Текст книги "W labiryncie psychosomatyki"

Автор книги: Anastasiya Kolendo-Smirnova

сообщить о нарушении

Текущая страница: 2 (всего у книги 2 страниц)

Rozpacz lub mistyczne myślenie

„Twoi bliscy zaczynają cię okłamywać, a Ty, wyczuwając, że coś jest nie tak, pędzisz do uczonych lekarzy, potem do szarlatanów, a czasem nawet do wróżbitów. Zarówno pierwsze, jak i drugie, a także trzecie jest całkowicie bezsensowne, i Ty sam to rozumiesz”.

To zdanie pochodzi z powieści M.A. Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata” została wypowiedziana z innego powodu, ale najlepiej ilustruje etapy przechodzenia pacjenta psychosomatycznego przez labirynt. Rzeczywiście, po skontaktowaniu się z przedstawicielami oficjalnej, a następnie nieoficjalnej medycyny, zwykle następuje kolejny etap. Typowe „fałszywe drzwi” – znajomość i fascynacja praktykami duchowymi.

Termin „magiczne myślenie” wszedł do użytku dzięki Zygmuntowi Freudowi. W swojej pracy „Totem i tabu” najsłynniejszy naukowiec wysunął hipotezę, że to ona leży u podstaw religii, przesądów, a nawet niektórych form sztuki. Opisywał istotę tego rodzaju myślenia jako przekonania o możliwości wpływania na rzeczywistość poprzez pewne symboliczne działania, słowa lub myśli. Niektóre źródła wskazują, że magiczne myślenie polega na zmianie siebie od wewnątrz. To znaczy zmiany w zrozumieniu, samoświadomości, nastroju, prowadzące do zmiany sytuacji zewnętrznej. Innymi słowy, człowiek polega na sobie i swoich działaniach, a tym samym zyskuje to, czego chce.

Myślenie mistyczne jest nieco inne. Opiera się na wierze w pomoc Sił Wyższych.

Dlaczego ludzie interesują się tymi metodami? Moim zdaniem w grę wchodzi taki czynnik, jak dziecięca wiara w magię, w mądrego czarodzieja, który jedną falą magicznej różdżki lub kilkoma zaklęciami zniweczy wszystkie problemy. W końcu mistyczne (i magiczne!) myślenie jest formą obrony psychologicznej i jedną z pierwszych ustanowionych od lat dziecięcych. Jest efektywna i skuteczna w przypadkach, gdy psychika nie jest jeszcze w pełni zdolna do radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nie ma rozsądnych, uzasadnionych i przemyślanych opcji reakcji. Ta forma ochrony jest nieodłączna przede wszystkim dla dzieci.

W sytuacjach stresowych dziecko zaczyna myśleć, że jego własne myśli i działania doprowadziły do problemów. To oni zmienili na gorsze przytulny i dostatni świat, który go wcześniej otaczał. Dorosły jest również podatny na tego rodzaju przekonania, jeśli jego punkty orientacyjne zostaną obalone, nie może trzeźwo ocenić i wyjaśnić sobie sytuacji, a tym bardziej znaleźć odpowiedniego wyjścia.

Rozwój duchowy nie jest czymś złym. Współczesny świat nie doświadcza braku praktyk duchowych. Co wydaje się tutaj niebezpieczne, jeśli chodzi o chorobę psychosomatyczną? Okazuje się, że istnieje niebezpieczeństwo. Te „drzwi” labiryntu są jednym z najbardziej podstępnych. Bardzo często daje tylko poczucie „wyjścia” z labiryntu, ale w rzeczywistości jest tylko iluzją. Nawet wierząc, że jest już na wolności, człowiek nadal często pozostaje w samym środku skomplikowanych przejść labiryntu, nie zdając sobie z tego sprawy. Bardzo dobrze ten stan wyjaśnia następująca metafora:

Mężczyzna otwiera drzwi, które, jak mu się wydaje, prowadzą do woli. Jest w pełni przekonany, że wokół – długo oczekiwana przestrzeń, a przejścia labiryntu są pozostawione. Jednak to … tylko uczucie! W rzeczywistości stoi w ogromnej sali labiryntu, na którego ścianach wyświetlane są obrazy rzeczywistości. Iluzja. Złudzenie. Fantazja. Wszystko poza obiektywną rzeczywistością. Chociaż możesz żyć w tych iluzorycznych ścianach przez całe życie, nie rozumiejąc istoty tego, co się dzieje.

Alena, 52 lata

„Choroba ciotki była całkowitą niespodzianką dla naszej rodziny. Zawsze była aktywną, zabawną, kochającą życie optymistką. Ciotka początkowo nie zwracała uwagi na mrowienie w okolicy serca, nawet żartowała na ten temat. Jednak potem zaczęła się martwić. Lekarze rozłożyli tylko ręce – „wszystko w porządku!”. Mimo to jej stan się pogorszył, stała się słabsza, coraz bardziej nerwowa i niespokojna. Pewnego razu, dzieląc się swoimi problemami z przypadkową znajomą w klinice, ciotka usłyszała, że jej przyjaciel i mistrz, osoba „poszukująca” i „duchowa”, łatwo sobie z tym poradzi.

Ciocia, zawsze otwarta na wszystko, co nowe, nieznane, skorzystała z okazji. Zaczęła chodzić na spotkania „mistrza”, ćwiczyć czytanie jakiegoś rodzaju modlitw lub mantr. Nie poznawaliśmy już bliskiej nam osoby. Krewna mówiła tylko o nowych przyjaciołach, praktykach duchowych, poznaniu nieznanych głębin. Wydaje się, że to, co wcześniej ją ekscytowało i cieszyło, zniknęło bezpowrotnie…”.

Z własnego doświadczenia:

„Bolało mnie i czułam się źle. Ten sam stan, w którym całkowicie przyziemne i znane działania stają się trudne – chodzić, pracować, komunikować się. Pierwszym krokiem było oczywiście zwrócenie się do lekarzy. Jednak ani lekarze, ani później uzdrowiciele i uzdrowiciele nie mogli mi pomóc. Pozostało pokładać nadzieję w Bogu. Tak też zrobiłam: zaczęłam chodzić do kościoła, modlić się, pościć. Poprosiłam innych o modlitwę za mnie, a oni chętnie zgodzili się mnie wesprzeć. Modlili się dużo, wytrwale, długo. Jednak nie czułam się lepiej. Czasami wydawało mi się, że to próba, a czasem kara. Jednak bez względu na to, co myślałam, stan zdrowia się pogorszył. Z powodu napadów bólu z kręcenia nierzadko zabierała mnie karetka, więc coraz częściej pracowałam z domu. Wszyscy przyjaciele gdzieś zniknęli: w końcu nie mogłam już spędzać z nimi czasu, tak jak kiedyś, i przez większość czasu po prostu leżałam”.

Czy życie pełne samooszukiwania można nazwać satysfakcjonującym i szczęśliwym? A może to jednak wyjście? Nie odpowiem teraz na to pytanie, po prostu będę kontynuować.

Wgląd lub świadomość tego, co się dzieje

Z własnego doświadczenia

„Choroba postępuje. Moje kierownictwo jest wyrozumiałe, wspierające i umożliwia mi leczenie w Izraelu, w jednej z najlepszych lokalnych klinik. Znów mam nadzieję.

Lekarze rozpatrują wyniki badań i analiz. Pomaga im tłumacz, a ja z niepokojem i nadzieją czekam na werdykt. A potem brzmi dla mnie absolutnie nieoczekiwane zdanie – „oferujemy dwa tygodnie psychoterapii”.

Prędzej czy później osoba, która znalazła się w psychosomatycznym labiryncie, nie raz przeszła przez powyższe kręgi, czując całe spektrum negatywnych emocji – utratę nadziei, rozpacz, irytację, pustkę – zdaje sobie sprawę, jaka jest istota jej problemu. Dzieje się tak na różne sposoby. Zdarza się, że pacjent sam dochodzi do takiego zrozumienia, chociaż takie przypadki nie są zbyt częste. Czasami do właściwej myśli skłania rada bliskiej osoby, artykuł przeczytany w czasopiśmie naukowym lub – co zdarza się znacznie częściej! – zalecenie lekarza. Znaczna część współczesnych lekarzy uznaje obecność chorób psychosomatycznych. Przekonani o niestosowności oficjalnych metod leczenia w konkretnym przypadku, mogą skierować pacjenta do psychoterapeuty lub psychologa.

Tak więc u pacjenta występuje wyraźne uświadomienie: jego problem leży w płaszczyźnie psychiki, a on sam od dawna błąka się po labiryncie choroby psychosomatycznej. Co dalej?

A potem – możliwe opcje.

Opcja ze znakiem plus. Osoba jest świadoma, akceptuje problem i działa zgodnie z uzyskaną wiedzą. Taki wybór daje nadzieję na szybkie rozwiązanie istniejącego problemu.

Opcja ze znakiem minus. Człowiek opiera się nowym informacjom, odrzuca je i próbuje ponownie przejść tą samą ścieżką przez labirynt. Wszystko zależy od tego, jak szybko zaakceptuje prawdę.

Z własnego doświadczenia

„Jestem chora psychicznie?! Czy jesteście wszyscy psychicznie chorzy? Boli mnie! A Wy mówicie – psychoterapia!” – płakałam i poskarżyłam się mężczyźnie, który towarzyszył mi w podróży. Przypuszczać, że coś się stało z moją psychiką, mogłam po około roku od tego momentu. W tym roku przeszłam wiele innych badań, otrzymałam diagnozę o śmiertelnej chorobie, poddałam się drogiemu leczeniu zgodnie z tą diagnozą. Potem okazało się, że to błąd medyczny…

Wiele innych nieprzyjemnych momentów wydarzyło się, zanim zgodziłam się przyznać, że warto zgłębić ten temat. To był początek drogi do uzdrowienia”.

Świadomość problemu to połowa drogi do jego rozwiązania. Tak mówi mądrość ludowa i jest w tym racjonalne ziarno. Zrozumienie, że nie musisz pracować nie z ciałem, ale z psychiką, jest ogromnym krokiem w kierunku prawdziwego wyjścia z labiryntu.

Kłopoty spadły na Allę G. niemal jednocześnie. Najpierw mąż opuścił rodzinę, potem zaczęły się konflikty z najstarszym synem, została wyrzucona z pracy „ze względu na wiek”. Życie straciło wszystkie kolory i wydawało się beznadziejne. Ponadto pojawiły się problemy zdrowotne: serce zaczęło bardzo boleć. Bóle były tak bolesne, że nie można było wykonywać prac domowych ani szukać nowego miejsca pracy.

Dzięki pomocy krewnych pracujących w dziedzinie medycyny kobieta była w stanie przejść wszystkie możliwe badania, ale bezskutecznie. Wreszcie na jednym z przyjęć zabrzmiało słowo „psychosomatyka”.

Pierwszą reakcją pacjentki była nieufność, a nawet oburzenie. Nie mogła zdać sobie sprawy, że źródłem jej złego samopoczucia jest niezadowolenie z życia, poczucie rozczarowania i urazy. Alla G. próbowała przejść dodatkowe badania, ale potem zgodziła się na spotkanie z psychoterapeutą. Po sześciu miesiącach jej życie zmieniło się jakościowo.

Połowa drogi – czy to dopiero początek?

Świadomość wreszcie nadeszła. Przyczyna jest psychologiczna, zaczynamy rozumieć to coraz wyraźniej. Pozostała drobnostka – skontaktować się ze specjalistą?

Wydawałoby się… Nawet rozumiejąc istotę problemu, osoba często nie decyduje się na kontakt z psychoterapeutą lub psychologiem. Woli siedzieć na specjalistycznych forach, czytać odpowiednią literaturę, gromadzić informacje i poszerzać wiedzę teoretyczną na temat problemu. Innymi słowy, pacjent psychosomatyczny ma nadzieję samodzielnie poradzić sobie z objawem. W naszym kraju nieufność do psychologów i psychoterapeutów nie została jeszcze całkowicie przezwyciężona, a strach przed byciem napiętnowanym jako „świrnięty” wciąż występuje. Jednak jest to najgłębsze nieporozumienie, które negatywnie wpływa na stan zdrowia osoby, jakość jej życia i relacje z innymi. Przypomnę, że psychiatra i psychoterapeuta to lekarze z wykształceniem medycznym. Psychiatra zajmuje się głównie „ciężkimi” chorobami psychicznymi, takimi jak schizofrenia, upośledzenie umysłowe, padaczka itp. Z reguły stosuje metody leczenia farmakologicznego. A psychoterapeuta pracuje z łagodniejszymi zaburzeniami i stosuje „zabiegi psychologiczne” – takie jak rozmowy, wyjaśnienia, techniki psychologiczne. Psycholog jest specjalistą działającym tymi samymi metodami co psychoterapeuta, ale nie ma wykształcenia medycznego. Często psycholog i psychiatra pracują jako para, ponieważ czasami osoba musi być wspierana przez leki, a techniki psychologiczne nie wystarczą. Jednak do przepracowania i wyeliminowania psychologicznych przyczyn symptomatyki same leki z reguły nie wystarczą. Tabletki pomagają przez pewien czas, zmniejszając poziom napięcia układu nerwowego, ale przyczyny tego napięcia należy opracować osobno. Nie zgubienie się w natłoku informacji nie zawsze jest w zasięgu nawet profesjonalnego psychologa. Dlatego przeciętny człowiek, który czyta artykuły w Internecie i nie wie, jak „filtrować” informacje, jest najprawdopodobniej skazany na długą wędrówkę po labiryncie.

Andrzej, 40 lat.

„Jestem psychologiem, jednym z nielicznych w małej miejscowości. Niedawno zwróciła się do mnie osoba, która cierpi na bóle brzucha. To trwa wystarczająco długo, lekarze nie mogli jej pomóc. Zdiagnozowano zespół jelita drażliwego, czyli w rzeczywistości jest to zaburzenie psychosomatyczne.

Człowiek wykazał się odwagą i chęcią walki z chorobą. Przyszedł do mnie po pomoc. Problem w tym, że nie mogę mu pomóc. Muszę to szczerze przyznać: nie mam wystarczającego doświadczenia w rozwiązywaniu takich problemów. Już miałem do czynienia z psychosomatyką, ale nie tak często, żebym bez trudu sobie z tym poradził. Materiałów teoretycznych jest wiele.

Freud mówi, że podświadomy konflikt psychiczny pacjenta „bije” narządy ciała. W koncepcji profili osobowości Friedmana i Dunbara wyróżnia się związek wzorców osobowości i chorób psychosomatycznych. A teoria Eidemillera i Justyckiego nazywa je pogwałceniem głównych sfer życia rodziny pacjenta jako ich przyczynę. Teorii, teorii, teorii. Co mam zaoferować osobie, która się do mnie zwróciła? Zdaję sobie sprawę, że sam potrzebuję kompasu, aby przejść przez wszystkie teorie i znaleźć ścieżkę właściwą specjalnie dla tego pacjenta”.

W pewnym momencie, po długich wędrówkach po labiryncie, osoba w końcu zbliża się do etapu, w którym zaczyna się znajomość z psychologami. To z pewnością optymistyczny kamień milowy. Jednak prawdziwy sukces jest jeszcze daleko. Komunikacja z psychologiem nie zawsze jest wyjściem z labiryntu. Problemu nie można jeszcze nazwać rozwiązanym. Mogą być co najmniej dwie przyczyny tego. Po pierwsze: psycholog zwykle nie pracuje z psychosomatyką w przepływie. Jak widzimy w powyższej historii, może nie mieć wystarczającego doświadczenia z takimi klientami i jasnego zrozumienia istoty problemu. Jest jeszcze jedna przyczyna. Sam pacjent cierpiący na zaburzenie psychosomatyczne nie jest gotowy do przepracowania problemu i jego rozwiązania. Innymi słowy, nie jest gotowy „wyjść z labiryntu”. Sytuacja, w której chodzi w kółko, próbując poradzić sobie z chorobą, od dawna stała się zwykłą. Jest to rodzaj „strefy komfortu”, studiował ją i teraz kontynuuje rzucanie od jednego psychologa do drugiego.

Z własnego doświadczenia

„Oto jestem na początku długiej i trudnej podróży. Nie mogę zrozumieć, co jest ze mną nie tak, co zepsuło się w psychice i co najważniejsze – jak to naprawić? Zaczynam chodzić do psychologa.

Pierwsza sesja. Druga. Dwunasta… objaw nie ustępuje, nie ma ulgi. Sytuacja jest taka sama, jakby wszystko było zamrożone. Zwracam się do innego specjalisty, już z rekomendacji. Przechodzimy przez pięć sesji. Objaw jest na miejscu. Do trzeciego psychologa… do czwartego… wreszcie zwracam się do psychiatry, wyżej na wszelki wypadek, aby wykluczyć ten czynnik. Przepisuje mi tabletki, od których jest coraz gorzej. Przestaję je brać, znowu idę do psychologów. Sytuacja się powtarza i powtarza. Po przejściu kilku kręgów od jednego psychologa do drugiego postanowiłam iść na studia i zdobyć zawód psychologa praktycznego. Miałam świadomość, że od innych specjalistów w tej dziedzinie mam jakieś 15 lat spóźnienia. Lata te poświęcone były reżyserii. Trzeba było w jak najkrótszym czasie dogonić kolegów. Uczyłam się zawsze i wszędzie, nie zatrzymując się, nie zwalniając tempa. Przede wszystkim interesowałam się kierunkiem psychosomatyki, musiałam dowiedzieć się, co ze mną, a co najważniejsze – co z tym zrobić. Bez przesady przestudiowałam wszystkie informacje na ten temat, które można znaleźć w rosyjskojęzycznej przestrzeni Internetu. Było wystarczająco dużo teorii, ale niewiele było praktycznego zastosowania, przynajmniej dla mnie osobiście. Mój własny objaw psychosomatyczny nigdzie nie zniknął”.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

Назад к карточке книги "W labiryncie psychosomatyki"