր ասում է նա, – Հիմա:

– Ի՞նչ:

– Որովհետև դու նորմալ ես: Որովհետև դու կարող ես:

Լավ: Լավ: Դա ուղղակի մի ծառ էր:

Ուղղակի ծառ՝ անվադողերից ճոճանակներով, որոնք ես շատ էի սիրում:

– Տեսարաններ մի՛ սարքիր, – շշնջում է նա, – խորը շնչիր ու նստիր:

Ես անում եմ այնպես, ինչպես որ նա ասեց, ինչքանով որ կարողանում եմ, ինչպես միշտ եմ արել:

Մորաքույր Քերրին իր վրա վերցրեց ուշադրությունը՝ ավելի ուրախ ասելով.

– Նոր այգին լավն է, միայն հարմարվել է պետք: Նստելու տեղ կա կոկտեյլների ժամերի համար: Թաֆտը և Ուիլլը հատուկ քարեր են գտել:

Նա շրջում է նավակը ափի կողմ ու հանկարծ ես կարողանում եմ տեսնել մեզ սպասող իմ Ստախոսներին, ոչ նավամատույցին, այլ փայտե ցանկապատի մոտ, որ տարածվում է եզրային ճանապարհով:

Միրրենը կանգնել է ցանկապատին, ոգևորված մեզ ձեռքով է անում, նրա մազերը խառնվում են քամուց:

Միրրենը: Նա քաղցրություն է: Նա հետաքրքրություն է ու անձրև:

Ջոննին ցատկում է վերև, ներքև, անիվի նման պտույտներ անում:

Ջոննին: Նա հակադրություն է: Ջանք է ու սարկազմ:

Գատը, իմ Գատը, ժամանակին իմ Գատը՝ նա նույնպես դուրս է եկել ինձ տեսնելու: Նա կանգնել է ցանկապատի ետևում, քարե բեկորի վրա, որոնցից հիմա շատ կային Քլերմոնտում: Նա ազդանշաններ էր ցույց տալիս, արագ թափահարելով ձեռքերը, ասես ես պիտի ինչ-որ գաղտնի կոդ հասկանայի: Նա մտածմունք է ու էնտուզիազմ: Ամբիցիա ու թունդ սուրճ:

Բարի գալուստ տուն, ասում են նրանք: Բարի գալուստ տուն:

24

Ստախոսները չեն գալիս նավամատույց, երբ մենք հասնում ենք այնտեղ, և ոչ էլ մորաքույր Բեսսը ու պապիկը: Փոխարենը այնտեղ են փոքրերը՝ Ուիլլն ու Թաֆտը, Լիբերտին ու Բոննին:

Տղաները՝ երկուսն էլ տասը տարեկան, բշտում են իրար ու քաշքշում: Թաֆտը վազում է ու գրկում է ինձ: Ես բարձրացնում եմ նրան ու պտտում: Նա անսպասելի թեթև է, ասես նրա պեպենոտ մարմինը թռչնի մասերից լինի:

– Հիմա քեզ ավելի լա՞վ ես զգում, – հարցնում եմ ես:

– Մենք պաղպաղակ ունենք սառնարանում, – նա գոռում է, – երեք տեսակի:

– Լուրջ, Թաֆտ: Երեկ, երբ մենք խոսում էինք հեռախոսով, դու անախորժություններ ունեիր:

– Չունեի:

– Այո, ունեիր:

– Միրրենը ինձ հեքիաթ կարդաց: Հետո ես գնացի քնելու: Ոչ մի լուրջ բան:

Ես խառնում եմ նրա մեղրագույն մազերը:

– Դա ուղղակի տուն է: Շատ-շատ տներ գիշերները սարսափելի են թվում, բայց առավոտյան նորից դառնում են ընկերական:

– Արդեն մեկ է, մենք չենք մնում Քադդլդաունում, – ասում է Թաֆտը, – մենք տեղափոխվել ենք Նոր Քլերմոնտ պապիկի մոտ:

– Տեղափոխվե՞լ եք:

