Текст книги "Мой гай дубовы"

Автор книги: Мацей Канановіч

сообщить о нарушении

Текущая страница: 2 (всего у книги 2 страниц)

і такую пустыню

каб не цягнуўся за мной

нават мой цень

маё рэха

маё імя

дзе знайсці мне месца на зямлі

у якім адно сябе пачую

вызваліўшыся

з зелені і архітэктуры

так бы хацела прысесці

сама ля сябе

у непарушнай цішы

распусціць валасы

мовіць адно пра сябе

і толькі сябе слухаць

нават ты

адыдзеш тады ад мяне

будзь жа мной

ува мне.

ДУБ НАТХНЕННЯ

Хто выдумаў так той дуб

I хто апланаваў

Далягляд, у які

Ён упісаўся, кампактна стаў?

Карэнне, як жылы, пусціў

На пясчаных, гарбатых узгорках,

А шумлівым лісцём

Нырае ў блакітнае мора.

Хто выдумаў гэткі дуб,

З такой лірычнай высновай,

Што ў кроне, нібы ў галаве,

Трымае гняздо буслова?

Адгэтуль вёска відаць —

Платы, цэркаўка, хаты

I нізка схілены крыж —

Плён жыцця небагаты.

Ясна – калі б не дуб,

Вятры узгорак разнеслі б

I збяднеў краявід

Вёскі, што просіцца ў песню.

Вёскі гэтай маёй

З хатаю, кузняй, ставам,

З крыжам на стыку дарог,

З рэчкай, з мостам дзіравым.

Не было б і гнязда,

Дзе абжываецца бусел,

I найперш не было б

Радкоў гэтых самых, мусіць.

СЦЕЖКІ

Праф. Стафаніі Скварчынскай

Сцежак не плануюць,

Не пракладаюць.

Сцежак няма на карце.

Але яны існуюць.

Злучаюць вёску з вёскай,

Хату з хатай суседа,

З крамай і з школай,

З карчмой і з касцёлам,

З кузняй і з млынам,

Лес – з ракой,

Хлопца – з дзяўчынай.

Іх пясведама людзі пракладваюць —

За годам год,

Кожны дзень, кожную ноч,

Басанож, у лапцях, у ботах,

Па мурагу, пяску, сумётах,

У маршы і ў бегу —

Мудра і лагічна звязваючы

У супольнасць і залежнасць,

Сяброўства і міласць.

Гляджу ў далячынь я вачамі цыганкі

На сцежкі, дарожкі,

Нібы на барозны далоні,

Раскрытай для варажбы.

Колькі сцежак вядзе да цябе?

Колькі сцежак вядзе ад цябе?

Я пагляджу. I скажу табе,

Хто ты.

КАБ ЯШЧЭ РАЗ

Каб яшчэ раз

прывітаць шчэбет

і сонцаўсход

на лясной дарозе.

Каб яшчэ раз

заснуць на хаду

у страі

ці ў духмяным стозе.

Каб яшчэ раз

з месца ў галоп

і ў Нёмане выкупаць коней.

Каб яшчэ раз

ноч згубіць,

заўтрашні дзень дагнаць

на перагоне.

Каб яшчэ раз

паскакаць цыганачку

на вяселлі ў вясковай хаце...

Каб яшчэ раз...

мой трыццаць гадоў

                               як прыяцель.

ВЫРАЙ

Янку Брылю

Калі набліжаецца восень

Дубы адлятаюць у вырай

Пакідаючы гнёзды з карэння

З пісклянятамі жалудоў

I тады

Грэюць косці свае

Пад каменным скляпеннем каміна

Тады

У пакоях пульсуюць цяплом пазалотай

Ажываючы твары партрэтаў

Гасячы свечак агонь

Тады

Быццам конікі іскры трашчаць

I ўзлятаюць як зоры

Якія ў палёце згасаюць

Тады сінімі стужкамі дыму

Сон варожаць з вачэй

Дубы больш ужо не вяртаюцца

У гай свой

На месца дзе іх пассякалі

А калі і вяртаюцца

Дык толькі на крылах вятроў

Дымам з коміна ці жменей попелу

Але гэта было ўсё даўно

Калі блочных дамоў

Мы не зналі.

