Текст книги "Арышт і ператрус ружы Люксембург"

Автор книги: Олег Рыбаченко

сообщить о нарушении

Текущая страница: 1 (всего у книги 1 страниц)

  Арышт і ператрус ружы Люксембург

  АНАТАЦЫЯ

  Вядомая рэвалюцыянерка Роза Люксембург была арыштаваная і ѓзята пад варту. У жаночай турме ёй даводзіцца перажыць скурпулёзныя ператрусы, іншыя працэдуры, знявагі і сур'ёзныя выпрабаванні.

  . РАЗДЗЕЛ Љ1

  Маладая жанчына Роза Люксембург была арыштаваная па асабістым загадзе кайзера Вільгельма.

  На яе надзелі кайданкі і вывелі з дому. Людзі разгублена глядзелі як бялявую рэвалюцыянерку, з выгляду прыкладна трыццаці гадоѓ са стройнай фігурай выводзяць паліцыянты.

  Ружа тупала скуранымі боцікамі па сакавіку, які раставаѓ, і спрабавала захаваць спакойны выраз свайго бледнага ад страху твару.

  Каб узбадзёрыцца і не выдаць хвалявання марксістка заспявала;

  У свеце холад – снегапад,

  Жабрак нават хто багаты!

  На планеце чэрці кіруюць,

  Ператварылі Зямлю ѓ пекла!

  Калі хочаш ты ѓ радасці жыць,

  Каб шчасце ѓсім у хату прыйшло!

  Парві ланцугу рабства як нітку,

  Тады будзе поѓны мяшок!

  Ёсць краіна, што ѓсім у прыклад,

  Моцны воін – піянер!

  Меч яго святой Айчыне,

  Каб не вякнуѓ злосны Сэр!

  Германія мірам усім указ,

  Дзяржава наймудрэйшых свяцілаѓ!

  Без усялякіх мы скажам прыкрас,

  Усявышні нам шлях азарыѓ!

  Ведаць не будзем слова баязлівец,

  Не шапне салдат – баюся!

  Праваслаѓнай верай чыстай,

  Натхніць Бог Ісус!

  Няма міру ѓ сэрцах без Хрыста,

  На лаянку прамяністы вядзе!

  Без веры вайна мітусня,

  Стратам нястрымным рахунак!

  Стане Д'ябал спакушаць,

  Хлусіць сваім – іспыт пяць!

  Але не верце бязбожным,

  Няма рацыі здраджваць!

  Прысязе па труну мы верныя,

  Чакае космас нашчадкаѓ – павер!

  Нізвёрнем сыноѓ сатаны,

  Не зможа паланіць Зямлю!

  Таму поспех чакае,

  Хто моцны – Гасподзь выратуе!

  Любіць Бог народ нямецкі,

  Полымя ѓ жылах плавіць лёд!

  Дасягнем бязмежных межаѓ -

  Сусвету пакажам свой шлях!

  Не ѓпасці Праваслаѓным нам ніцма,

  Нячыстаму ѓ рог не сагнуць!

  Ружу па шляху пляснулі далонню паліцыянты па азадку – маѓляѓ, няма чаго песні спяваць, калі кайзераѓская Нямеччына прайгравае вайну. І калі войскі царскай Расіі ѓжо ѓступілі ѓ Варшаву, што азначае пераломны ход вайны. А гэтая сцерва ведай сабе спявае.

  Ружа давезлі да будынка цэнтральнай Берлінскай турмы. Тут усё больш-менш чыста і па-нямецку акуратна. Ружа супакоілася. У нямецкай турме будзе чыста, і хутчэй за ѓсё адзіночная камера без блашчыц і пацукоѓ, з паяным па законе. А там Нямеччына праз некалькі месяцаѓ капітулюе і яе вызваляць. І можа быць нават у новым урадзе, яна атрымае пасаду міністра.

  Ружа, тупаючы абцасікамі боцікаѓ, праспявала:

  – Няхай жывеш ты дворнікам,

  Народзішся зноѓ прарабам ...

  А пасля з прараба да міністра дарасцеш,

  Але калі туп як дрэва -

  Народзішся баабабам,

  І будзеш баабабам,

  Сто стагоддзяѓ пакуль памрэш!

  Ружа, так, не зважаючы на турэмныя калідоры, рашоткі, завалы, калючы дрот ішла нібы каралева. Яна ѓяѓляла, як здымаюць пра яе фільмы, і складаюць фільмы пра пакутніцу бальшавічку. І якая яна стала ад гэтага папулярная і крутая – не апісаць словамі, проста казка.

  Ну і як у гэтай сітуацыі не ѓзяць і не заспяваць. Вось ты ідзеш у турму – як на свята.

  І Ружа, не саромеючыся, спявала ѓслых, нібы была рэальнай царыцай якую ѓзводзілі на трон;

  Я камсамолка адважная ѓ палоне,

  Там апынулася ѓ бітве вельмі лютай...

  Аб Радзіма ведай, абавязак табе вярну,

  Напоѓню хату камфортам і выгодай!

  Я ведала ж крыху – нічога,

  А на допыт мяне босы вадзілі,

  Фашызм вядома поѓнае дзярмо,

  Мяне жорстка бізуном фрыцы білі!

  Падзялі, напаѓголай на гурбу,

  І так па сёлах у піску пагналі...

  Ды каб атрымаѓ ваш фюрар труну,

  А мы ѓбачым камунізму далі!

  Літасці лепш нам не чакаць,

  І не сказу, фашыстам ні слоѓца!

  Дарэмна думаѓ у дзікай злосці злаваць,

  Што камсамолка нясмелая авечка!

  Мяне на прэнг паднялі ворагі,

  Пад пяткамі пажары запалілі...

  І чую бой – ты провадам сітавіны,

  Я шлях смутку вуглёѓ каленных мілі!

  Прызнання няма і не страшны ток,

  Я вытрымаю любыя выпрабаванні...

  Няхай фашыстам гэта будзе шок-

  А для мяне любы пыл пакуты!

  Прайду ѓсё гэта, вынесу павер,

  Паколькі мая Радзіма Расія...

  І будзе пахаваны фашызму звер,

  Прыйдзе Хрыстос і Чырвоная місія!

  Ды відаць ведаю, чакае мяне пятля,

  Магчыма і горай будуць пакаранні!

  Прыйдзецца пачынаць краіне з нуля,

  Паколькі шмат стала бязладдзяѓ!

  І вось прыйшоѓ вялікі камунізм,

  Па Марсе мы, гуляючы, прабегліся...

  Няхай святкуе ѓ свеце гуманізм,

  За тое, што мы так люта ваявалі!

  Сусвет ты будзеш, ведай маёй,

  Такі бязмежнай зоркамі прамяністай...

  Арол хто быѓ калісьці верабей,

  Любы з нас з прызнаннем артыста!

  Ружа нават не заѓважыла ѓ сваёй ганарлівасці, як яе ѓвялі ѓ памяшканне для ператрусу. І тры жанчыны-наглядальніцы сталі яе распранаць сваімі спрытнымі, звыклымі рухамі прафесіяналак. І ганарлівая няжыхарка Роза Люксембург апынулася зусім аголеная перад трыма наглядчыцамі, моцна падобнымі на гарыл.

  Толькі хваравіты шчыпок буйной лапай за голыя грудзі са словамі: "Ах, якія сісечкі ", развеяѓ мажорны настрой Ружы, і яна сарамліва прыкрыѓшыся, усклікнула:

  – Што вы робіце!?

  Ружа асабліва ѓ аголеным выглядзе выглядала вельмі юнай, яе стан была тонкая, а постаць бездакорная.

  Так што наглядчыца ѓхмыльнуѓшыся, адказала:

  – Нічога асаблівага дзяѓчынка! Цётка зараз памацае цябе, на прадмет забароненага – колючага, рэжучага, хіміі! Ну і сакрэтных цыдулак!