– Մենք մեզ պետք է կարգին պահենք այնտեղ և ոչ մի հիմարություն չանենք: Մեր իրերն արդեն տեղավորել ենք: Ուիլլը երեք հատ մեդուզա է բռնել մեծ ափին ու սատկած կռաբ: Կգա՞ս դրանք տեսնելու:

– Իհարկե:

– Կռաբը նրա գրպանում է, բայց մեդուզաները ջրով դույլի մեջ են, – ասում է Թաֆտը ու վազում:

Մայրիկն ու ես քայլում ենք Ուինդեմիր տանող կարճ ճանապարհով: Երկվորյակները օգնում են ճամպրուկները տանել:

Պապիկն ու մորաքույր Բեսսը խոհանոցում են: Սեղանին ծաղկամանի մեջ դրված են դաշտային ծաղիկներ, Բեսսը սպունգով մաքրում է լվացարանը, իսկ պապիկը կարդում է «Martha’s Vineyard Times»:

Բեսսը ավելի նուրբ է քան քույրերը, և ավելի խարտյաշ, բայց նույն կազմվածքով: Նա հագել է սպիտակ ջինս, մուգ կապույտ, բամբակե կտորից սվիտեր՝ ադամանդե զարդարանքով: Նա հանում է ռեզինե ձեռնոցները, հետո համբուրում է մայրիկին և գրկում ինձ՝ այնքան երկար ու պինդ, որ ասես ինչ-որ խորը ու գաղտնի ուղերձ է փոխանցում: Նրանից քլորի ու գինու հոտ է գալիս:

Պապիկը կանգնում է, բայց չի մոտենում մինչև Բեսսը չի վերջացնում գրկախառնոցը:

– Միրրեն, ողջույն, – ասում է պապիկը ուրախ, – հիանալի է քեզ տեսնել նորից:

– Նա շատ է շփոթում, – ասում է Քերրին ինձ ու մայրիկին, – մարդկանց կանչում է «Միրրենով»:

– Ես գիտեմ, որ նա Միրրենը չէ, – ասում է պապիկը:

Մեծերը իրար մեջ զրուցում են, իսկ ես երկվորյակների հետ հեռանում եմ: Նրանք մի քիչ ծիծաղելի տեսք ունեն քրոկսերով ու ամառային զգեստներով: Համարյա տասնչորս տարեկան են: Նրանք ունեն Միրրենի ձիգ ոտքերը ու կապույտ աչքերը, բայց նրանց դեմքերը ավելի փոքր են:

– Քո մազերը սև են, – ասում է Բոննին, – դու նման ես մեռած վամպիրի:

– Բո՛ննի, – Լիբերտին բզում է նրան:

– Նկատի ունեմ, որ դա ավելորդ է, որովհետև բոլոր վամպիրները մեռած են լինում, – ասում է Բոննին, – բայց նրանք նաև ունեն սև շրջաններ աչքերի տակ ու գունատ մաշկ, ինչպես դու:

– Քեզ լավ պահիր Կադիի հետ, – շշնջում է Լիբերտին, – մայրիկը մեզ զգուշացրել է:

– Ես ոչինչ չասացի, – ասում է Բոննին, – շատ վամպիրներ չափազանց գրավիչ են: Դա ապացուցված փաստ է:

– Ես քեզ ասացի, որ ես չեմ ուզում, որ դու խոսաս զզվելի մեռած արարածների մասին այս ամառ, – ասում է Լիբերտին, – անցած գիշերը հերիք էր:

Հետո պտտվում է իմ կողմ.