НА ЗМЯРКАННІ ЛЯ ВАДАПОЮ

Крысо пяску,

Адкінутае хваляй на расісты луг,

Замацоўвае негатывы

Капытоў.

Бярозы, што нясуць свой цень,

Спіхваюць яго з адхону

Ў вадапой.

Конь праз шкло вады

Цалуе сваю пысу

I з дна азёрнага глядзіць

На стэп нябёс,

На бледна-серабрыстую падкову,

Згубленую пегасам

У галопе.

Крывавае вока сонца,

Прыплюшчанае пагоркам,

Пазірае на распранутых дзяўчат,

Што ў золаце царкоўным

Сыходзяць

У цішыню вады,

У насцярожанасць аеру.

А я

З высокага акна гляджу

На ўсход неонаў гарадскіх,

Мо яны мяне

Да вадапою вернуць,

Каб мог я прагу наталіць

Тым золатам царкоўным.

МАТЫВІРОЎКІ

Выбачаецца

З вялікадушнасці;

Выбачаецца

З пагарды;

Выбачаецца

З неабходнасці;

Выбачаецца

З розных меркаванняў;

Выбачаецца

Са страху;

Выбачаецца

З надзеі на ўзаемнасць;

З надзеі на ўдзячнасць —

Найцяжэй і вельмі рэдка

Выбачаецца

З любві.

ЗМЯРКАННЕ З ДЗЯЦІНСТВА

Пад салодкім наркозам

I аеру і сена

Западае сяло ў цішыню.

У ставах чутна музыка жаб.

Асіна, якую цікавасць

Завяла на пагорак,

Атрасае з сябе

Залатыя дукаты.

Востраць ластаўкі крылы свае

На асялку залочаным хмары.

Ажно цяжка паверыць,

Што гэта я ў памяці змог захаваць,

Трымаючы далонь маткі,

Пахіленай нада мной.

ДУБРОЎКА

Я маю ўласны свой гай дубовы,

Нёмана серпам абняты —

пад скрыжавальным агнём блакіту,

зорак, чаек, рэха.

Мая дуброва —

месца таемных спатканняў

маладзіка і сонца

у дні зацьмення —

і месца маіх спатканняў

з цішай,

з сабою самім

у маіх жа ўспамінах.

Раскінуўся гай мой дубовы

на мураве сакавітай,

дзе няма мурашнікаў,

павуціны,

імглы камароў —

на чыстай траве,

перамытай расой і дажджом,

грэбенем ветру часанай

і ценем імклівых аблокаў.

У дуброве маёй

імянныя дубы, гербавыя —

як калоны карынфскія,

вытачаныя перунамі, пяскамі,

дах лістоты ўздымаюць

з камінамі буслянак.

Невялікі мой гай дубовы —

вёрст ён пяцьсот займае,

адчынены толькі цяпер

мне,

заўсёды, калі засмуткуецца толькі,

калі зажадаецца.

Да маёй дубровы прыходзяць

праз далягляду шлагбаўм

без пашпарта —

праз граніцу зялёных сноў,

слоў,

гукаў...

Мой гай дубовы такі невялікі,

што змяшчаецца пад павекамі

з пошумам адвячорнага рэквіема

без пашпарта —

які гэты гай мне пакінуў.

НАТУРШЧЫЦА ВЕТРУ

Дзяўчына – натуршчыца ветру,

Стаіць пад вясеннім дажджом.

З-пад стрэшкі далоні ўздымае

Зялёна-праменныя вочы

На хмару, што адплывае,

Прабітая коп'ямі сонца.

Як парусам мокрым сукенкі

Абвіў вецер цёплае цела

I абрысаваў яе грудзі,

I сцёгны, і стройныя ногі.

I вырваўшыся за вароты

На луг пад крыло пералеска,

Зялёна-праменную недзе

Панёс у вясёлку, ў туман.

I я ветру ў полі шукаю,

I я ветру ў лесе шукаю,

Шукаю дажджу веснавога,

Хоць восень даўно.

ПАРТЫЗАНЫ

Маладыя,

плячыстыя,

дужыя,

перад боем прагнулі жыць,

а ішлі на смерць.

Без прымусу,

не па вярбоўцы,

не за плату

ішлі на смерць.

Папярэджвала іх

гісторыя мінулага веку —

трагічныя хатнія паданні роду

пра бацькоў – беспрытульных салдатаў,

пра сасланых паўстанцаў-дзядоў.

Папярэджвалі магілы Верасня.

Ішлі на смерць.

Разрывалі вузлы, што іх звязвалі:

кудзеркі дзяўчат,

сівыя ніткі матуліных валасоў,

натруджаныя жылы бацькоў;

уцякалі з хатніх гнёздаў

у заснежаны лес,

у забалочаны лес,

у квітнеючы лес —

на смерць.

I толькі вінтоўка...

Не ў легенду,

не ў казку...

Пад дзірван,

пад каменне,

на дно рэк,

у дубровы,

на скрыжаванні —

з імёнамі і без імён...

I заўжды ім па дваццаць...

I будзе заўсёды па дваццаць —

на магільных плітах,

на фатаграфіях,

у матуліным горы

і ў партызанскай песні.

Не з легенды,

не з казкі

ідуць:

жывыя,

прыгожыя,

маладыя,

па чатыры ў шарэнгах,

пабатальённа

палямі, нябёсамі, морам

дваццацігадовыя сыны

непераможнай Радзімы.

ЗБОР ГРЫБОЎ

Шукаў я грыбоў у дуброве

Шукаў я грыбоў у дуброве

Набраў іх поўныя вочы

Пад самыя дужкі павек

Касак

Гранатаў

I гільзаў

Дотаў

Зямлянак

Крыжоў

На магілах і зорак

У чырвані спелай каліны

У чырвані спелай каліны

Набраў я поўныя вочы

Набраў па самыя зубы

Жалудоў залацістазялёных

Што выплакалі дубы

Параненыя кулямі

Грыбоў не было ў дуброве

НА СМЕРЦЬ ДЗЯДЗЬКІ АНТОСЯ

Акружылі,

сагналі вёску на пясчаны майдан

каля мосціка над рачулкай

                                        Луконіцай.

Сабакі,

пачуўшы аўчарак,

рвалі ланцугі

на пустых панадворках.

З-над каскі пачулася

тваё прозвішча і імя,

дэфармаванае нямецкай

                                     гартаннасцю,

і стрэл —

вышэй за твае снегавыя зубы,

адкрытую ўсмешку.

Потым —

калі накрыў ты свой цень,

калі быў на пяску —

яшчэ два стрэлы.

З дубровы за Шчарай

паляцеў патройны покліч зязюлі,

а можа, гэта было

рэха...

рэха...

рэха...

Потым рокат матораў,

калі яны ад'язджалі спехам,

і кнігаўкі крык,

якая ценем крылаў

вочы табе закрыла.

I стаяў скамянелы натоўп,

а басаногі лес,

аплываючы жывіцай,

з шапкамі гнёздаў у далонях лістоты

услухоўваўся, ці не загучыць

партызанская песня.

Ужо мы не будзем разам

рыбу лавіць таптухай,

дзядзька Антось.

ЛОДЗЬ

Славянская вуліца. Тут, на Славянскай,

дзе поўня над фабрыкай вартаю ўстала,

сто матак на кроснах снуюць калыханку

крывінкам сваім, сваім дзецям з падвалаў.

А зоркі ўсю ноч задыхаюцца ў дыме.

Далёка да золку – да дня яшчэ далей.

Сірэны сыноў, сном акутых, падымуць —

I рушаць сыны да раз’ясненых даляў.

Але не яснее. Усход вечна ў хмарах,

адзіна што ў чэрвені – часам на бруку

бунтоўна ўзаўецца агнянасць штандараў,

на міг, на пярэдых, на сэрц гулкі тухкат.

Славянская вуліца. Тут, на Славянскай,

на муры фабрычным бляск шыбаў праз краткі.

Гляджу проці бляску і бачу, бы ў рамцы,

штубацтва маё, маладосць маёй маткі...

ДЗЕД I БАБКА

Дзед меў крылкі і катрынку конную —

Зарабляў – развозіў кіламетры хітрыя.

Бабка мела паркалёвую сукню шыкоўную

I начамі шыдэлкам вязала світэры.

У нядзелю, калі званы званілі ўсмак,

Бабка вымоджвала булкі і какао.

А дзед, адмыслова ўбраны ў фрак,

«Но, но, но!» – гукаў ласкава.

Паснедаўшы, баяліся ў касцёл спазніцца —

Ды ведаеце: падагра, апакаліпсіс

                                           і апаплексія —

Дзед на кавёлах, бабка на спіцах:

Ішлося ім неяк праз сілу.

Заўсёды вярталіся з паловы дарогі дадому

(Другую палову на зіму хавалі не без прычыны).

I раз – уявіце сабе на момант —

Дзядулька спаткаў... дзяўчыну!

Вусны мела чырвоныя, плечы сонцам пазалочаныя,

Валасы – проста вецер, што над галавой

                                                              заплакаў,—

Вочы як Афрыка: спёкла-распаленыя,

                                                    пустэльна-чорныя,

I сцёгны, што калыхаліся мерна і мякка...

Ах! Неба – глыба блакіту – рухнула пад ногі,

I сонца – граната ручная – вясёлкай

                                                        пырснула ў вочы —

А крылцы, два ветразі, вецер, хапаючы

                                                             да знямогі,

Неслі Дзеда хартамі па слядах дзявочых.

Пёр! Быў гэта ні марш, ні бег, ні хада,

Толькі танец семнаццаці год у цвеце,

Толькі плыўны парыў адбівала вада,

Проста кажучы: нешта незвычаннае ў свеце.

Улёг Дзед за дзяўчынай – заняло ажно

                                                    дых бегуну! —

Ссушаных кіламетраў кінуў за плечы ці мала,

А катрынка конная мелодыі са сну

Па зямлі, па вадзе, па небе снавала —

Дзед – Бабка: адлегласць Амерыка – Гдыня,

Памножаная на буру, імглу, нуду і памрокі —

А адлегласць Дзед – дзяўчына

На пяць,

             на чатыры,

                              на тры,

                                         два крокі!

О сэрца, што за прутамі рэбраў дрыжыць

                                                         як птах,

О дыханне, што лашчыць, о запал,

                                              што палам вые.

І о... на жаль – сямідзесяці гадоў жах!

I о... на жаль – валасы сівыя!

Дзяўчына прыстоіла: залп чорных вачэй

                                                      без жалю!

Паранены рукі раскінуў – аж іскры з вачэй —

А дзяўчына ўпала яму на грудзі, як мальва...

«Мацней прытуляй, цалуй гарачэй!»

Дык гэта ж дзень белы, дык гэта ж мястэчка!

...Водзван плыве ад ветру,

Вітаючы песеньку, што танцуе над рэчкай:

«Вырасла ў полі белая кветка...»

Сон – не сон? Байка пакропленая?

                                                   Успамін позні?

(Валасы... пэўна, вецер, што над галавой

                                                   заплакаў...)

Ліхаманка трапічная ад афрыканскага позірку?

Свет напачатку? Зноў жыццё да смаку?

З-пад цяжару пяцідзесяці гадоў светла

Мелодыя маладосць выграбала —

«Вырасла ў полі белая кветка...»

Ой, грала катрынка, грала!

I дзяўчына прызналася ўрэшце яму са слязамі

                                                    ў вачах:

«Я твая адзіная, ад пачатку свету царую.

Маю сукню з чорнага паркалю́. Па начах

Вяжу шыдэлкам світэры, вышываю іх і цырую.

Шмат гадоў я хавала ў кубел безупынку

Да касцёла палову дарогі на потым, употай,

Аж перамаглі ўспаміны пра маладую дзяўчынку

У нядзелю, якая дрыжала зелянінай і пазалотай —

I ў схоўню палезла. А дрыжала рука невыносна,

Калі дарогу няздзейсненую і дрымотны час

Тут, на грудзях, пад блузкай хавала зайздросна,

Каб сваю маладосць перажыць яшчэ раз.

Далей ужо ведаеш: мы мелі палову дарогі —

Ты павярнуў – а ўва мне быццам кветка распусцілася зноў!

Маладосць крыніцай прабілася, мяне панеслі ногі

У кіламетры, назбіраныя за пяцьдзесят гадоў...

Два і два – чатыры, шэсць і шэсць —

                                         і дванаццаць ёсць —

Беглі гадзіны, памножаныя на кіламетры звітыя,

А з кожным здабыткам гасне бабчына маладосць —

Дзеда цягне катрынка – а Бабулю світэры.

Забыліся пра пацалункі, абдымкі, слёз узбліскі

(Вечар мачаў хадулі брудныя ў сажалцы шэрай).

Цяжкі зварот да дому – і дарога не блізкая —

Ногі іхнія грузлі ў пяску і валакліся

                                          ў траве сшэрхлай.

Былі ўжо амаль на палове дарогі,

Калі ўпаў на галовы ім птах начны, як жар,—

I – ад старасці, пакуты, трывогі

Дзеда і Бабу... хапіў удар!

Далей лягчэйшай была задача,

Бо, як ведаеце, меў крылцы Дзед,

Бабка (напачатку было зазначана)

Шыдэлкі мела, на якіх магла пнуцца ў свет.

У амурчыкаў ператварыліся ўдваіх спакваля,

Адна з шыдэлкамі, другі меў крылцы нянаскія —

Кірунак: неба, ну і voilá!

Дзве дзюркі ў носе, і скончана казка.

Хоць... Хіба я ведаю? Бо аднак...

                                           мела і вусны чырвоныя

I валасы, проста вецер, што заплакаў

                                                        над галавою...

I вочы, што цешаць і несуцешна-шалёныя...

I сцёгны, і плечы, сонцам пазалачоныя...

Ну і... дзе... дзед павярнуў з паловы дарогі

                                                                  на неба!

Можа, таму – а можа, ў гонар нядзелькі,

У сувязі з чым адмяняць мне трэба

Адну з дзюрак у носе.

Круцелькі... пяцелькі...

ГАЛІНА УЛАНАВА

Зараз стала ўжо ўсё мажлівым,

калі сэрца трапеча, як птах:

гэта горы хістаюцца і плыве

маладзік праз бярозы – наўплыў.

Зараз стала ўжо ўсё мажлівым

у лабірынце серпантынаў музычных —

нават тое, што ў віяліне фантан

вырастае абрысам дзявочым.

О, Уланава, Уланава, Уланава,

узнесеная на крылах музычных,

абстраляная паласой пражэктара,

няўлоўная, вывівастая, гнуткая,

зрыфмаваная ў шклістым паркеце,

пяшчотна ацененая пенай аблокаў —

зорка срэбная, што працінае ў балеце

адчаем подбегаў і палётаў!

О, Уланава, Уланава, Уланава —

ля стоп тваіх валаны гермесавы,

а ля плячэй вуаль парыванняў,

што твой профіль пастэллю прысмерку

                                              значаць.

Трэба доўга чакаць імгнення,

каб выразна ўбачыць твой твар:

мудрую ўсмешку, што праз мукі ішла

ў творчы акт.

ФРАГМЕНТ

...На рынку гандляры з тварам апосталаў

прадаюць чортава зелле карыцу і глог

з крывой вулкі сухія званкі ксілафонаў

брук музычны гучыць ад ног

узносіцца горб вулкі і сплывае спакойна

у адмеранай сонцам пашчы замкавай брамы

лета спякота горыч і паўдзён

і ты спявак у чорную апанчу ўбраны

скрып жураўля і звон бляшаных конавак

смех дзяўчыны срабрыць ваду ўсхвалявана

тут крычаць далёкія ў тлустым пыле дарогі

што вядуць у свет пусты неспазнаны

тут цень звільгатнелы пад дахам заезнага дому

і дрэў старыя кароны атрасуць табе ветру акраўкі

тут засні калі збудзішся вачыма падвоіш зоры

што запоўнілі дзень срэбрам зялёным раптам

распагодзь чало глянь да цябе хінуцца забойцы

табе давяраюць каты і разбойнікі ахвоча

табе верыць паэт з палкім сэрцам

усе ўсе каму зямля плюе ў вочы

уночы месячык прагоніць змору

вызваліць песню заклятую каб на струнах бліскала

бледна-зялёныя расшумяцца і ноч і мора

і вочы нейчыя будуць блізка дужа блізка

песня забойцам пяе пра волю

песні болей песні болей

ПЕСНЯ

Палазамі праз спег

па-пад коньмі млечная пара

за намі фіялетавых строчак бег

а пры мне любая і гітара

прытуліся мацней драпежней

за язду саладзей каханне

не губляй вочы ў пустэльні снежнай

тут мне кожная зорка гляне

буду за свет дужэй

буду за свет багацей

па свет мільёны зорак глядзяць

тут на мяне глянь пільней

вечнасць за вясну меней

маладосць за жыццё болей

калі цотнай струны памкненне

на гітарным эліпсе ные болем

што ж так браце забойца плачаш плачаш

вырві чало з ачмурэння далоняў

ведаю зараз жыццё сабачае

што свет хвошча нас цкуе і гоніць

ноч і віхор прыляцелі добрыя

ўстань пойдзем блукаць пакрыёма

настаў каўнер і шапку нáбак

рушым на ўлоў незнаёмы

ГОРАД, ДЗЕ ГРАЮЦЬ ФАРТЭПІЯНА

Зенану М.

У салоне, у змрок адчыненым,

з крылом фартэпіяна,

выплывае акно аблачынкай

у спеўным горадзе Тагліяна...

Упёршыся ў поручань крэсла,

гляджу ў твае пальцы ўпарта

і чую – у грудзях закіпае

крык: torte, forte, forte!

О людзі, о добрыя людзі,

разнасцежце вокны шырока,

хай у кожнай маленькай вулцы

булькочуць песні ў рыштоках.

Хай хлынуць вясёлкі мелодыі

берагамі вулак, да рынку,

хай з вокан лятуць на галовы

музычныя пырскі тынку.

Хай пяцілісцёва далоньмі

гарадскія ўдараць каштаны

ў сукаватую клавіятуру,

у штыкеты, бы ў фартэпіяна.

Хай вырасце звон з тратуараў,

хай звоняць з бетону пліты

з-пад ног пахаджан вясёлых

фантанна і самавіта.

Няхай узрываюцца рамы,

хай валяцца сцены нанаў,

хай лесвіц лятуць staccato,

дзе граюць фартэпіяна.

Хай блытаюцца і пеняцца,

плывуць цераз верх нараканнем,

ірвуцца ў завулках мелодыі,

працятыя бэзам, змярканнем.

Хай адпачне мелодыяй

блакіт, над горадам распластаны,

ў горадзе спеўпым Тагліяна

па сёмым небе ў Тагліяна.

Б’юць, б’юць як у звоны

ў горадзе спеўным Тагліяна

тысячы і мільёны

касмічных фартэпіяна...

Тут перад скверыкам рынка

па ратушных белых прыступках

самотны сяджу – і чую:

свет маё сэрца прастукаў,

а вочы ўслуханы ў помнік:

у рапсодыю масянжовую бургамістра —

пераношу ў згаслае неба,

дзе першая зорка бліскае.

Чакаю накцюрн Фрыдэрыка,

гонт маладога поўніка —

Бургамістр! Сон наплывае —

ссунься з цокаля помніка.

Як на клавішы, на прыступкі

масянжовыя пакладзі далоні —

ноч, поўнік, Шапэн і ціша

сон звонкі ўціснуць у скроні!

Заснём у дзівосным Тагліяна,

ў каменныя ўтулімся пліты!

Ты ажыўлены зноў мелодыяй,

а я мелодыяй зноў забіты.

КАХАННЕ

Дарагая мая жыццо да цябе ішло справядліва

змаганне дзе промень заўсёды перамагае

білася сэрца тады драпежліва і гулліва

і плечы шырэй выпроствала кроў маладая

каханне жыццё багацей за незнаёмае вымярэнне

зерне што разрывае зямлю як дынамітам

каханне скачок калі парашут дрэмле

калі ў прорву ляцяць забыўшы на смерць старую

калі стралой праз блакіт і воблакі над нябытам

зямлю жыўцом навылёт прасвідруеш

каханне перапросіны з бэзам і язмінам

і першы салоўка якому салодка ў словах

першая вясна сапраўдная неразмінная

распятая як балдахін у срэбных

                                            далонях вярбовых

каханне цень каляровы з вітражу крылаў анёла

срэбраны водзван звону са свіцязяў поўневых

балада якая плыве на вясёлкавых колах

насуперак снам каб спатканнем поўніцца

скрышыць і расціснуць боль што губы

                                                агнём нявечыць

крывавай палосай салёнай ружай полымя

                                                        аброненай

вечная ненасытнасць і ўражанняў голад вечны

вусны твае вусны безабаронныя

далоні твае вецер аксамітны ў сонечным моры

далоні твае шоўк персікавы і хваля

(плыве зямля і плывуць Млечным Шляхам зоры)

далоні твае ў далонях сваіх прапальваю

цёмна цёмна лаўрова і золатна

калі ў нетры тваіх вачэй заглыбліваюся

                                                          спакусна

у смарагдавым акіяне ночы

                                          вуснамі ў вусны

ЖОНКА КВЕТКІ I Я

Жонка мая гадуе кветкі

мае іх цэлы дзетсад

звычайных і рэдкіх —

яны расселіся на падаконні

на схілах балкона

у гаршчэчках гліняных

у кратарах вазонаў

паўзуць па сценах

вісяць пад столлю

пляскаюць лапкамі лістоў

усміхаюцца шукаючы пары

і апякаюць на сонцы каляровы твары

жонка правярае штодня

лінію прысутнасці

лісток да лістка просячы

выклікае па імю

і па прозвішчы

потым выводзіць на шпацыр

на ўзятай з конаўкі прывязі

ў цяністыя сады сноў

пад месячык прыязны

корміць іх з рукі —

глытаюць кропелькі срэбнай расы

і вітаміны сонца і блакіт

– глянь белыя браткі зацвілі ўначы —

жонка кажа натхнёна

– глянь заблакітнела над ятрышнікамі

– глянь на свежы лісток радэндрона

– глянь як калючкі ў кактуса пасівелі

а я захінуты ў газеты і цішы радзюжку

ўдыхаю фарбы друкарскай пах

і – хоць не бачу, не чую – мушу

пад нос мармытаць: – Ах!

ЛЮСТЭРКА

Калі ў люстэрка гляджу

бачу сябе

і тое

што па-за мною

Калі ў вочы твае гляджу

бачу цябе

і сябе

і ўсё што па-за намі

што мы за сабой пакінулі

што прамінула

што час аддаліў

Пакліч гэта

наблізь вачыма гэтае першае

чыстае

зялёнае

свежае —

лацвей нам будзе разам

праз стромы побач ісці —

хоць бы з той гронкай бэзу

якую тады не даў табе я...

НАД НЁМНАМ

Выспа пяску,

Сапхпутая хваляю ў росны луг,

Капытоў негатывы зафіксавала.

Бярозы, што цені свае пасуць.

Спіхваюць яе з адхону

Да вадапою.

Конь

Цалуе пысу сваю

Праз шкло вады

I глядзіць са дна азярыны

На стэп небакраю,

На бледна-срэбраную падкову,

Якую ў галоне згубіў

Пегас.

Крывавае вока сонца,

Узгоркам прымружанае,

Падглядвае голых дзяўчат,

Што ўваходзяць у плаўкае золата,

У цішу вады,

У маўчанне аеру.

А я

З вокан высокіх гляджу

На ўсход гарадскіх неонаў —

Можа, сны

Павядуць мяне да вадапою,

Каб смагу спатоліць мог

Трывожным золатам.

notes

Зноскі

1

Напісана ў гітлераўскім лагеры для ваеннапалонных у 1945 г.