  Ружа, беспаспяхова імкнучыся прыкрыць сваю галізну рукамі, адказала:

  – У мяне нічога няма, і гэта зневажальна і агідна!

  Наглядчыца з афіцэрскімі пагонамі засмяялася і рашуча адказала:

  – Не тузайся! Інакш будзе балючай!

  І буйныя рукі ѓ тонкіх гумавых пальчатках сталі бесцырымонна мацаць па ладным, прыгожым, панадлівым целе Ружы. Дзве іншыя наглядчыцы – таксама мужападобныя і рослыя моцна трымалі маладую, фігурыстую жанчыну за рукі, не даючы ёй прыкрыць сваім сорамныя месцы.

  Буйная наглядчыца, тузала Розу за вушы, памацала і зазірнула ѓ ноздры. Затым палезла пальцамі ѓ пальчатках у рот. І гэта было вельмі брыдка, Розу заванітавала, ад дакрананняѓ гумы. Акрамя таго ѓзнікла думка, што можа быць гэта не аднаразовыя пальчаткі, і яна іх выкарыстоѓвала раней, залазячы ѓ інтымныя месцы жанчын. І ад гэтых думак Розу ледзь не вырвала. Толькі тытанічнае намаганне волі, і нежаданне, паказаць сваю слабасць, дазволіла Розе стрымаць выкід блявоціны .

  А яе пальцы дайшлі да самых гланд, былі пад мовай, мацалі неба, за шчокамі, і ѓ роце застаѓся вельмі нават агідны смак гумы. Скончыѓшы з праверкай у роце, наглядчыца стала зноѓ камячыць грудзі Ружы. Ад яе грубых дакрананняѓ пунсовыя соску маладой жанчыны набраклі і зацвярдзелі.

  Наглядчыцы ѓсміхнулася і буркнула:

  – Ну што? Падабаецца? Я бачу, цябе мае ласкі ѓзбуджаюць!

  Ружа Люксембург рыкнула:

  – Вы сука! Так сябе паводзіць!

  Жанчына-афіцэр у адказ выдаліла маладую рэвалюцыянерку па твары і адзначыла:

  – Ведай сваё месца бунтарка! А вось адпраѓлю ѓ ледзяны карцэр – голую!

  Пасля чаго працягнула бессаромна мацаць па целе зняволенай.

  Яе моцныя пальцы націснулі на пупок, ад чаго Роза Люксембург ѓскрыкнула ад болю. Потым памацалі вельмі груба і балюча пад пахамі жанчыны-рэвалюцыянеркі.

  Але самае грубае і зневажальнае было наперадзе. Назіральніца загадала:

  – Расстаѓ па шырэй ногі!

  Ружа неахвотна падпарадкавалася. І жанчына-наглядальніца груба сунула, сваю буйную лапу ѓ похву. Вялікія пальцы ѓ пальчатках, слізкія ад сліны, што была ѓ роце ружу вельмі глыбока ѓвайшлі ва ѓлонне жанчыны. Сценкі похвы моцна рассунуліся, і стала неверагодна балюча.

  Ружа закрычала і затросся, стараючыся вырвацца. Але магутныя наглядчыцы, якія маюць немалы досвед вобыску трымалі яе моцна. Пальцы турэмшчыцы дасталі да самай маткі, і працягвалі калупацца. Гэта было і балюча і надзвычай зневажальна.

  А мужападобная наглядчыца-гарыла працягвала круціць. Нарэшце пасля чарговага павароту вялізнай лапы, жанчына-рэвалюцыянерка смяротна збялела, і войкнуѓшы, адключылася. Яе галава са светлымі валасамі ѓпала бок.

  Стаячая справа турэмшчыца адзначыла:

  – Яна ѓ шоку!

  Буйная наглядчыца вельмі ѓмела паляпала па шчоках Розу, памасіраваць ёй шыю, груба ѓшчыкнуѓшы. Жанчына прыйшла ѓ сябе. У яе вачах былі слёзы ад болю і знявагі. Яна чакала ад турмы ѓсяго чаго заѓгодна, але не думала, што яе сустрэнуць вось так, груба, нібы яна не чалавек, а менш, чым жывёла.

  Старэйшая наглядчыца ласкава сказала:

  – Ну не бойся! Цяпер нахіліся, цётка памацае табе попку і самае страшнае будзе ѓжо ззаду!

  Ружа дрыготкім голасам, губляючы слязу на падлогу вымавіла:

  – Можа, не трэба!

  Наглядчыца-гарыла рыкнула:

  – Не! Вось менавіта трэба! Давайце нахіліце яе!

  Магутныя турэмшчыцы груба вывернулі рукі Розе, прымусіѓшы яе хрыпець ад болю і нахілілі. Дзяѓчына апынулася ѓ позе раку. І яе аголенае цела, блішчала ад поту, нібы змазанае маслам.

  А наглядчыца-гарыла без цырымоній сунула ёй два свае буйныя, доѓгія пальцы ѓ задні праход. І вельмі глыбока, да самай тоѓстай кішкі прасунула. Ружа закрычала ад болю і сораму. Яе трымалі вельмі моцныя жанчыны-турэмшчыцы моцна і не давалі вырвацца. А магутная рука наглядчыцы варушылася ѓ срацы прыгожай і панадлівай рэвалюцыянеркі.

  Ружа стагнала, і яе голыя грудзі то ѓздымалася, то ападала. І па змучаным, бледным твары цяклі слёзы. Ператрус нагадваѓ катаванне і маральную і фізічную.

  Яна адчувала, хто старэйшая наглядчыца хоча яе па максімуме прынізіць, і таму не спяшаецца.

  Ружа праспявала пасінелымі зубамі, абтрасаючы са шчок слёзы болю і знявагі.

  Чакае перамога, чакае перамога,

  Тых, хто прагне кайданы разбіць!

  Чакае перамога, чакае перамога,

  Мы здолеем Вільгельма зламаць!

  Наглядчыца-гарыла засмяялася i адказала:

  – А ты смелая дзяѓчынка!

  І яшчэ раз крутанула, прычыніѓшы моцны боль у акуляры, і нарэшце дастала сваю лапу ѓ пальчатцы, якая пакрылася кроѓ.

  Яна гэта граміла зморшчылася і кінула сапсаваную пальчатку ѓ урну, усклікнуѓшы:

  – Праверце ёй ногі, усё ператрус скончаны!

  Шчупанне босых падэшваѓ і агляд паміж пальцамі – гэта зусім не так зневажальна, як было раней, калі лезла лапа-коѓш у похву і анус. Так што перажыць такое ѓжо можна і без слёз.

  Ружу скончылі абшукваць, і вось так голую, і босую павялі ѓ суседні пакой.

  Тамака яе сталі фатаграфаваць. Далі табліцу з нумарком і паставілі да белай сцяны. Пстрыкнулі ѓ профіль, у анфас, паѓбокам і ззаду. Потым знялі ѓ поѓны рост аголеную, таксама спераду, ззаду, збоку, і падлозе бокам. І фатограф быѓ мужчына, што рабіла гэта ѓсё яшчэ больш зневажальным.

  Потым Розу паставілі на шалі. Узважылі, вымералі і рост, а затым паставіѓшы да сцяны і размах яе рук. Далей зафіксаваѓ даѓжыню ступні, і памер абутку. Гэта не балюча, але вельмі зневажальна. Тым больш у памяшканні былі не толькі жанчыны, але і мужчыны.

  Вось мужчына і дзве жанчыны ѓ белых халатах паставілі Розу на святло і сталі яе ѓважліва аглядаючы, запісваць у часопіс усе радзімкі, шнары, апёкі і адмысловыя прыметы.

  Ружа стала пунсовай ад сораму і гневу. Як яе зневажаюць, і хіба можна так абыходзіцца з маладой жанчынай, якая стала ѓжо сапраѓднай легендай. Зрэшты, можа быць, таму з ёй так і абыходзяцца, каб прынізіць правадыра нямецкіх левых.

  Час ішоѓ павольна, і Ружа пачала напяваць:

  Увесь свет гвалту мы разроем,

  Да падставы, а затым...

  Мы новы, новы свет пабудуем,

  Хто быѓ нічым, той стане ѓсім!

  Жанчына ѓ белым халаце строга заѓважыла:

  – Вось ты зараз ніхто – усяго толькі вязня!

  І ѓшчыкнула Розу за аголены сасок грудзей. Ружа стаяла бледная, і бліскучая ад халоднага поту, напяваючы:

  – Гэта ёсць наш апошні,

  І рашучы бой...

  Без усялякіх сумневаѓ -

  Рабяты за мной!

  Нарэшце-то перапісванне прымет скончылася. І яе адвялі з наступнага памяшкання. Там жанчына ѓ форме загадала працягнуць далоні. І Ружы вымазалі рукі чорную фарбу. Пасля чаго спачатку надрукавалі ѓсю далонь, а затым кожны палец у асобнасці. Далей вышмаравалі Розе і вушы – спачатку правае, а затым левай. І гэта таксама надрукавалі. Потым і губы. Што ѓжо даволі брыдка. Калі табе губкі пэцкаюць цёмным і рэзка пахкім. І прыкладваюць да ліста белай паперы.

  Па канец знялі адбіткі з босых ступняѓ прыгожай жанчыны. Адну за адной. Гэта ѓжо не так брыдка.

  Выцерлі падэшвы спецыяльнай губкай, каб не было слядоѓ.

  Пасля чаго Розу зноѓ павялі. Яна гублялася ѓ здагадцы, што з ёй яшчэ зробяць скурпулёзныя і педантычныя немцы-турэмшчыкі.

  На гэты раз яе адвялі ѓ рэнтген-кабінет. І зрабілі здымак страѓніка і кішачніка, што ѓвогуле можна зразумець, схованкі бываюць. І праверылі таксама ноздры на здымку. Так у іх часам хавалі капсулы з атрутай ці каштоѓныя камяні.

  Калі ѓсё скончылася, то Роза адчула ѓ сабе некаторае палягчэнне. Балюча, ва ѓсякім разе, не было. І прывыкаеш неяк хадзіць вось так аголенай.

  Але ж і Ева хадзіла голая, і комплексаѓ, таму нагоды не адчувала. І яна паходзіць і нічога не здарыцца.

  Хутчэй бы працэдуры скончыліся б. І вось яе сапраѓды павялі пад доѓгім калідорам у душавую. Тамака вось наглядам наглядальніц Роза нарэшце-то памылася. Вада была цёплая, прыемная, і ты з сябе змываеш маральны і фізічны бруд. Ну і яшчэ наглядчыцы ёй казённага мыла далечы.

  Ружа нават павесялела: на халяву яна мыецца з мылам. Потым ёй дадуць бясплатна дах над галавой, а яшчэ і турэмнае паянне. Непрыемна вядома, што яе вось так наглядчыцы разглядаюць, але яна прыгожая і ёй саромецца няма чаго.

  Жанчына адмыла ад чорнай фарбы свае босыя ножкі. У яе вельмі добрая дзякуючы спартоваму ладу жыцця постаць – нібы ѓ юнай дзяѓчыны з пругкай грудзьмі, але па твары відаць, што яна куды старэй. Зрэшты, не больш за трыццаць на выгляд. Ружа ганарылася тым, што выглядае так добра.

  Вось яна памылася, ёй крыкнулі:

  – Хопіць, сканчай!

  Яна выйшла. І наглядчыца палезла ёй пальцам у рот, нібы Ружа магла нешта панесці або выкрасці. А іншая жанчына-турэмшчыца яшчэ лапай ва ѓлонне і задні праход. Што было зневажальна і брыдка. Прычым мусіць не толькі Роза, так наглядчыца лезла голымі пальцамі не знайшоѓшы час надзець на рукі пальчаткі.

  Ружа трывала, хоць ёй было зневажальна, сорамна, ды яшчэ і балюча. Пазногці наглядчыцы вельмі драпалі ёй далікатныя, інтымныя месцы ва ѓлонні і пятай кропцы.

  Але нарэшце і гэтым пакутлівыя гадзіны ѓжо зусім непатрэбнага ператрусу прайшлі.

  І Ружы начапілі кайданкі і зноѓ павялі. Маладая жанчына, нават са здзіѓленнем падумала: няѓжо яе і камеры запруць голую? Але гэта не можа быць. Зняволеных не маюць права па законе трымаць без адзення. Ды хоць якую-небудзь абутак ёй абавязаны, выдаць.

  Але вось сапраѓды яе адвялі ѓ раздзявалку. Дзе павінны выдаць казённае адзенне, калі няма дазволу, насіць сваё. Ружы выдалі толькі паласатую сукенку на голае цела. У сукенцы быѓ прышыты нумароѓ замест яе прозвішча.

  Ружа спытала:

  – А трусы і станік?

  Назіральніца строга адказала:

  – Ёсць спецыяльны загад каменданта, вам казённыя трусы і станік не выдаваць!

  Ружа са здзіѓленнем спытала:

  – А гэта яшчэ чаму?

  Турэмшчыца строга адказала:

  – Вы можаце на іх павесіцца!

  Маладая рэвалюцыянерка развяла рукамі:

  – Што я дурніца, каб вешацца? Максімум, праз некалькі месяцаѓ мяне вызваляць!

  Наглядчыца злосна кіѓнула:

  – Усё так кажуць, але сядзяць гадамі!

  Ружа цяпер была толькі ѓ паласатай, вышэй каленяѓ сукенку, і з голымі, босымі ножкамі.

  Маладая жанчына паглядзела на паліцу. Там было шмат рознага абутку, не вельмі прывабнага з выгляду. Але яе босыя, ступні мерзлі. Яна будуць у шоку ад знявагі ператрусам і іншых працэдур, не звяртала ѓвагі на холад, волкай, бетоннай падлогі турмы. Але зараз яе проста закалаціла.

  Ружа жаласным тонам прастагнала:

  – У мяне азяблі ногі, дайце хоць які абутак!

  Турэмшчыца жорстка адказала:

  – Спецыяльнае распараджэнне кашталяна! З прычыны асаблівай небяспекі палітычнай зняволенай вам забаронена насіць абутак падчас знаходжання пад вартай, бо яго вы можаце выкарыстоѓваць як баявую зброю, ці кідальныя прадметы!

  Ружа з уздыхам заѓважыла:

  – Але ѓ турме так холадна! Я ж магу прастыць і захварэць!

  Наглядчыца яе супакоіла:

  – У нас добры лазарэт! І ѓвогуле, хопіць спрачацца. А тым цябе добра выпору!

  Рэвалюцыянерка здзівілася:

  – А хіба лупцоѓцы не адменены?

  Турэмшчыца кіѓнула:

  – Падчас вайны іх зноѓ увялі! Так што змірыся прыгажуня – цалей будзеш! І на рахунак босых ног, то да гэтага вязні хутка абвыкаюць. Ды і хутка на вуліцы пацяплее, ужо вясна і табе стане лягчэй. І яшчэ калі ѓ цябе ёсць сябры на волі, хай пайку пабольш дасылаюць. Так да зняволеных даходзіць толькі малая частка!

  Ружа энергічна кіѓнула.

  – Я гэта ведаю! Нямеччыну загубіць карупцыя!

  Турэмшчыца буркнула:

  – Як і Расію!

  Маладой жанчыне зноѓ зашчоѓкнулі кайданкі на запясцях і паверылі яе басаногу, у турэмнай, кароткай сукенцы, нібы рабыню часоѓ Спартака па турэмных калідорах.

  Ружу зараз чакаѓ камера. Прычым, яна б аддала перавагу б агульную, чым адзіночку. У агульнай камеры і цяплей і ёсць з кім паразмаѓляць. Тым больш жанчыны пахнуць куды прыемней, чым мужчыны і з імі ёй было б добра.

  Каб хоць трохі падняць упалае ад болю, знявагі, халады ѓ стынущих ад халоднай, бетоннай падлогі босых, жаночых нагах Ружа заспявала:

  Зіма ѓжо губляе сілу,

  Вось Сонейка вясны ѓстае...

  Прыроду мудрасць пакарыла,

  У навуковы пошук і паход!

  Ручаі звіняць – сумёты растаюць,

  Дзе срэбра дыван – ручай.

  Квітнець гваздзікам пышна ѓ траѓні,

  А наша сяброѓства не разлі!

  Мы любім дачок прыроды,

  Калі ѓвесну растуць грыбы...

  Не, ведайце вы дрэннага надвор'я,

  Як мілата Хрыста дажджы!

  Увесну прырода ажывае,

  Крыштальны з трэскам лопнуѓ лёд.

  Планета стане, веру раем,

  Няхай злы пажар свет не запаліць!

  Бо кожная кветка – светабудова,

  Жучок ён таксама хоча жыць.

  Доля ѓсіх лепш – стварэнне,

  Але бедны зайчык ты ж дзічына.

  Як атрымалася, страху шмат,

  Пакутаѓ шмат з прыгажосцю...

  Часам стогн просім Бога -

  Дапамагчы нам з шчасцем і марай!

  Але што такое ѓ свеце злосць,

  Што стала нас круціць як смерч,

  Але Бога адказаѓ – гэта каб,

  Не стаѓ гультаяваты ты як мядзведзь!

  Бо калі сам банан зваліѓся,

  Ты нават плуг не запрэжаш.

  Святых з абразоѓ ківаюць твары,

  Няма ананасаѓ – сейце жыта!

  Ну, што праца вядзе да поспеху,

  Ён зробіць наш род мацней!

  А дабрабыт не да спяшаючыся,

  Не трэба скупасці кашчэй!

  Прыйдзе ѓзнагарода – сілы будуць,

  І ѓваскрэсім, хто загінуѓ у баях!

  Спасьцігне кара, ведай Юду,

  За хлусню, падступства адпомсцяць!

  Ружу прывялі нарэшце ѓ масіѓных дзвярах, на якіх была выбітая, злавесная лічба – "13". З яе знялі кайданкі і маладая жанчына адчула палёгку, страціѓшы свае змучаныя, пакрыліся сінякамі запясці. Ды ѓ кайданках і балюча і зневажальна адначасова.

  Яе ѓвялі ѓ камеру. Унутры было крыху цяплей, чым звонку, было ацяплення. Камера аказалася двухмеснай і ѓ ёй знаходзілася дзяѓчына з рудымі валасамі. Даволі мілавідная, і яна спала ад коѓдрай. Прачнуѓшыся, павярнула свой далікатны тварык і спытала:

  – Новая?

  Турэмшчыца кіѓнула:

  – Палітычная! Думаю, вам удваіх будзе куды цікавей!

  Ружа заѓважыла:

  – У мяне няма пасцельных прыналежнасцяѓ?

  Наглядчыца хіхікнула:

  – Каб ты была згаворлівей і хутчэй дала паказанні, цябе пазбаѓляюць і падушкі, і коѓдры і матраца. Паляжыш на голых дошках, памерзнеш і хутчэй дасі на сваіх змоѓшчыкаѓ і змоѓніц паказанні!

  Ружа злосна тупнула босай нагой і рыкнула:

  – Не дачакаецеся!

  Са скрыпам за ёй зачыніліся цяжкая, масіѓная дзверы камеры.