– Բոննին տարված է մեռյալներով: Նա կարդում է գրքեր նրանց մասին, անընդհատ, ու հետո չի կարողանում քնել: Դա նյարդայնացնում է, երբ նրա հետ սենյակ ես կիսում:

Այս ամենը Լիբերտին ասում է առանց աչքերիս նայելու:

– Ես ընդամենը խոսում էի Կադիի մազերի մասին, – ասում է Բոննին:

– Դու չպետք է ասես նրան, որ նա մեռածի տեսք ունի:

– Բան չկա, – ասում եմ Բոննիին, – ինձ չի հետաքրքրում, թե դուք ինչ եք մտածում, այնպես որ ամեն ինչ նորմալ է:

25

Բոլորը գնում են Նոր Քլերմոնտ, մնում ենք միայն ես ու մայրիկը իրերը դասավորելու: Ես թողնում եմ ճամպրուկս ու գնում Ստախոսներին գտնելու:

Հանկարծակի նրանք թռնում են վրաս՝ փոքր շների նման: Միրրենը գրկում է ինձ ու պտտում: Ջոննին գրկում է Միրրենին, Գատը՝ Ջոննիին, մենք միմյանց գրկած սկսում ենք տեղում թռվռալ: Այս ամենը վերջացնելուց հետո մտնում ենք Քադդլդաուն:

Միրրենը անդադար խոսում է այն մասին, թե ինչ ուրախ է, որ Բեսսը ու փոքրերը ապրելու են պապիկի հետ այս ամառ: Հիմա պապիկը ինչ-որ մեկի կարիքը ունի իր կողքին: Ու նաև որ Բեսսի կողքին անհնար է մնալ, հաշվի առնելով որ նա անընդհատ տարված է մաքրությամբ: Եվ ամենակարևորը, մենք՝ Ստախոսներս, կմնանք Քադդլդաունում՝ միայն մենք: Գատը ասում է, որ ուզում է թեյ պատրաստել ու, որ տաք թեյը նրա նոր թուլությունն է: Ջոննին նրան անվանում է «ինքնահավան տխմար»: Մենք Գատի հետ գնում ենք խոհանոց: Նա ջուր է դում եռալու:

Փոթորիկի է նման, նրանք անընդհատ խոսում են, վիճում, ծիծաղում, ինչպես մեր հին ժամանակներում: Չնայած Գատը խուսափում է ինձնից:

Ես չեմ կարողանում դադարել նրան նայել:

Նա այնքան գեղեցիկ է: Այնքան Գատ: Ես գիտեմ նրա դուրս ցցված ստորին շրթունքը, ուսերի ուժը: Երբ նա կիսով չափ է վերնաշապիկը մտցնում ջինսի տակ, երբ նրա կոշիկների կրունկները մաշված են, երբ նա առանց գիտակցելու դիպչում է հոնքի սպիին:

Ես այնքան զայրացած եմ: Եվ այնքան ուրախ եմ նրան տեսնելու համար:

Հավանաբար նա շարժվել է առաջ, ինչպես յուրաքանչյուր ընդունակ մարդ: Նա անցած երկու տարին չի անցկացրել կուչ եկած գլխացավից, ու ինքն իրեն խղճալով: Նա շրջել է Նյու Յորքի բալետկաներով աղջիկների հետ, նրանց տանելով չինական ռեստորաններ և համերգներ դիտելու: Եթե նա Ռաքելի հետ չէ, հավանաբար տանը ունի ընկերուհի կամ նույնիսկ երեքը:

– Մազերդ նոր են, – ասում է Ջոննին ինձ:

– Հա:

– Տեսքդ լավն է բայց, – քաղցր ասում է Միրրենը:

– Նա այնքան բարձրահասակ է, – ասում է Գատը՝ զբաղվելով թեյի տուփերով՝ հասմիկի, «Անգլիական նախաճաշի» և այդպես շարունակ, – դու առաջ այսքան բարձրահասակ չէիր, չէ՞ Կադի:

– Սա կոչվում է հասունացում, – ասում եմ ես, – դա ես չեմ որոշում:

Երկու ամառ առաջ Գատը մի քանի սանտիմետրով բարձր էր ինձնից: Հիմա մենք համարյա հավասար ենք:

– Ես դեմ չեմ հասունացմանը, – ասում է Գատը, նա դեռ չի նայում դեմքիս, – Միայն թե չդառնաս ավելի բարձրահասակ քան ես:

Նա ֆլի՞րտ է անում:

Նա ֆլիրտ է անում:

– Ջոննին միշտ ինձ թողնում է ավելի բարձրահասակ լինեմ, – շարունակում է Գատը, – նա դրանից երբեք խնդիր չի սարքում:

– Ասես ես ընտրություն ունեմ, – դժգոհ ասում է Ջոննին:

– Նա առաջվա նման մեր Կադին է, – հավատարմորեն ասում է Միրրենը, – երևի մենք էլ նրա համար ենք փոխվել:

Բայց նրանք չէին փոխվել: Նրանք նույնն էին: Գատը մաշված, կանաչ շապիկով ինչպես երկու ամառ առաջ: Նրա մշտական ժպիտը, նրա առաջ թեքվելը, նրա ազնվական քիթը:

Ջոննին՝ թիկնեղ, ջինսով ու վարդագույն վանդականախշ վերնաշապիկով՝ այնքան հին, որ եզրերը արդեն քրքրված են, կրծոտված եղունգներով, կարճ սանրվածքով:

Միրրենը նման է նախառաֆայելյան նկարի, իր սինքլերյան քառակուսաձև ծնոտով: Նրա երկար, փարթամ մազերը հավաքած վերևում, հագին լողազգեստ ու շորտեր:

Դա հուսադրող է: Ես նրանց այնքան եմ սիրում:

Նրանց համար կարևորություն կունենա՞ այն, որ ես դժբախտ պատահարի հետ կապված ոչինչ չեմ կարողանում հիշել: Ես շատ բան եմ կորցրել նրանից, թե մենք միասին ինչեր ենք արել տասնհինգերորդ ամռանը: Տեսնես մորաքույրերը խոսե՞լ են իմ մասին:

Ես չեմ ուզում, որ նրանք նայեն ինձ այնպես, ասես ես հիվանդ եմ: Կամ ասես գլուխս չի աշխատում:

– Պատմիր քոլեջի մասին, – ասում է Ջոննին: Նա նստել է սեղանին, – Որտե՞ղ ես սովորելու:

– Ոչ մի տեղ, դեռևս, – այս փաստից ես չէի կարող փախչել: Բայց ես զարմանում եմ, որ նրանք դեռ տեղյակ չեն:

– Ի՞նչ:

– Ինչու՞:

– Ես չեմ ավարտել դպրոցը: Պատահարից հետո շատ եմ բաց թողել դասերը:

– Օհ, զզվանքություն, – բացականչում է Ջոննին, – դա ահավոր է: Դու չե՞ս կարող գնալ ամառային դպրոց:

– Ոչ, ես այստեղ եմ, – ասում եմ ես, – բացի այդ, ավելի լավ կլինի եթե դիմելուց արդեն բոլոր կուրսային աշխատանքներս արած լինեմ:

– Ի՞նչ ես պատրաստվում սովորել, – հարցնում է Գատը:

– Եկեք խոսենք ուրիշ բանի մասին:

– Բայց մենք ուզում ենք իմանալ, – ասում է Միրրենը, – բոլորս:

– Լուրջ, – ասում եմ ես, – խոսենք ինչ-որ ուրիշ թեմայից: Ինչպե՞ս է քո սիրային կյանքը, Ջոննի:

– Նորից զզվանքություն:

Բարձրացնում եմ հոնքերս:

– Երբ դու այնքան գեղեցիկ տղամարդ ես, ինչպիսին ես եմ, քեզ մոտ ոչինչ հարթ չի լինում, – սարկաստիկ ասում է նա:

– Ես ընկեր ունեմ, անունը՝ Դրեյք Լոգգերհեդ, – ասում է Միրրենը, – նա սովորելու է Պոմոնայում, ինչպես ես: Մենք սեռական կապեր ենք ունեցել, բայց միշտ պաշտպանվել ենք: Նա ինձ բերում է դեղին վարդեր ամեն շաբաթ և ունի լավ մկաններ:

Ջոննին հանկարծակիի գալով դուրս է փչում թեյը: Գատն ու ես ծիծաղում ենք:

– Դրեյք Լոգգերհե՞դ, – հարցնում է Ջոննին: //(Loggerhead – բթամիտ)

– Այո, – ասում է Միրրենը, – ի՞նչ կա խնդալու:

– Ոչինչ. – Ջոննին արագ թափահարում է գլուխը:

– Մենք հանդիպում ենք արդեն հինգ ամիս, – ասում է Միրրենը, – նա այս ամառ գնում է արշավների, այնպես որ նա ավելի մեծ մկաններով կլինի, երբ ես նրան կտեսնեմ:

– Դու կատակում ես. – ասում է Ջոննին:

– Մի քիչ, – ասում է Միրրենը, – բայց ես նրան սիրում եմ:

Ես սեղմում եմ նրա ձեռքը: Ես ուրախ եմ, որ նա գտել է մեկին, ում սիրում է:

– Ես քեզ կհարցնեմ սեռական կապի մասին հետո. – զգուշացնում եմ ես:

– Երբ տղաները այստեղ չլինեն, – ասում է նա, – ես քեզ ամեն ինչ կպատմեմ:

Մենք թողնում ենք մեր բաժակնեը ու գնում ենք փոքր ափ: Հանում ենք մեր կոշիկները և մեր մատները մտցնում ենք ավազի մեջ: Այստեղ կան փոքրիկ, սուր խխունջներ:

– Ես չեմ ընթրելու Նոր Քլերմոնտում, – վճռական ասում է Միրրենը, – ոչ էլ նախաճաշելու եմ: Ոչ այս տարի:

– Ինչու՞. – հարցնում եմ ես:

– Ես չեմ կարող, – ասում է նա, – մորաքույրերը, փոքրերը, պապիկը՝ նա խելքը թռցրել է, դու գիտես:

Ես գլխով եմ անում:

– Այդ միասնությունը չափից շատ է: Ես միայն ուզում եմ ձեզ՝ երեքիդ հետ երջանիկ լինել, այստեղ, – ասում է Միրրենը, – չեմ պատրաստվում ժամանակ վատնել այդ նոր, անշունչ տանը: Այդ մարդկանց համար առանց ինձ էլ վատ չէ:

– Նույնը ինձ մոտ. – ասում է Ջոննին:

– Նույնը ինձ մոտ. – ասում է Գատը:

Հասկանում եմ, որ նրանք արդեն քննարկել են այս թեման մինչ իմ գալը:

26

Միրրենն ու Ջոննին մտնում են ջուրը լողի ակնոցներով ու ջրային կոշիկներով: Նրանք օմար են փնտրում: Հավանաբար այստեղ կան միայն մեդուզաներ ու փոքր կռաբեր, բայց թեկուզ փոքր է ընտրության հնարավորությունը, մենք միշտ եկել ենք փոքր ափ դրանց համար:

Ես ու Գատը նստել ենք ադեալի վրա: Մենք լուռ նայում ենք Ջոննիին ու Միրրենին:

Ես չգիտեմ ինչպես խոսել նրա հետ:

Ես նրան սիրում եմ:

Նա իրեն պահել է տխմարի նման:

Ես չպետք է սիրեի նրան: Հիմար եմ, որ դեռ սիրում եմ նրան: Պիտի հանեմ դա գլխիցս:

Միգուցե նա դեռ կարծում է, որ ես գեղեցիկ եմ: Նույնիսկ իմ մազերով և աչքերիս տակի սև շրջաններով: Միգուցե:

Նրա մկանները շարժվում են շապիկի տակից: Նրա պարանոցի կորությունը, ականջի փափուկ կամարը: Նրա պարանոցի փոքր շագանակագույն խալը: Եղունգների կիսալուսինները: Ես նրան ամբողջովին խմում եմ, այսքան երկար բաժանումից հետո:

– Մի նայիր իմ տրոլի ոտքերին. – ասում է Գատը հանկարծակի:

– Ի՞նչ:

– Դրանք ահավոր են: Տրոլը գիշերը գաղտնի եկավ իմ սենյակ, վերցրեց իրեն իմ նորմալ ոտքերը և թողեց ինձ իր ավազակային տրոլյան ոտքերով, – Գատը թաքցնում է ոտքերը սրբիչի տակ, այնպես որ ես չկարողանամ տեսնել դրանք, – հիմա դու գիտես ճշմարտությունը: